بررسی‌های متعدد در حوزه کسب و کارهای نوپا نشان می‌دهد که معمولا دلایل مشترکی برای شکست و موفقیت این نوع از کسب و کارها وجود دارد. در این مطلب قصد داریم به بررسی دلایل موفقیت و شکست استارتاپ‌ها بپردازیم.
علت عدم موفقیت برخی شرکت‌ها در چیست؟
طبق مقاله‌ای که در FastCompany با عنوان “چرا اکثر شرکت‌های سرمایه‌گذاری با شکست روبرو می‌شوند” چاپ شده، ۷۵ درصد از شرکت‌های سرمایه‌گذاری شکست را تجربه می‌کنند. این آمار بر اساس مطالعه صورت گرفته توسط Shikhar Ghosh در مدرسه کسب و کار هاروارد گزارش شده است. در این مطالعه، با در نظر گرفتن تمام شرکت‌های فعال در ایالات متحده، نرخ شکست استارتاپ‌های فعال در حوزه صنعت پس از ۵ سال، ۵۰ درصد و همین نرخ پس از ۱۰ سال ۷۰ درصد گزارش شده است. در این پژوهش همچنین از مدیران این شرکت‌ها در مورد علت مواجهه با شکست نیز سوال شده است که نتایج حاصل نشان از ۴ دلیل اصلی برای این امر دارد. دلایل فرعی دیگری نیز وجود دارند که هر کدام را می‌توان در زیر یکی از این ۴ دلیل عمده قرار داد. به طور کلی دلایل اصلی شکست کارآفرینان در این گونه شرکت‌ها را می‌توان نتیجه عوامل زیر دانست:
۱. عدم تمرکز
۲. نداشتن انگیزه، تعهد و علاقه کافی
۳. داشتن غرور بیش از حد که موجب عدم مشورت با دیگران می‌شود
۴. مشورت گرفتن از افراد ناکارآمد
۵. عدم بهره‌گیری از یک مشاور و راهنمای خوب
۶. نداشتن دانش لازم در حوزه کسب و کار
۷. انتظار کسب سود زیاد در حداقل زمان
تمامی این موارد با تصمیم‌گیری کارآفرین و دانش عمومی وی در حوزه کسب و کار ارتباط مستقیمی دارد.
پژوهش دیگری که توسط CB Insight صورت گرفته، با بررسی ۱۰۱ کسب و کاری که با شکست روبرو شده‌اند، ۲۰ دلیل اصلی عدم موفقیت این استارتاپ‌ها را معرفی کرده است. بررسی این لیست می‌تواند برای مدیران و صاحبان این نوع کسب و کارها بسیار ارزشمند و آموزنده باشد. در اینجا به ۹ مورد از مهمترین موارد ذکر شده در این لیست اشاره می‌کنیم:
۱. عدم توجه به نیاز بازار
۲. عدم داشتن سرمایه کافی
۳. عدم بهره‌گیری از تیم کاری مناسب
۴. نگاه بیش از حد به رقابت با دیگران
۵. عدم قیمت‌گذاری مناسب محصولات
۶. ارایه محصول بی‌کیفیت
۷. عدم داشتن مدل در کسب و کار
۸. بازاریابی ضعیف
۹. نادیده گرفتن مشتریان
توجه داشته باشید که تمام موارد ذکر شده مسائل مرتبط با کسب و کار و تیم کاری بوده، اگرچه یک مورد نیز در ارتباط با محصول عنوان شد. همواره مسائلی از این قبیل به قدرت رهبری و مدیریت صاحب کسب و کار برای تشکیل تیمی قدرتمند و ساخت مدل کاری مناسب گره خورده است. توجه داشته باشید که اگرچه علت نهایی شکست، پایان یافتن منابع مالی است، اما همواره فاکتورهای دیگری منجر به آن می‌شوند.
علت پیروزی برخی از کسب و کارهای نوپا چیست؟
پس از بررسی علل شکست متعدد کسب و کارهای نوپا، در این قسمت به دلایل موفقیت برخی از این کسب و کارها می‌پردازیم. بهترین پژوهش در رابطه با این موضوع، گزارشی است که توسط Stratup Genome منتشر شده است. در این مطالعه که ۶۵۰ کسب و کار اینترنتی مورد بررسی قرار گرفته، ۱۴ شاخص موفقیت معرفی شده است. در اینجا به برخی از مهمترین دلایل عنوان شده در این گزارش اشاره می‌کنیم:
۱. اجرای اصول استارتاپ ناب
۲. تعهد به ماندن در مسیر کاری اتخاذ شده
۳. تمایل به تطبیق‌پذیری با شرایط متفاوت
۴. صبر و پشتکار در مواجهه با عدم برآورده شدن انتظارات
۵. علاقمند به مشاهده، گوش دادن و یادگیری
۶. مدیریت با بهره‌گیری از دانش کافی در حوزه کسب و کار
آیا عوامل پیروزی را می‌توان نقطه مقابل علل شکست دانست؟
به طور کلی فاکتورهای متعددی برای موفقیت در یک استارتاپ نیاز است اما این عوامل لزوما موفقیت را تضمین نمی‌کنند. با نگاهی به فاکتورهای شکست و موفقیت، اهمیت متعهد بودن به برنامه طرح ریزی شده، عامل کلیدی موفقیت است. بنابراین داشتن طرح و برنامه از پایه‌های اصلی موفقیت در استارتاپ‌ها خواهد بود. اما این به معنی عدم انعطاف پذیری و منعطف بودن در شرایط مختلف نیست. به همین دلیل اکثر شرکت‌های موفق، یک یا دو چرخش برای کسب و کار خود در نظر می‌گیرند. یک چرخش درست به معنای تغییر و بازبینی در روند کسب و کار است به گونه‌ای که در استراتژی بازاریابی نتیجه خوبی به همراه داشته باشد. این چرخش می‌تواند در امتداد محور محصول یا بازار باشد، اما باید تغییرات کافی برای تطبیق پذیری با نیازها و استراتژی مورد نظر را نیز شامل شود.
داشتن علاقه و انگیزه نیز از دیگر فاکتورهای اصلی موفقیت هستند. همه افراد از جمله کارآفرینان، مدیران کسب و کار، مشاوران، سرمایه‌گذاران و تحلیلگران در رابطه با نقش مثبت علاقه در موفقیت کسب و کار اتفاق نظر دارند. استیو جابز همواره درباره این عامل کلیدی صحبت می‌کرد. افراد موفق همواره نسبت به کاری که می‌کنند ایمان دارند. یک کارآفرین موفق همواره قدرت اثرگذاری بر جهان را در خود می‌بیند و سعی دارد تا روحیه رقابت با دیگران را در خود پرورش دهد. این افراد همواره برای موفقیت برنامه‌ریزی می‌کنند و از شکست بیزار هستند. البته این روحیه می‌تواند در افراد مختلف به انواع متفاوتی وجود داشته باشد، اما هرگز یک کارآفرین موفق را بدون بهره‌مندی از روحیه رقابت و عدم تمایل به پیروزی نخواهید دید.
در این بین نقش یک فرد راهنما نیز بسیار موثر است و نقش کلیدی دز موفقیت شرکت خواهد داشت. میل به علاقه و یادگیری در شما نمی‌تواند دلیل خوبی برای عدم بهره‌گیری از تجربیات و دستاوردهای یک راهنما باشد. با این حال نیازی به اجرای تمام صحبت‌های وی وجود ندارد، اما شما با انتخاب یک فرد باتجربه و خبره یک گام اساسی برای رسیدن به موفقیت در کسب و کارتان برداشته‌اید.
به طور کلی استارتاپ‌هایی موفق خواهند بود که برپایه اصول و قواعد منطبق بر کسب و کار بنا نهاده شده باشند. مطالعات گسترده نشان می‌دهد که مدیریت و پیشبرد یک کسب و کار نوپا نیاز به دانش عمومی و دانش تخصصی در حوزه کسب و کار مربوطه دارد. علاوه بر این برای رسیدن به موفقیت نیاز به برنامه‌ریزی، پشتکار، علاقه و همچنین بهره‌گیری از یک تیم کاری متخصص وجود دارد. بهترین راه برای دستیابی به این موارد، پیروی از یک فرایند سیستماتیک و مدون برای رسیدن به نتایج مطلوبی است که در مرحله برنامه‌ریزی ترسیم شده‌اتد.
