واقعیت مجازی میتواند به بیمارانی که به پارانویای حاد مبتلا هستند، کمک کند که بر ترسهای خود غلبه کنند. واقعیت مجازی به بیماران کمک کرد تا بفهمند که موقعیتهایی که آنها میترسند، در واقع هیچ خطری ندارد.
این تحقیق که در مجله روانپزشکی بریتانیا چاپ شده است، توسط محققان دانشگاه آکسفورد انجام شده است. این تحقیق با استفاده از روشهای روانشناسی مبتنی بر مشاهده و هدستهای واقعیت مجازی پیشرفته بوده است. هدستی که در این مطالعه بکار رفته، nVisor SX111 با قیمت ۲۴۰۰۰ هزار دلار است که برای آموزشهای نظامی و مشابه بکار میرود.
در حدود ۱ یا ۲ درصد جمعیت، مبتلا به پارانویا هستند که ویژگی مرکزی بیماریهای روانی مانند شیزوفرنی است. بیماران اعتماد کمی به دیگران دارند و فکر میکنند که دیگران قصد صدمه زدن به آنها را دارند. این وضعیت ممکن است چنان حاد شود که بیمار حتی از ترک خانه هم خودداری کند. مکانیسمهایی مانند کاهش تماس چشمی، خودداری و کوتاه کردن موقعیتهای اجتماعی، وضعیت را بدتر میکنند، چون بیماران فکر میکنند که چون آنها از مکانیسمهای دفاعی استفاده کردهاند، صدمه ندیدهاند.
سرپرست تیم، پروفسور دنیل فریمن میخواست بداند که آیا بیماران قادر هستند که دوباره یک موقعیت را یاد بگیرند و از مکانیسمهای دفاعی خود استفاده نکنند یا خیر؟! بودن در موقعیتی که بیماران از آن میترسند، چون اضطراب زیادی تولید میکند، برای آنها بسیار دشوار است. تیم تحقیق برای اینکه بر این چالش غلبه کنند، با استفاده از واقعیت مجازی، موقعیتهایی را که بیماران از آن میترسیدند، بازسازی کردند.
برای انجام این آزمایش، از ۳۰ بیمار استفاده شد. آنها به شبیهسازیهای واقعیت مجازی وارد شدند که تعداد زیادی افراد مجازی در آن وجود داشت. تعداد افراد زیاد بیماران را میترساند، اما به بیماران گفته شد که با ماندن در موقعیت، احساس امنیت میکنند. صحنه شبیهسازیشده یک قطار و ایستگاه قطار بود. بیماران به دو گروه تقسیم شدند. به یک گروه گفته شد که از مکانیسم دفاعی معمول خود استفاده کنند. به گروه دیگر گفته شد که از مکانیسم دفاعی خود استفاده نکنند و سعی کنند با نزدیکشدن به افراد مجازی و نگاهکردن به آنها، از ترس خود بکاهند. در پایان آزمایش، گروه اول، ۵۰ درصد و گروه دوم، ۲۰ درصد از ترسهایشان کاهش یافته بود. بیمارانی که در این آزمایش بودند، حتی در موقعیتهای واقعی نیز از ترس کمتری برخوردار بودند. البته نیاز به آزمایشهای بیشتری وجود دارد تا فهمیده شود که آیا این اثرات پس از روز آزمایش نیز باقی میماند یا نه.
پرفسور فریمن میگوید:
پارانویا اغلب به انزوا، افسردگی و تنش شدید میانجامد. اما نتایج فوری و خوب این مطالعه، نشان میدهد که راهی جدید وجود دارد. فقط در نیم ساعت، آنهایی که از تکنیکهای روانپزشکی بهره برده بودند، کاهش عمدهای در پارانویا دیدند. این کار آسانی برای بیماران نیست، چون دست کشیدن از مکانیسم دفاعی، شجاعت میخواهد. اما زمانی که آنها یاد گرفتند که این موقعیت خطرناک نیست، پارانویای آنها رو به کاهش گذاشت. آنها توانستند به موقعیتهای اجتماعی واقعی بروند و بهتر با موقعیت مواجه شوند. این میتواند پتانسیلی دگرگونکننده داشته باشد.
پروفسور دیوید کلارک یکی از دیگر اعضای تیم میگوید:
شواهد بسیاری وجود دارد که نشان میدهد درمانهای روانپزشکی اثرات زیادی بر کسانی که از روانپریشی رنج میبرند، دارد. واقعیت مجازی، پتانسیل زیادی دارد و با کاهش قیمت آن، میتوان این نوع درمان را به خانههای بیماران برد.
دکتر کاترین ادکاک، رئیس نهادی که هزینه این مطالعه را داده است، میگوید:
واقعیت مجازی در درمان و ارزیابی بیماریهای روانی بسیار موثر است. این مطالعه، پتانسیل آن را برای درمان یک بیماری عمده نشان میدهد. هنوز راه زیادی برای تست این روشها وجود دارد، اما این مطالعه نظر ما را به خود جلب کرده است.