زمینه علمی: سایکوسایبین و قابلیتهای درمانی فراتر از ذهن
سایکوسایبین، ترکیبی روانگردان موجود در برخی قارچها، عمدتاً به خاطر نقش بالقوه خود در درمان افسردگی، اضطراب و سایر اختلالات عصبی-روانی مورد توجه پژوهشگران بوده است. با این حال، تاثیر این ماده بر روند پیری سلولی و طول عمر انسان تاکنون کمتر مورد بررسی مستقیم قرار گرفته بود. پژوهش تازهای که توسط تیمی از دانشمندان دانشگاه Emory و کالج پزشکی Baylor در ایالات متحده صورت گرفته و در سایت نیچر منتشر شد، برای نخستین بار شواهد تجربی قدرتمندی درباره نقش سایکوسایبین در افزایش طول عمر سلولها و مقابله با نشانههای پیری ارائه داده است.
جزئیات آزمایش: بررسی سایکوسایبین روی سلولهای انسانی و مدل حیوانی
در این مطالعه، دانشمندان سلولهای کشت شده پوست بزرگسال و فیبروبلاستهای ریه جنینی انسان را با سیلوسین (مادهای که به سایکوسایبین متابولیزه میشود) تیمار کردند. فرآیند پیری سلولی یا سنسنس، حالتی است که در آن سلولها توان تقسیم خود را از دست داده و به وضعیت غیرفعال درمیآیند. نتایج حاکی از آن بود که در غلظت ۱۰۰ میکرومول، سلولهای تیمار شده ریه ۵۷ درصد و سلولهای پوست ۵۱ درصد دیرتر به سنسنس رسیدند.
آزمون روی موشها: افزایش قابل توجه نرخ بقا
برای بررسی اثرات در سطح انفرادی، به موشهای ماده ۱۹ ماهه (معادل سن ۶۰ تا ۶۵ سال در انسان) ماهانه دوز سایکوسایبین داده شد. پس از گذشت ۱۰ ماه درمان، ۸۰ درصد از موشهای گروه سایکوسایبین همچنان زنده بودند؛ در حالیکه نرخ بقا در گروه شاهد فقط ۵۰ درصد بود. همچنین به نظر میرسد که موشهای تحت درمان نشانههای کمتری از پیری ظاهر کردند، از جمله کیفیت بهتر خز و تعداد کمتر موهای سفید.
پیامدها و اظهارنظر متخصصان
دکتر علیجان ضرابی، متخصص طب تسکینی از دانشگاه Emory، اعلام کرد: «این پژوهش شواهد پیشبالینی قوی ارائه میدهد که سایکوسایبین میتواند نه تنها به افزایش طول عمر، بلکه بهبود کیفیت زندگی سالمندی کمک کند.» پژوهشگران تأکید کردهاند که این یافتهها قابلیت استفاده سایکوسایبین در سالمندان را تایید میکند اما بر لزوم انجام مطالعات بیشتر برای تعیین بهترین پروتکل درمانی، دوز مناسب و زمان آغاز درمان تاکید دارند. همچنین نیاز است اثر درمان بر حداکثر طول عمر به طور دقیقتر بررسی شود.
جمعبندی
این تحقیق نوین چشمانداز تازهای را در حوزه زیستشناسی پیری و علوم سلولی گشوده است. اگرچه هنوز نیاز به مطالعات گسترده بالینی و انسانی داریم، سایکوسایبین ممکن است روزی به یک روش نوین برای افزایش سلامت و کیفیت زندگی در سنین بالا تبدیل شود. درک بهتر مکانیسمهای مولکولی اثرگذار و تعیین ایمنی و اثربخشی در انسانها، گام بعدی در مسیر کاربردهای پزشکی این مولکول خواهد بود.