آیا گذاشتن پاوربانک در خودروی داغ ایمن است؟

آیا نگهداری پاوربانک در خودروی با هوای داغ درست است؟

بسیاری از مردم پاوربانک‌ها را در خودرو نگه می‌دارند تا در مواقع ضروری یا هنگام حرکت گوشی‌شان را شارژ کنند. خودرو به‌نظر می‌رسد یک انبار سیار ایده‌آل باشد که همیشه آماده جابجایی گجت‌هاست. اما این تصمیم می‌تواند اشتباهی پرهزینه باشد.

فضای داخلی یک خودرو پارک‌شده می‌تواند تبدیل به یک ریزاقلیم بسیار شدید شود که با محیط بیرون تفاوت زیادی دارد. سؤال فقط این نیست که آیا باتری زنده می‌ماند یا نه، بلکه باید بدانیم واکنش‌های شیمیایی پیچیده داخل این باتری‌ها در مواجهه با شرایطی که برایشان طراحی نشده‌اند چه تغییراتی می‌کند. این تصمیم به‌ظاهر بی‌ضرر ممکن است آسیب ماندگاری به باتری وارد کند که با گذشت زمان بدتر می‌شود.

امن است، اما بستگی به محل زندگی شما دارد

اگر تا به‌حال به این فکر کرده‌اید که یک پاوربانکلی کلی را در خودرو رها کنید—به‌ویژه پاوربانک‌های لیتیم-یونی (Li-ion)— بهتر است دوباره تجدیدنظر کنید. واقعیت این است که آیا این کار ایده‌آل است یا نه، کاملاً بستگی به دمای محیط دارد؛ یعنی عملاً به جایی که زندگی می‌کنید برمی‌گردد. گرما دشمن نهایی هر باتری است، چه باتری موتور خودرو باشد و چه باتری گوشی شما.

دمای بالا واکنش‌های شیمیایی داخل سلول را تسریع می‌کند که به فرسایش باتری و کاهش عمر آن منجر می‌شود و در نتیجه مجبور می‌شوید زودتر از موعد آن را تعویض کنید. باتری‌های لیتیم-یونی از نظر چگالی انرژی و عمر مفید قابل توجه هستند، اما نسبت به نوسانات دما، هم گرم و هم سرد، بسیار حساس‌اند. وقتی دما زیاد می‌شود، واکنش‌های جانبی ناخواسته شتاب گرفته و باعث فرسایش سریع‌تر باتری می‌شوند.

بزرگ‌ترین خطر این است که داخل یک خودرو پارک‌شده چقدر می‌تواند گرم‌تر از هوای بیرون شود. به‌خاطر اثر گلخانه‌ای، نور خورشید از شیشه‌ها عبور کرده و همه‌چیز داخل را گرم می‌کند. این گرما محبوس می‌شود و دمای داخلی می‌تواند به‌سرعت بسیار بالاتر از دمای بیرون برسد. در روزی که بیرون فقط 24 درجهٔ سانتی‌گراد است، داخل خودرو ممکن است ظرف 90 دقیقه بیش از 49 درجهٔ سانتی‌گراد شود. در اقلیم‌های گرم‌تر، یک روز 43 درجه می‌تواند خودروی شما را به یک فر تبدیل کند و دماهای داخلی به 71 تا 80 درجه برسد. این گرمای متمرکز خودرو را به منطقه‌ای خطرناک برای تجهیزات الکترونیکی تبدیل می‌کند.

این گرمای شدید اغلب فراتر از محدودهٔ ذخیره‌سازی ایمن برای اکثر باتری‌ها است. درحالی‌که بسیاری از سلول‌های لیتیم-یونی می‌توانند تا حدود 60 درجهٔ سانتی‌گراد کار کنند، محدودهٔ ایده‌آل برای سلامت طولانی‌مدت بسیار پایین‌تر است؛ معمولاً بین 10 تا 40 درجهٔ سانتی‌گراد. بنابراین حتی اگر قرار باشد تنها یک ساعت بازگردید، ممکن است آسیب جبران‌ناپذیری به باتری وارد کرده باشید و با تکرار این رفتار، خطرات امنیتی و کاهش عمر باتری افزایش می‌یابد.

وقتی دما از 35 درجهٔ سانتی‌گراد فراتر می‌رود، لایهٔ رابط الکترولیت-جامد روی آند سریع‌تر رشد می‌کند که باعث می‌شود باتری، لیتیم قابل چرخه را از دست بدهد و عمر آن کوتاه شود. برای مثال، یک باتری لیتیم-یونی کامل شارژ که به‌مدت یک سال در دمای 60 درجهٔ سانتی‌گراد نگهداری شود، می‌تواند حدود 60٪ از ظرفیتش را فقط به‌خاطر همان نگهداری از دست بدهد.

من خودم در لاس‌وگاس زندگی می‌کنم و نمی‌توان چیزی را برای مدت طولانی در خودرو گذاشت. یک بار گوشی‌ام را در ماشین گذاشتم و وقتی برگشتم صفحه‌نمایش با بخشی‌های همیشه کم‌نور و رنگ‌پریده مواجه شده بود. در نهایت مجبور شدم گوشی را تعویض کنم؛ انگار گوشی دچار آفتاب‌سوختگی شده بود.

کدام باتری‌ها برای دماهای شدید مناسب‌ترند

بسیاری می‌دانند که باتری‌های معمولی، مثل باتری‌های داخل گوشی، نمی‌توانند دماهای شدید را تحمل کنند. اگر بیش‌ازحد گرم یا سرد شوند، سریع فرسوده می‌شوند و از کار می‌افتند. اما شاید ندانید که باتری‌های تخصصی‌ای وجود دارند که برای دقیقاً همین شرایط طراحی شده‌اند و در جایی که یک باتری معمولی شکست می‌خورد، عملکرد قابل‌اعتمادی ارائه می‌دهند. این باتری‌ها معمولاً برای کاربردهای صنعتی، نظامی و هوافضا ساخته شده‌اند، جایی که نوسان دمایی شدید بخشی از شرایط عملیاتی است. خوشبختانه می‌توانید آن‌ها را خریداری کنید اگر به آن سطح از پایداری نیاز دارید.

اگر دنبال پاوربانکی هستید که در برابر گرما یا سرما دوام بیاورد، می‌توانید مدل‌هایی مانند Nitecore Summit 20000 Power Bank، Goal Zero Venture 75 Portable Charger Power Bank یا Poseidon Pro Indestructible Portable Charger را بررسی کنید. این‌ها ممکن است قیمت بالاتری داشته باشند، اما هزینهٔ اضافی به‌خاطر مهندسی و مواد بهتر قابل توجیه است. این محصولات برای شرایط اضطراری و مواقعی که باید روی باتری حساب کنید ساخته شده‌اند.

دلیل قیمت بالای این پاوربانک‌ها فقط قاب مقاوم نیست؛ آن‌ها از الکترولیت‌های ویژه‌ای استفاده می‌کنند که کمتر احتمال تجزیه شدن دارند و این به بهبود عمر و ایمنی باتری کمک می‌کند. علاوه‌بر این، معمولاً محفظه‌های مقاوم در برابر ضربه و سیستم‌های مدیریت حرارتی پیشرفته دارند تا عملکرد بهینه و قابلیت خنک‌کنندگی را فراهم کنند.

در باتری‌های غیرقابل‌شحن نیز برخی شیمی‌های لیتیمی بسیار پایدار در برابر گرما عمل می‌کنند. این باتری‌ها چگالی انرژی بالایی دارند و نرخ خوددشارژ پایینی دارند؛ به‌همین‌دلیل برای تجهیزاتی مانند ابزارهای پزشکی یا سیستم‌های نظامی که باید تحت استرس دمایی کار کنند مناسب‌اند.

برای باتری‌های شارژی با ظرفیت بالا، نوعی از باتری‌های نیکل-فلز هیدرید با مواد پیشرفته وجود دارد که می‌توانند دماهایی تا 85 درجهٔ سانتی‌گراد را تحمل کنند. در نهایت شما می‌توانید یا برای باتری‌ای هزینه کنید که بتواند داخل خودرو بماند، یا با پیروی از روش‌های صحیح نگهداری، عمر باتری‌های معمولی را حفظ کنید.

بهترین روش‌های نگهداری پاوربانک

برای حفظ ایمنی پاوربانک‌ها و طولانی‌تر کردن عمرشان، باید آن‌ها را به‌درستی نگهداری کنید. مهم‌ترین عوامل شامل دما، میزان شارژ و شرایط محیطی فیزیکی است. برای نگهداری بلندمدت، بهترین مکان جایی خنک، خشک و با نوسان دمایی کم است؛ مثلاً یک اتاق خنک داخلی. هدف دمایی مطلوب بین 15 تا 30 درجهٔ سانتی‌گراد است، اما نگهداری زیر 25 درجه حتی بهتر است تا ظرفیت باتری حفظ شود و خوددشارژ کاهش یابد.

نگهداری در محل‌هایی که خیلی گرم یا خیلی سرد‌اند، پیری باتری را تسریع می‌کند. گرمای بالا به‌ویژه مخرب است و قرار گرفتن طولانی‌مدت در برابر گرما یکی از بدترین کارها برای باتری است. اگر دما از حدود 35 درجهٔ سانتی‌گراد فراتر رود، باتری‌های Li-ion سریع‌تر فرسوده می‌شوند. بنابراین از قرار دادن باتری‌ها در معرض نور مستقیم خورشید، سطوح داغ یا منابع حرارتی دیگر خودداری کنید.

رطوبت نسبی حدود 50٪ بهترین حالت است و حتماً کمتر از 70٪ باشد. رطوبت زیاد خطر خوردگی و حتی ایجاد اتصال کوتاه ناشی از چگالش را افزایش می‌دهد. یک باور اشتباه هم وجود دارد که می‌خواهم آن را رد کنم: قرار دادن باتری در یخچال عادی برای خنک کردن دائم کار درستی نیست. زمانی که باتری را بیرون می‌آورید، چگالش می‌تواند شکل بگیرد و استفاده از آن را خطرناک کند.

فراتر از دما، وضعیت شارژ نقش مهمی در سلامت باتری هنگام عدم استفاده دارد. برای باتری‌های لیتیم-یونی، محدودهٔ ایده‌آل نگهداری بین 40٪ تا 60٪ شارژ است. این محدوده کمترین فشار را به سلول‌ها وارد می‌کند و از فرسایش سریع جلوگیری می‌کند، به‌ویژه اگر در معرض گرما قرار داشته باشند. نگهداری در 100٪ شارژ ایدهٔ خوبی نیست چون می‌تواند منجر به افت سریع ظرفیت و تسریع پیری شود، خصوصاً در شرایط دمایی بالا.

از سوی دیگر، نگهداری باتری تقریباً خالی (کمتر از 30٪) نیز آسیب‌زننده است. اگر شارژ خیلی پایین برود، باتری ممکن است به‌طور دائم آسیب ببیند و قابل بازیابی نباشد. بعضی از شارژرها حالت Storage یا نگهداری دارند که باتری را به سطح شارژ جزئی بهینه‌ای می‌رساند، معمولاً حدود 60٪ تا 70٪. این ویژگی از افت ظرفیت ناشی از شارژ کامل و آسیب دائم ناشی از تخلیهٔ کامل جلوگیری می‌کند. اگر باتری را برای مدتی کنار می‌گذارید، هر سه تا شش ماه آن را چک کنید و در صورت کاهش زیر 30٪، شارژش کنید.

نکته‌ای که شاید به آن فکر نکرده باشید: داخل خودرو محیطی کاملاً نامتعارف برای باتری است. یک روز آفتابی می‌تواند خودرو را به‌طور واقعی به یک فر تبدیل کند و این خبر بدی برای مواد حساس داخل پاوربانک است. آن تصمیم ساده برای گذاشتن پاوربانک در خودرو می‌تواند باعث مشکلات فراوان و غیرمنتظره‌ای شود، از کاهش عمر باتری تا ایجاد خطرات ایمنی.

با افزایش وابستگی ما به این منبع‌های کوچک انرژی، ضروری است شیوه‌های ایمن‌تری را در پیش بگیریم. کمی دانش و آگاهی می‌تواند کمک زیادی به حفظ عمر دستگاه‌ها و مهم‌تر از آن، ایمنی شما بکند.