سرطان پانکراس یکی از کشندهترین سرطانها است و اغلب در مراحل پیشرفته تشخیص داده میشود. پانکراس عضوی در حفره شکمی است که آنزیمها و هورمونهایی تولید میکند تا به هضم و جذب مواد غذایی کمک کند. با وجود اینکه تومورها در این ارگان کم است، بیماران مبتلا به آن با چشمانداز درمانی ناامیدکننده روبهرو میشوند. پژوهشگران برای درک بهتر ارتباط بین بهداشت دهان و خطر ابتلا به سرطان پانکراس، دادههای بهداشتی و نمونههای شستشوی دهان بیش از ۳۰۰٬۰۰۰ فرد در دهههای پنجم تا هفتادمی زندگی را از دو مطالعه طولانیمدت بررسی کردند.
یافتههای کلیدی و دادههای پژوهش
در قالب تحلیلهای ترکیبی از دو مطالعه که شامل دادههای سلامت و نمونههای دهانی بود، محققان ۲۷ میکروب دهانی را شناسایی کردند که با افزایش بیش از سه برابر خطر ابتلا به سرطان پانکراس مرتبط بودند. شیوع این سرطان در ایالات متحده به طور متوسط حدود یک نفر در هر ۵۶ مرد و یک نفر در هر ۶۰ زن در طول زندگی است. یافتهها نشان میدهد که برخی از میکروبهای دهانی ممکن است از طریق بزاق به دستگاه گوارش و بهویژه به پانکراس راه یابند و خطر را افزایش دهند.
گونههای کلیدی و نقش احتمالی
سه گونه باکتریایی خاص در دهان بهطور ویژه با افزایش خطر همراه شدند: Porphyromonas gingivalis، Eubacterium nodatum و Parvimonas micra. همچنین قارچ Candida tropicalis که بهطور رایج در پوست و دستگاه گوارش یافت میشود، با افزایش خطر مرتبط شد. محققان تأکید میکنند که این الگوها لزوماً به معنای ایجاد سرطان توسط این میکروارگانیسمها نیستند؛ بلکه آنها نشان میدهند که برخی از میکروبها نیاز به بررسیهای بیشتر دارند تا مکانیسمهای زیربنایی روشن شود.
کاربردهای بالینی و مفهوم پیشگیری
پژوهشگران از دادههای دو مطالعه بزرگ آمریکایی—PLCO (Prostate, Lung, Colorectal, and Ovarian Cancer Screening Trial) و CPS-II Nutrition Cohort (American Cancer Society Cancer Prevention Study-II Nutrition Cohort)—برای مقایسه گروهی از مبتلایان و افراد سالم استفاده کردند. از میان شرکتکنندگان، حدود ۴۴۵ نفر به سرطان پانکراس مبتلا شدند و با ۴۴۵ کنترل سالم مقایسه شدند. نتیجه کلّی نشان میدهد که غربالگری بر پایه پروفایلهای میکروبی دهان میتواند افراد در معرض خطر را شناسایی کند و به تشخیص زودهنگام کمک کند.
تفسیر دادهها و چشمانداز آینده
اگرچه ارتباطهای مشاهدهشده قوی هستند، اما این یافتهها را نمیتوان به عنوان اثبات علّی مستقیم در نظر گرفت. با این حال، الگوهای میکروبی دهان میتوانند به توسعه ابزارهای غربالگری زودهنگام برای سرطان پانکراس کمک کنند و به کاهش تأخیر تشخیص منجر شوند. محققان همچنین قصد دارند تأثیر ویروسها را در کنار باکتریها در این زمینه بررسی کنند تا تصویر جامعتری از خطر ارائه دهند.
نتیجهگیری و چشمانداز پژوهش
آینده پژوهشها میتواند با ترکیب پروفایلهای میکروبی، قارچی و ویروسی دهان، به ابزارهای کارآمدتری برای تشخیص زودهنگام سرطان پانکراس منجر شود. اهمیت بهداشت دهان به عنوان بخشی از سلامت کل بدن و حفظ سلامت ارگانهای داخلی، در حال روشنتر شدن است و میتواند به کاهش ریسک برخی سرطانهای کشنده کمک کند.
نتیجهگیری
اگرچه رابطه میان میکروبیوم دهان و سرطان پانکراس به صورت همزمان مشاهده میشود، این همبستگی به معنای علت مستقیم نیست. این یافتهها میتواند به توسعه ابزارهای غربالگری مبتنی بر میکروبیوم کمک کند و اهمیت حفظ بهداشت دهان را در حفظ سلامت عمومی تقویت نماید.