گرمایش جهانی در حالحاضر خیلی زودتر از پیشبینی مدلهای هواشناسی، بخشهایی از جهان را گرمتر از دمای قابلتحمل بدن انسان کرده است.
بررسی دادههای ایستگاههای هواشناسی نشان میدهد که هماکنون مناطقی در پاکستان و امارت متحده عربی وجود دارند که درجه حرارت آنها در برخی از ساعات روز، از آستانه مرگآور برای انسان عبور میکند.
دمای حباب مرطوب (Wet bulb temperature)، معیاری از حرارت و رطوبت است که از طریق یک دماسنج پوشیده با پارچه مرطوب به دست میآید. در دماهای حباب مرطوب بالاتر از ۳۵ درجه سانتیگراد، بدن انسان نمیتواند با عرق کردن خودش را خنک کند، اما دماهای پایینتر از آن هم میتوانند کشنده باشند، همانطور که موج گرمای اروپا در سال 2003 بدون آنکه از دمای ۲۸ درجه سانتیگراد عبود کند جان هزاران نفر را گرفت.
یک تیم تحقیقاتی با تحلیل دادههای ایستگاههای هواشناسی نقاط مختلف دنیا متوجه شدند که از سال 1979 تا الان درجهحرارتهای حباب مرطوب در این ایستگاهها بین ۲۷ و ۳۵ درجه سانتیگراد در نوسان بودهاند. هرچند ۳۵ درجه سانتیگراد یک آستانه بسیار مهم محسوب میشود اما دماهای پایینتر از آن هم میتوانند خطرناک و مرگآور باشند؛ به همین خاطر گروه تحقیق این دماها را هم در بررسیهای خود وارد کردند.
تام متیو (Tom Matthews) از دانشگاه لوکزامبورگ در انگلیس میگوید: بررسی همه این دماها نشاندهنده وجود ریسک بزرگی برای سلامت انسان است و میتوانیم بگوییم که ما در حال نزدیک شدن به آستانه خطرناک ۳۵ درجه سانتیگراد هستیم. نتایج نشان میدهند که برخی مناطق زمین برای مدت کوتاهی در طول روز از این آستانه عبور کردهاند.
تیم تحقیق با بررسی دادههای هواشناسی دیگری نیز که مبتنی بر مشاهدات درجهحرارت و رطوبت و همچنین مدلسازیهای مختلف بود تایید کردند که این دمای آستانه اتفاق افتاده است. تحلیلهای آن نشان میدهند که با گرم شدن حدود ۲.۳ درجهای زمین، چندین منطقه در خلیج فارس هر ۳۰ سال یکبار شاهد دمای ۳۵ درجه سانتیگراد خواهند بود. بد نیست بدانید که زمین هماکنون به خاطر فعالیتهای انسانی حدود ۱ درجهسانتیگراد گرمتر شده است.
البته چنین درجه حرارتهای بالایی تاکنون کشورهای حاشیه خلیج فارس را تحت تاثیر قرار دادهاند، اما این کشورها تاحدودی ظرفیت کافی برای برآورده کردن نیازهای مربوط به تهویه هوا را دارند. اما متیو هشدار میدهد که با تغییرات مداوم آب و هوا، بخشهای بزرگی از هند و پاکستان هم تحت تاثیر دماهای بالاتر قرار خواهند گرفت ولی این کشورها ظرفیت سازگاری با این شرایط را ندارند. حتی اگر آنها قادر به این کار شوند، نیاز به انرژی زیادی برای خنک کردن خواهند داشت و اگر انرژی مذکور از سوختهای فسیلی تامین شود به گرمتر شدن هر چه بیشتر زمین کمک خواهد کرد.
البته عدم قطعیتهایی هم درباره خواندن دادههای درجه حرارت و رطوبت چندین ایستگاه هواشناسی بهخاطر نحوه کالیبره کردن آنها وجود دارد، اما متیو میگوید که تصویر کلی کاملا روشن است.
استفان شرود (Steven Sherwood) از دانشگاه New South Wales استرالیا که در این مطالعه شرکت نکرده است میگوید: نتایج تحقیق حاضر هرچند قطعی نیست، اما یک مورد متقاعدکننده درباره درجه حرارت زمین است. این مطالعه نشان میدهد که چنین شرایط حادی که فراتر از آستانه تحمل بدن انسان است ممکن است در آینده نزدیک حداقل در چند نقطه زمین اتفاق بیفتد.
با اینحال، کلر هویساید (Clare Heaviside) از دانشگاه لندن که مطالعات زیادی در این زمینه داشته است، نسبت به تمرکز بیشازحد روی آستانه ۳۵ درجه سانتیگراد هشدار داده و گفته است: ربط دادن آستانه دمای حباب مرطوب به موضوع سلامتی گروههای جمعیتی متفاوت، کار بسیار دشواری است.