یک نظرسنجی جدید نشان می‌دهد که دانشجویان ایرانی به شدت به شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها وابسته شده‌اند و این پلتفرم‌ها نه تنها بخش عمده‌ای از اوقات فراغت آن‌ها را به خود اختصاص داده‌اند، بلکه به منبع اصلی خبر و اطلاعات آن‌ها نیز تبدیل شده‌اند.
در این پژوهش، بیش از دو هزار دانشجوی دانشگاه‌های دولتی سراسر کشور مورد بررسی قرار گرفته‌اند. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که:
- تلگرام، اینستاگرام و واتساپ محبوب‌ترین پلتفرم‌ها: تلگرام با اختلاف قابل توجهی به عنوان محبوب‌ترین پیام‌رسان در میان دانشجویان ایرانی شناخته شده است. اینستاگرام و واتساپ نیز به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
- فیلترینگ تأثیری بر انتخاب دانشجویان نداشته است: با وجود فیلترینگ برخی از این پلتفرم‌ها، دانشجویان همچنان به استفاده از آن‌ها ادامه می‌دهند و به دنبال روش‌های دور زدن فیلترینگ هستند.
- یوتیوب و توییتر در میان دانشجویان محبوبیت بیشتری دارند: برخلاف جمعیت عمومی، دانشجویان ایرانی به طور قابل توجهی بیشتر از یوتیوب و توییتر استفاده می‌کنند و این پلتفرم‌ها به عنوان منابع مهم برای اخبار و اطلاعات به‌روز در نظر گرفته می‌شوند.
- صداوسیما جایگاه خود را از دست داده است: نتایج این نظرسنجی نشان می‌دهد که دانشجویان اعتماد کمتری به رسانه‌های سنتی مانند صداوسیما دارند و ترجیح می‌دهند اخبار را از طریق پلتفرم‌های آنلاین دنبال کنند.
چرا دانشجویان به شبکه‌های اجتماعی روی آورده‌اند؟
دلایل گرایش دانشجویان به شبکه‌های اجتماعی متنوع است. یکی از مهم‌ترین دلایل این است که این پلتفرم‌ها امکان دسترسی آسان و سریع به اطلاعات را فراهم می‌کنند. دانشجویان می‌توانند به سرعت به منابع آموزشی، اخبار دانشگاهی و اطلاعات مورد نیاز برای انجام تحقیقات خود دست پیدا کنند. همچنین، شبکه‌های اجتماعی فضایی را برای ارتباط و تعامل با دوستان و همکلاسی‌ها ایجاد می‌کنند و به دانشجویان کمک می‌کنند تا در ارتباط با هم بمانند و از تجربیات یکدیگر بهره‌مند شوند. علاوه بر این، شبکه‌های اجتماعی به عنوان یک منبع سرگرمی و تفریح نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند و دانشجویان می‌توانند اوقات فراغت خود را با استفاده از این پلتفرم‌ها پر کنند.
نگرانی‌ها در مورد استفاده بیش از حد از شبکه‌های اجتماعی
در کنار مزایای بسیاری که شبکه‌های اجتماعی برای دانشجویان به همراه دارند، استفاده بیش از حد از این پلتفرم‌ها می‌تواند به برخی مشکلات منجر شود. یکی از نگرانی‌های اصلی، تأثیر منفی شبکه‌های اجتماعی بر عملکرد تحصیلی دانشجویان است. وابستگی بیش از حد به شبکه‌های اجتماعی می‌تواند باعث کاهش تمرکز و کاهش زمان مطالعه شود. همچنین، انتشار اخبار جعلی و اطلاعات نادرست در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند دانشجویان را گمراه کند و به باورهای نادرست در آن‌ها دامن بزند. علاوه بر این، استفاده طولانی مدت و بیش از حد از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند به اعتیاد به اینترنت منجر شود که خود مشکلات دیگری را به دنبال خواهد داشت.
نتیجه‌گیری
نتایج این نظرسنجی نشان می‌دهد که شبکه‌های اجتماعی به طور جدایی‌ناپذیر وارد زندگی دانشجویان ایرانی شده‌اند و تأثیر قابل توجهی بر نحوه دریافت اخبار و اطلاعات توسط آن‌ها داشته‌اند. این موضوع چالش‌های جدیدی را برای نظام آموزشی و رسانه‌ای کشور ایجاد کرده است.
