بازار هوش مصنوعی دوباره یک خبر داغ دارد: متا سراغ استارتاپی رفته که در چند ماه، هم وایرال شد و هم توانست ثابت کند «عاملهای هوش مصنوعی» فقط یک نمایش جذاب نیستند و میتوانند درآمد واقعی بسازند.
طبق گزارشها، Meta Platforms استارتاپ Manus را میخرد؛ شرکتی مستقر در سنگاپور که از بهار امسال با یک ویدیوی دموی بسیار حرفهای، در سیلیکونولی سر زبانها افتاد. در آن ویدیو، یک AI Agent نشان داده میشد که کارهایی مثل غربالکردن رزومه و انتخاب داوطلبان شغلی، برنامهریزی سفر، و تحلیل پرتفوی سهام را انجام میدهد. Manus همان زمان مدعی شد عملکردش از سرویس Deep Research اوپنایآی هم بهتر است؛ ادعایی که طبیعتاً بحثهای زیادی در اکوسیستم هوش مصنوعی به راه انداخت.
از ویدیوی وایرال تا درآمد ۱۰۰ میلیون دلاری
Manus خیلی سریع از مرحله «هایپ» عبور کرد. تنها چند هفته بعد از راهاندازی، در ماه آوریل گفته شد که Benchmark رهبری دور جذب سرمایه ۷۵ میلیون دلاری را بر عهده گرفته و ارزشگذاری پس از سرمایهگذاری (post-money) را به ۵۰۰ میلیون دلار رسانده است. در همان زمان، چتان پوتاگونتا (Chetan Puttagunta) شریک عمومی Benchmark هم به هیئتمدیره اضافه شد.
رسانههای چینی نیز گزارش داده بودند که برخی سرمایهگذاران بزرگ پیشتر در Manus سرمایهگذاری کردهاند؛ از جمله Tencent، ZhenFund و HSG (نام پیشین: Sequoia China) که ظاهراً در یک دور ۱۰ میلیون دلاری زودتر وارد شده بودند.
اما نقطه عطف وقتی بود که Manus مدل درآمدی خود را جدیتر کرد و برای دسترسی به مدلهایش اشتراک ماهانه ۳۹ یا ۱۹۹ دلاری گذاشت. بلومبرگ آن زمان قیمتگذاری را برای محصولی که هنوز در فاز آزمایشی است «کمی تهاجمی» توصیف کرده بود. با این حال، Manus اخیراً اعلام کرده میلیونها کاربر جذب کرده و از مرز ۱۰۰ میلیون دلار درآمد تکرارشونده سالانه (ARR) عبور کرده است؛ عددی که در فضای استارتاپهای هوش مصنوعی، یک سیگنال بسیار مهم محسوب میشود.
متا چرا Manus را میخواهد؟ یک محصول AI که واقعاً پول درمیآورد
بهگفته والاستریتژورنال، همینجا بود که مذاکرات با متا جدی شد و حالا گفته میشود متا حدود ۲ میلیارد دلار برای خرید Manus میپردازد؛ رقمی که با ارزشگذاری مورد نظر Manus برای دور بعدی جذب سرمایه همخوانی دارد.
برای مارک زاکربرگ، این خرید یک پیام روشن دارد: متا آیندهاش را روی هوش مصنوعی شرط بسته و به دنبال نمونهای است که «کار میکند» و «پولساز است». این موضوع زمانی پررنگتر میشود که برخی سرمایهگذاران نسبت به هزینهکرد سنگین متا روی زیرساختها حساستر شدهاند؛ هزینههایی که در گزارشها حتی تا ۶۰ میلیارد دلار هم مطرح شده است.
برنامه متا این است که Manus را فعلاً مستقل نگه دارد، اما عاملهای هوش مصنوعی آن را به محصولات خودش تزریق کند؛ یعنی جایی مثل Facebook، Instagram و WhatsApp. این در حالی است که چتبات Meta AI همین حالا هم در این پلتفرمها برای کاربران فعال است و یکپارچهسازی «agent»ها میتواند قدم بعدی در رقابت متا با بازیگرانی مثل OpenAI و گوگل باشد.
پیچ حساس ماجرا: ریشههای چینی و نگاه واشنگتن
با این حال، خرید Manus یک حاشیه جدی هم دارد. این استارتاپ تنها هشت ماه قبل راهاندازی شده، اما بنیانگذاران آن چینی هستند و شرکت مادرش با نام Butterfly Effect در سال ۲۰۲۲ در پکن شکل گرفته بود؛ سپس در میانه امسال به سنگاپور منتقل شده است. اینکه این موضوع در واشنگتن چه واکنشی برمیانگیزد، هنوز مشخص نیست؛ اما نشانهها میگوید حساسیتها کم نخواهد بود.
سناتور جان کورنین (John Cornyn) پیشتر Benchmark را به خاطر سرمایهگذاری در Manus زیر سؤال برده و در ماه مه در شبکه X پرسیده بود چه کسی فکر کرده «ایده خوبی است سرمایهگذاران آمریکایی بزرگترین رقیب ما در حوزه AI را یارانه بدهند و بعد حزب کمونیست چین از همان فناوری برای به چالش کشیدن ما از نظر اقتصادی و نظامی استفاده کند؟» کورنین، جمهوریخواه تگزاس و عضو ارشد کمیته اطلاعات سنا، از چهرههای شناختهشده در مواضع سختگیرانه علیه چین در رقابت فناوری است؛ و مهمتر اینکه این رویکرد حالا در کنگره تا حد زیادی حالت دوحزبی پیدا کرده است.
متا اما تلاش کرده این نگرانی را مدیریت کند. بهگزارش Nikkei Asia، متا پس از نهاییشدن خرید به صراحت اعلام کرده Manus دیگر هیچ ارتباطی با سرمایهگذاران چینی نخواهد داشت و فعالیتهایش در چین را متوقف میکند. سخنگوی متا گفته است: «پس از انجام این تراکنش، هیچ منفعت مالکیتیِ چینی در Manus AI باقی نخواهد ماند و Manus AI خدمات و عملیات خود در چین را متوقف خواهد کرد.»
حالا همهچیز به این بستگی دارد که متا چگونه Manus را به اکوسیستم خود وصل میکند: آیا این «عاملهای هوش مصنوعی» واقعاً میتوانند تجربه کاربری شبکههای اجتماعی را متحول کنند، یا فقط یک قابلیت جذاب دیگر به فهرست بلند ابزارهای AI اضافه میشود؟