عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در نامهای رسمی به رئیس مجلس خواستار خارج شدن موقت «طرح ملی توسعه هوش مصنوعی» از دستور کار مجلس شده است. این درخواست بر پایه هماهنگی بیشتر میان نهادهای سیاستگذاری و بررسی دقیقتر اثرات طرح مطرح شده است.
آنچه نامه میگوید
خسروپناه در نامه خود به محمدباقر قالیباف با اشاره به اهمیت توسعه هوش مصنوعی در کشور و تأکید رهبر معظم انقلاب، درخواست کرد تا زمان برگزاری جلسه مشترک کمیسیونهای تخصصی مجلس، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی و معاونت علمی، این طرح از دستور خارج شود. او یادآور شده که شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشتر ماده واحده تشکیل شورای ملی راهبری و سازمان ملی هوش مصنوعی و «سند ملی هوش مصنوعی» را تصویب و ابلاغ کرده است.
پیشینه و مصوبات مرتبط؛ چرا این درخواست مطرح شد؟
در نامه به دو مرجع قانونی اشاره شده که نشان میدهد موضوع هوش مصنوعی از پیش در دستور کار بوده است:
- جلسه ۹۰۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی، تاریخ ۱۴۰۳/۰۳/۲۹ — تصویب ماده واحده و سند ملی هوش مصنوعی.
- تصویب سند ستاد فناوری و کاربرد هوش مصنوعی توسط هیأت وزیران در جلسه ۱۴۰۴/۰۲/۲۴.
با توجه به این مصوبات و همچنین نظرات کمیسیونهای تخصصی مجلس در یک سال گذشته، خسروپناه خواستار زمان بیشتر برای هماهنگی کارشناسی و جلوگیری از تداخل سیاستها شده است.
پیامدها و مسیر بعدی
درخواست خروج طرح از دستور کار به معنای توقف دائمی نیست، بلکه هدف شکلگیری بررسی جامعتر و جلسات مشترک میان نهادهای ذیربط است. کارشناسان سیاستگذاری و فناوری باید درباره چارچوبهای قانونی، نقش سازمان ملی هوش مصنوعی و سازوکارهای حاکمیتی به توافق برسند تا طرح نهایی همراستا با سند ملی و برنامههای اجرایی کشور باشد.
نکات قابل توجه برای تصمیمگیران
- ضرورت هماهنگی دبیرخانه شورا، معاونت علمی و کمیسیونهای مجلس برای جلوگیری از تصمیمگیری جزیرهای.
- تطبیق طرح با سند ملی هوش مصنوعی و راهبردهای مصوب در شورای عالی انقلاب فرهنگی.
- توجه به ظرفیتهای اقتصاد دانشبنیان و نیاز به سازوکارهای شفاف برای حاکمیت داده و استانداردهای فناوری.
درنگ در بررسی طرح میتواند فرصت بازنگری و بهبود متن قانونی فراهم کند؛ امری که در حوزه حساسی مثل هوش مصنوعی، برای تضمین منافع ملی و توسعه فناورانه کشور ضروری است.
