سازمان بهداشت جهانی (WHO) روز پنجشنبه در بیانیه‌ای تایید کرد که ویروس کرونا ممکن است در فضاهای داخلی پرازدحام باقی بماند و از طریق ذرات معلق در هوا از فردی به فرد دیگر منتقل شود.
WHO قبلا این نوع انتقال را به‌عنوان یک مورد مشکوک در رویه‌های پزشکی توضیخ داده بود، اما حالا شواهد علمی نشان می‌دهند که این روش انتقال می‌تواند در گسترش ویروس کرونا بسیار مهم باشد. به همین‌خاطر، بیش از ۲۰۰ دانشمند از سازمان بهداشت جهانی خواستند که مجددا به یافته‌های علمی توجه کند و موضع خود را در این زمینه مورد بازنگری قرار دهد.
این سازمان همچنین در بیانیه خود دوباره تاکید کرد که ویروس کرونا ممکن است توسط افرادی که هیچ نشانه‌ای ندارند منتقل شود: “افراد آلوده می توانند ویروس را هم زمانی که علایم دارند و هم زمانی که هیچ علامتی ندارند انتقال دهند.”
WHO قبلا گفته بود که انتقال ویروس کرونا از طریق ذرات معلق در هوا گرچه ممکن است اتفاق بیفتد، اما احتمال آن بسیار کم است. برخی از کارشناسان می‌گویند که بازنگری سازمان بهداشت جهانی درباره این موضوع بسیار دیرهنگام بوده است.
دکتر Linsey Marr متخصص ذرات معلق در هوا از دانشگاه ویرجینیا می‌گوید: اینکه سازمان بهداشت جهانی حالا تایید کرده است که انتقال هوابرد ویروس کرونا ممکن است اتفاق بیفتد جای خوشحالی دارد، اما با توجه به شواهد علمی موجود در این زمینه، این نوع انتقال، باید مورد تاکید بیشتری قرار بگیرد.
یک ذره معلق در هوا (Aerosol)، قطره تنفسی بسیار کوچکی است که ممکن است برای مدت زمان طولانی در هوا باقی بماند. سازمان بهداشت جهانی در جدیدترین توضیح خود درباره نحوه انتشار ویروس کرونا گفته است که ذرات معلق در هوا ممکن است علت شیوع گسترده ویروس کرونا در محیط‌های بسته‌ای مانند رستوران‌ها، کلوپ‌های شبانه، مکان‌های زیارتی یا محل کار باشد؛ یعنی در محیط‌هایی که افراد ممکن است فریاد بزنند، صحبت بکنند یا آواز بخوانند.
WHO، پیش از این، انتقال هوابرد را فقط در مواردی موجب نگرانی دانسته بود که پرسنل مراقبت‌های بهداشتی از رویه‌های استفاده کنند که ذرات معلق در هوا تولید بکنند. اما حالا شواهد علمی نشان داده‌اند که ویروس کرونا در فضاهای پرازدحام داخلی می‌تواند برای ساعت‌ها معلق بماند و دیگران را آلوده کند و حتی باعث شیوع‌های به‌اصطلاح ابرانتقالی نیز بشود.
البته سازمان بهداشت جهانی همچنان روی روش‌های انتقال ویروس از طریق ذراتی که با سرفه یا تنفس از دهان خارج می‌شوند و همچنین تماس با سطح آلوده تاکید دارد. این سازمان همچنین در سندی که شامل شواهد علمی نیز می‌شود کماکان بر این موضوع اصرار کرده که دو روش فوق می‌توانند انتقال انسان به انسان ویروس کرونا را توضیح بدهند.
با این‌حال، WHO در توصیه‌های خود گفته است که مردم علاوه بر اجتناب از تماس نزدیک با افراد آلوده و شستن دست‌ها، باید از حضور در مکان‌های شلوغ و فضاهای بسته با تهویه هوای ضعیف خودداری کنند و منازل و ادارات باید دارای سیستم تهویه مناسب باشند. دکتر Marr می‌گوید که این توصیه‌ها چیزهایی هستند که برای کمک به کند کردن انتقال ویروس لازم است.
هنوز بحث‌های زیادی بین دانشمندان درباره سهم نسبی انتقال هوابرد ویروس در مقایسه با انتقال از طریق قطرات تنفسی و تماس سطوح وجود دارد و بیانیه جدید سازمان بهداشت جهانی نیز این سوال را کماکان بدون پاسخ گذاشته است.
دکتر Bill Hanage اپیدمیولوژیست از دانشگاه هاروارد می‌گوید: من بیانیه جدید سازمان بهداشت جهانی را این‌گونه تفسیر می‌کنم که هرچند که منطقی است فکر کنیم انتقال هوابرد ویروس می‌تواند اتفاق افتد، اما شواهد سازگاری وجود ندارد که نشان دهند این اتفاق اغلب رخ می‌دهد.
بعد از آنکه مجله تایمز گزارش داد که گروهی متشکل از ۲۳۹ متخصص بین‌المللی قصد دارند از سازمان بهداشت جهانی بخواهند مجددا تحقیقات علمی را بررسی کند، دکتر Benedetta Allegranzi رییس کمیته کنترل و پیشگیری از بیماری‌های عفونی این سازمان گفت که احتمال انتقال هوابرد ویروس کرونا در مکان‌های بسته، شلوغ و بدون تهویه مناسب را نمی‌توان رد کرد.
برخلاف محیط‌های خارجی و هوای آزاد که هر ویروس موجود در قطرات کوچک و بزرگ هوا ممکن است به‌سرعت ضعیف بشود. اما احتمال انتقال هوابرد آن در فضاهای داخلی می‌تواند پیامدهایی گسترده‌ای به دنبال داشته باشد. به همین‌خاطر شاید لازم باشد که افراد علاوه بر حفظ فاصله ایمن و زدن ماسک، مدت زمان حضور خود در بین افراد در فضاهای داخلی را به حداقل برسانند. کسب‌وکارها، مدارس و خانه‌های پرستاری ممکن است نیاز باشد که روی سیستم‌های جدید تهویه هوا یا نورهای فرابنفش سرمایه‌گذاری کنند.
برخی از کارشناسان، سازمان بهداشت جهانی را به‌خاطر تایید دیرهنگام احتمال انتقال هوابرد ویروس کرونا مورد انتقاد قرار داده‌اند. دکتر Trish Greenhalgh استاد مراقبت‌های بهداشتی از دانشگاه آکسفورد می‌گوید که حتی در بیانیه جدید WHO نیز مشخص است که اعضای کمیته، شواهد علمی را به‌گونه‌ای متفاوت تفسیر کرده‌اند.
به گفته برخی از دانشمندان، انتقال هوابرد ویروس کرونا محتمل‌ترین توضیح برای چندین مورد آلودگی از جمله بیمار شدن اعضای یک گروه کر در ایالت واشنگتن و مشتریان رستورانی در چین است. اما دکتر Greenhalgh می‌گوید که اعضای سازمان بهداشت جهانی هنوز اهمیت این مطالعه‌های موردی را قبول نکرده‌اند و به جای آن، به‌طور خیال‌پردازانه‌ای فکر می‌کنند که یک فرد آلوده روی دستانش آب دهان می‌زند، سپس آن را با چیزی پاک می‌کند و به‌طور جادویی تعدادی از افراد دیگر را آلوده می‌کند.
کارکنان WHO و ۳۰ متخصص داوطلب، هفته‌ها برای بررسی شواهد موجود درباره روش‌های احتمالی انتقال ویروس که شامل پخش شدن ذرات تنفسی در هوا، تماس با سطوح آلوده یا انتقال از مادر به فرزند می‌شوند وقت گذاشته‌اند.
این سازمان ابتدا پذیرفت که انتقال ویروس، از طریق ذرات تنفسی و تماس سطوح آلوده اتفاق می‌افتد، اما در مورد ذرات معلق در هوا خواستار شواهد محکم‌تری بود. اعضای WHO معمولا تمایل دارند که وقتی مدارک غیرقابل‌انکاری از یک پدیده داشتند بیانیه بدهند و به همین‌خاطر فرضیات‌شان را به‌کندی تغییر می‌دهند.
دکتر Julian W. Tang، استاد علوم تنفسی از دانشگاه لستر می‌گوید: سازمان بهداشت جهانی بیش از اندازه محتاط و کوته‌بین است. شما با پذیرفتن انتقال ویروس کرونا از طریق ذرات معلق در هوا و ارتقا یا نصب سیستم‌های مناسب تهویه هوا می‌توانید سلامت خودتان و بقیه افراد را با حذف انواع خطرات از جمله آلاینده‌های موجود در محیط‌های داخلی و مواد آلرژی‌زا بهبود ببخشید.
