اگر همیشه دهها تب در فایرفاکس باز دارید و مدام فراموش میکنید چرا هر کدام را باز گذاشتهاید، موزیلا در حال آزمایش قابلیتی است که دقیقا برای شما ساخته شده؛ امکان اضافه کردن یادداشت مستقیم روی هر تب.
در نسخه آزمایشی مرورگر یعنی Firefox Nightly، قابلیتی با نام «Add Note» ظاهر شده که به شما اجازه میدهد برای هر تب یک توضیح کوتاه بنویسید. کار با آن بسیار ساده است: روی تب راستکلیک میکنید، گزینه «Add Note» را میزنید و یک یادداشت سریع برای خودتان مینویسید. بعد از آن، یک آیکن کوچک دفترچه کنار عنوان تب ظاهر میشود تا همیشه بدانید پشت آن تب، یک یادآوری شخصی پنهان شده است.
نکته مهم اینجاست که این قابلیت یک افزونه جداگانه نیست؛ مستقیما در خود مرورگر تعبیه شده است. موزیلا در Firefox Nightly چند ویژگی آزمایشی دیگر هم تست میکند؛ از جمله میانبرهای صفحهکلید قابل شخصیسازی و تغییرات فنی در نسخه ویندوز، اما «یادداشت روی تب» یکی از ملموسترین امکانات برای کاربر عادی است.
یک تغییر کوچک، اما با تاثیر بزرگ در تجربه کاربری
سالها بود اگر میخواستید روی تبهایتان یادداشت بگذارید باید سراغ افزونههای شخص ثالث میرفتید؛ افزونههایی که همیشه هم پایدار یا امن نبودند. اغلب مرورگرهای دیگر هم چنین امکانی را به صورت بومی ارائه نمیکنند؛ مثلا در Chrome میتوانید روی رمزهای عبور یادداشت بگذارید و در Vivaldi یک پنل اختصاصی یادداشتها وجود دارد، اما اینکه مثل یک برچسب «Post-it» دیجیتال، مستقیم روی خود تب چیزی بنویسید، تقریبا جایی دیده نمیشد.
اینجا همان شکاف آزاردهندهای است که فایرفاکس قصد دارد پرش کند. ما سالهاست تبها را مثل یک فهرست کارها (To-Do List) استفاده میکنیم؛ تبها را باز میگذاریم با این نیت که «بعدا برمیگردم سراغش». اما بدون یادداشت، هر تب فقط یک عنوان مبهم است. امکان «Add Note» این الگو را عوض میکند: تب از یک «مقاله تصادفی» تبدیل میشود به «این صفحه را برای جلسه سهشنبه بخوان» یا «این محصول را آخر ماه بخر».
این قابلیت برای چه کسانی واقعا حیاتی است؟
اگر اهل چندوظیفگی، تحقیق، یا از آن دسته «انباشتکنندگان تب» هستید که مرورگرتان همیشه شلوغ است، این ویژگی دقیقا با شما حرف میزند.
تصور کنید در حال برنامهریزی برای یک سفر هستید. چند تب برای پرواز، چند تب برای هتل و چند تب برای نقد و بررسیها باز کردهاید. حالا میتوانید روی هر تب یک برچسب کوتاه بگذارید: «گزینههای پرواز»، «مقایسه هتلها»، «نیاز به بررسی بیشتر». دیگر لازم نیست تکتک تبها را باز کنید تا یادتان بیاید چرا آنها را نگه داشته بودید؛ با یک نگاه به آیکن و یادداشت، داستان هر تب مشخص است.
در پروژههای کاری یا تحقیقاتی هم ماجرا همین است. مثلا برای یک ارائه دانشگاهی چند مقاله و ویدئو باز کردهاید. روی بعضی تبها مینویسید «منبع اصلی»، روی بعضی دیگر «مثال برای اسلاید آخر»، یا «بررسی آمارها». این یادداشتهای کوچک، بار ذهنی (Mental Load) شما را به شکل محسوسی کم میکند و اجازه میدهد تمرکزتان را روی کار اصلی نگه دارید، نه روی حفظ کردن اینکه هر تب چرا باز مانده است.
فعلا یک محدودیت مهم وجود دارد: چون این قابلیت هنوز در فاز آزمایشی است، یادداشتها فقط تا زمانی که جلسه فعلی مرورگر باز است، حفظ میشوند. یعنی اگر فایرفاکس را ببندید یا سیستم را ریاستارت کنید، احتمال دارد یادداشتها از بین بروند. بنابراین فعلا بهتر است روی آنها مثل یادداشتهای دائمی حساب باز نکنید.
از آزمایش در Nightly تا احتمال ورود به نسخه پایدار
در حال حاضر، یادداشتگذاری روی تبها فقط در Firefox Nightly در دسترس است؛ نسخهای که بیشتر برای توسعهدهندگان، تسترها و کاربران کنجکاو طراحی شده و همیشه زودتر از بقیه به قابلیتهای جدید دسترسی پیدا میکند، اما در عوض ممکن است ناپایدارتر باشد.
اگر بازخورد کاربران مثبت باشد، بسیار محتمل است که این ویژگی در نسخه معمولی و پایدار فایرفاکس هم عرضه شود؛ همان نسخهای که اکثریت کاربران روزمره استفاده میکنند. آنوقت است که میتوان انتظار داشت موزیلا یادداشتها را ماندگارتر کند؛ یعنی حتی بعد از بسته شدن مرورگر یا ریاستارت سیستم، همچنان یادداشتهای شما روی تبها باقی بمانند.
اگر چنین اتفاقی بیفتد، فایرفاکس یک قدم جدی به سمت تبدیل شدن به یک ابزار سازماندهی وب شخصی برمیدارد؛ جایی بین یک مرورگر ساده و یک اپلیکیشن مدیریت کارها. شاید بعد از این، استفاده از تبها به عنوان فهرست کارهای آینده، دیگر آنقدر هم بینظم و استرسزا نباشد.