نشست اخیر انجمن تجارت الکترونیک با حضور نمایندگان بخش خصوصی و نهادهای حاکمیتی یک پیام واضح داشت: ایران باید بیدرنگ به سمت اقتصاد دیجیتال حرکت کند یا ریسک از دست دادن فرصتهای جهانی را بپذیرد. در این جلسه، هشدارهای بانک مرکزی در کنار مطالبهگری استارتاپها و درخواستهای وزارت ارتباطات، تصویر جدیدی از نیاز به همکاری ساختاری نشان داد.
بانک مرکزی؛ از نگرانی اقتصاد کلان تا دعوت به گفتوگو
محمدرضا مانییکتا، مدیر اداره نظارت بر نظامهای پرداخت بانک مرکزی، با اشاره به کوچک شدن «کیک اقتصاد» کشور گفت که منابع محدود باید هوشمندانه تخصیص یابند. او تأکید کرد نگاه بانک مرکزی به رمزارزها «منفی مطلق» نیست، بلکه این پدیده به چارچوبهای دقیق و کارشناسی نیاز دارد. مهمترین پیام او: تجارت الکترونیک آخرین سنگر برای اتصال ایران به مسیرهای جهانی اقتصاد است.
چرا این هشدار اهمیت دارد؟
مانع اصلی امروز، نه فقدان ظرفیت فنی که تنشهای ساختاری بین نهادها و نبود «رواداری دیجیتال» است؛ یعنی جایی که اختلاف نظرها مانع سیاستگذاری مشترک و حرکت سریع به سمت اقتصاد دیجیتال نشود. مانییکتا به رقابت نزولی ایران در اقتصاد بینالملل اشاره کرد و گفت حتی وابستگیهای تاریخی مانند نفت دیگر تضمینی برای بقای اقتصادی کشور نیستند.
گرهها و راهحلهای پیشنهادی
در جلسه، چند خواسته و پیشنهاد مشخص از سوی بخش خصوصی مطرح شد که میتواند نقطه شروع اجرایی شدن اقتصاد دیجیتال باشد:
- تدوین چارچوبهای مقرراتی روشن برای رمزارزها و پرداختهای دیجیتال
- ایجاد میزهای مشترک تصمیمسازی میان دولت، مجلس و بخش خصوصی
- تشویق به «رواداری دیجیتال» برای تجربهمحور کردن سیاستها
- تعیین برنامههای عملیاتی و زمانبندی اجرای طرحها از طرف وزارت ارتباطات
این راهکارها اگر بهصورت ساختاری و پایدار دنبال شوند، میتوانند امکان رقابت مجدد ایران در بازارهای جهانی را فراهم کنند.
رمزارزها: تهدید یا فرصت؟
بانک مرکزی اعلام کرد که رمزارزها ذاتاً خطرناک نیستند، اما بدون قوانین قوی و نظارت تخصصی میتوانند مخاطرهآمیز شوند. بنابراین، رویکرد واقعگرایانهای بین سرکوب کامل و پذیرش بیقید وجود دارد که نیازمند گفتگو و آزمایشهای کنترلشده است.
جلسه اخیر نشان میدهد دیالوگ بین نهادها به سمت «تصمیمسازی مشترک» گرایش پیدا کرده است: استارتاپها واضحتر مطالبه میکنند، وزارت ارتباطات دنبال راهکارهای عملیاتی است و بانک مرکزی هشدار میدهد که فرصت ایران برای بازگشت به رقابت جهانی محدود است. اگر این گفتگوها به یک نقشه راه اجرایی تبدیل شود، اقتصاد دیجیتال میتواند یکی از معدود فرصتهای باقیمانده برای رشد و ورود به زنجیرههای ارزش بینالمللی باشد.
