هر چیزیکه لازم است درباره دوربین‌های دیجیتال بدانید (بخش دوم)

با بخش دوم مقاله دوربین‌های دیجیتال در خدمتتان هستیم. همانطور که در مقاله پیشین هم گفته بودیم قرار است در این بخش به توضیحات تخصصی‌تر و جامع‌تری از دوربین‌های دیجیتال بپردازیم. از آنجایی که برخی از دوستان تقاضای توضیحات بیشتر کرده بودند تصمیم گرفتیم که در این مقاله جلوتر رفته و به صورت کامل هر آنچه را که باید درباره دوربین‌ها بدانید در اختیارتان قرار دهیم.
پس بیش از این زمان را هدر نمی‌دهیم و سراغ اصل مطلب می‌رویم.

 
چقدر زوم نیاز است و کارمان را راه می‌اندازد؟
لنزهایی با فاصله کانونی بیشتر به شما امکان می‌دهند که بدون حرکت به سوژه مورد نظر خود نزدیکتر شوید. سازندگان دوربین برای همراه کردن لانگ شات‌ها(نمای دور) با کلوزآپ‌های(نمای نزدیک) راه دور تصمیم به تولید لنزهایی با قابلیت زوم بیشتر و بیشتر گرفته‌اند، اما خب  در لازم بودن اینکار تردیدهایی وجود دارد. مثلا نگه داشتن یک سوژه در فریم زمانی که از فاصله خیلی دور مشغول عکسبرداری هستید کار دشواری است و لنز که قرار است همه کاره باشد در واقع هیچ کاره است. پس بهتر است بگوییم زوم بیشتر از 20x به کار کسی نمی‌آید.

مشخصاتی که برای یک دوربین لازم است

رزولوشن
رزولوشن که معمولا با واحد مگاپیکسل سنجیده می‌شود، به تعداد پیکسل‌هایی اشاره دارد که یک دوربین در تولید تصاویرش از آن استفاده می‌کند. بیشتر دوربین‌های جدید در زمینه تولید پیکسل‌های بیشتر، بیش از آنچه نیاز است انجام می‌دهند، پس زیاد نگران این قضیه نباشید، اما حواستان به دوربین‌های ارزان قیمت با رزولوشن بالا باشد، این دوربین‌ها اغلب فاقد قدرت لازم برای پردازش تصویرهای بزرگ هستند و همین امر باعث کند شدن کارکرد آنها می‌شود.

لنز
در ارتباط با لنز دو مشخصه وجود دارد: 1)اپرچر یا دریچه، 2) فاصله کانونی

فاصله کانونی به میلیمتر حساب می‌شود که مشخص کننده بزرگی تصویر و مقداری از صحنه است که لنز آن را پوشش می‌دهد(زاویه دید). با افزایش فاصله کانونی، اشیا بزرگتر می‌شوند و بیشتر فریم را پر می‌کنند. لنزی که چند فاصله کانونی داشته باشد لنز زوم نامیده می‌شود. مشخصات زوم نسبتی از بلندی و کوتاهی  فاصله کانونی است: مثلا زوم یک لنز 20-100 میلیمتری، 5x است. به لنزی که یک فاصله کانونی داشته باشد لنز با فاصله کانونی ثابت می‌گویند(Prime) و آنهایی که صاف و تخت هستند نیز به نام لنزهای پنکیک پرایم شناخته می‌شوند.
به خاطر داشته باشید که فاصله کانونی که بر روی لنز دوربین‌های کامپکت نوشته شده با میزان واقعی متفاوت است. این ارقام فاقد تاثیر تقویت کننده‌هایی هستند که فاصله را نسبت به فریم فیلم 35 میلی متری(نقطه مرجعی که کارش تنظیم اندازه های گوناگون سنسور در دوربین‌هاست.) نرمال می‌کنند(ضریب برش).
انواع لنزها:
·    آلترا واید(کمتر از 18 میلیمتر) مناسب برای صحنه‌های وسیعی که انحراف لنز به جای آنکه از جذابیت صحنه بکاهد به آن می‌افزاید.
·    واید(حدود 18 میلیمتر تا 30 میلیمتر) مناسب برای عکس‌های گروهی، دورنما(چشم انداز) و عکاسی خیابانی
·    نرمال(حدود 30 میلیمتر تا 70 میلیمتر) مناسب برای پورتره و اسنپشات(عکس فوری).
·    تله فوتو(حدود 70میلیمتر تا 300 میلیمتر) مناسب برای عکس‌های ورزشی و پورتره.
·    سوپر تله فوتو(بیشتر از 300 میلیمتر) مناسب برای عکس‌های ورزشی، حیات وحش و کمینی.

اپرچر یا دریچه
اپرچر، به میزان باز بودن لنز برای عبور نور گفته می‌شود که به f-stop  یا f number  نیز شهرت دارد. هر چه عدد کمتر باشد، میزان باز بودن اپرچر بیشتر است. معمولا بیشترین اپرچر نسبت به زوم متغیر است. عموما مشخصات لنز از بیشترین اپرچر در کمترین و بیشترین فاصله کانونی نوشته  می‌شود. یعنی اگر مشخصه لنز در اعداد 18-55 میلی متر و فاصله کانونی 3.5-5.6 تعیین شده باشد نشان از این دارد که وایدترین اپرچر با فاصله کانونی 3.5 در 18 میلیمتر و 5.6 در 55 میلیمتری است. وقتی اندازه اپرچر بیشتر شود، محدوده دقت در روبرو و پشت سوژه افزایش می‌یابد. محدوده دقت، عمق میدان نامیده می‌شود. از آنجایی که اپرچر وایدتر نور بیشتری را وارد می‌کند و کنترل بیشتری هم نسبت به عمق میدان به شما ارایه می‌دهد، پس می‌توان گفت که هر چه اپرچر بازتر باشد بهتر است. لنز با اپرچر واید به عنوان لنز سریع و روشن و لنز با اپرچر تنگ به عنوان لنز کند شناخته می‌شود. لنزهای سریع از لنزهای کند بهتر هستند. البته صفت‌های تند و کند هیچ ارتباطی با کارایی فوکوس ندارند. بعلاوه به لنزهایی که با اپرچر واید شروع بکار می‌کنند و در مدت زمان کمی تنگ می‌شوند بیشتر دقت کنید.

نوع و اندازه سنسور
اندازه سنسور، ابعاد آرایه دریافت کننده نور است که پیکسل‌های تشکیل دهنده عکس را ایجاد می‌کند. سنسور بزرگتر عکس با کیفیت‌تری هم تولید می‌کند، اما هر چه سنسور بزرگتر باشد دوربین هم بزرگتر خواهد بود. بعلاوه سنسورهای بزرگتر گرانتر و دوربین‌های مجهز هم باقیمت‌تر خواهند شد.
اندازه سنسور به دو طریق نشان داده می‌شود: ابعاد واقعی در میلیمتر یا برچسب‌ها به فرمت “1/1.7-اینچ”. روش دوم روشی قدیمی است و اندازه واقعی را نشان نمی‌دهد. سنسورهای تعبیه شده در دوربین‌های بگیر و بندازکوچک وبه اندازه 2.3/1-اینچ هستند و سنسورها در دوربین موبایل‌ها حتی کوچکتر و معمولا به اندازه 3/1 یا 3.2/1 اینچ هستند.
چند فن آوری عمده در ساخت سنسورها وجود دارد. CMOS مشهورترین آنها است. نوع دیگری از این فن آوری به نام BSI CMOS(Backside illuminated) است که در دوربین‌های کامپکت استفاده می‌شود، چون حساسیت بیشتری در نورکم  برای سنسورهای کوچک ایجاد می‌کند. اگرچه کیفیت عکس در نور خوب از کیفیت عکس‌هایی که با سنسورهای سنتی CMOS  گرفته می‌شود بیشتر است. البته در ساخت این سنسورها تفاوت‌های گوناگونی بسته به سازنده آنها وجود دارد. معمولا ترتیب CFA(Color Filter Array یا آرایش فیلتر رنگ) در سنسورهای مختلف متفاوت است. کار CFA جداسازی نور به سه رنگ قرمز و سبز و آبی است که البته رنگها بعدا دوباره برای ساخت رنگ تصاویر با هم  ترکیب می‌شوند. معروفترین CFA،آرایش بیر(Bayer) است.

برخی از CFAها رنگ سبز را بیشتر دریافت می‌کنند، چرا که سبز از نظر چشم انسان بیشترین اطلاعات را درون خود دارد. دوربین‌های ارزانتر بگیر و بنداز از فن آوری سنسوری CCD(Charge-Couplet Device) استفاده می‌کنند. مسلما تصاویر تولید شده با نوع ارزانتر این سنسورها از نظر کیفیتی با تصاویر تولید شده با سنسورهای CMOS برابری نمی‌کند. اما برعکس زمانی که CCD استفاده شده از نوع گرانش باشد، تصاویر بهتری تولید می‌کند. به طور کلی CCDها مناسب ویدیو گرفتن نیستند.

حساسیت به نور
حساسیت دوربین به نور به حساسیت ISO مشهور است. هر چه این عدد بالاتر باشد توانایی دوربین در عکسبرداری در نور کم بیشتر خواهد شد. البته هر چه این حساسیت بالاتر رود نویز هم بیشتر می‌شود. آن لکه‌هایی که در عکس‌های گرفته شده در شب می‌بینید به خاطر بالا بودن حساسیت ISO است.

منظره‌یاب
با وجود اینکه بیشتر دوربین‌های مصرفی این بخش را حذف کرده‌اند، مدل‌های پیشرفته‌تر هنوز هم منظره‌یاب دارند. منظره‌یاب‌ها برای زمان‌هایی که به دلیل نور زیاد قادر به دیدن صفحه نمایش نی‌ستید و زمان‌هایی که بالا بردن دوربین تا مقابل چشمانتان مجبورتان می‌کند به دنبال موقعیت ثابت‌تری برای عکس‌برداری بگردید به کارتان می‌آیند. سه نوع منظره یاب وجود دارد:
1)نوعی که در دوربین های بگیرو بنداز می‌بینید و به جای آنکه به شما دید TTL بدهند دید مستقیم از صحنه می‌دهند و به reverse Galilean مشهورند.2) منظره‌یاب  الکترونیکی یا EVF.3) منظره‌یاب اپتیکال TTL که در dSLR ها استفاده می‌شوند. مزیتی که منظره‌یاب‌های الکترونیکی دارند در زمان فیلمبرداری مشخص می‌شود، چونکه می‌توانید به طور همزمان هم فیلم بگیرید و هم از طریق TTL ببینید. در ضمن آنها قادرند عکس را پیش از گرفته شدن شبیه سازی کنند. منظره یاب‌های اپتیکال برای موارد عکسبرداری مناسب‌ترهستند. EVF ها تنها زمانی که عملیات به پایان می‌رسد قادر به نمایش آن هستند، اگر چه برخی از آنها در این مورد بهتر از بعضی دیگر عمل می‌کنند. یکی از مشخصات مهم منظره‌یاب ها درصد پوشش یا آن مقدار از صحنه است که می‌توانند نشان دهند. قطعا 100 درصد بهترین حالت است. مشخصه دیگر بزرگ نمایی موثر است، این مقدار به شما نشان می‌دهد که تصویر در منظره یاب چقدر بزرگ به نظر می‌رسد. یک منظره یاب خوب باید تنظیمات دیوپتر هم داشته باشد تا برای آنهایی که عینکی هستند امکان تون کردن فوکوس  منظره‌یاب را فراهم کند.

ثابت کننده تصویر IS
همانطور که از اسم این ویژگی مشخص است، کمک می‌کند که در صورت لرزش دست هنگام تصویر برداری آثار آن روی عکس شما پیدا نباشد. دو نوع فیزیکی از ثابت کننده‌ها وجود دارد: 1) نوع سنسور شیفت درون دوربین 2) نوع اپتیکال درون لنزی. با اینکه عملکرد هر دو مشابه است، اما نوع اپتیکال برای فیلمبرداری بهتر عمل می‌کند، ولی با داشتن نوع سنسور شیفت مجبور نیستید که در دوربین‌هایی با قابلیت تغییر لنز منتظر این باشید که سازندگان درون هر لنزی که می‌خرید IS تعبیه کنند. دوربین‌های ارزانتر دارای IS الکترونیکی هستند که با استفاده ترکیبی از بسته شدن سریع شاتر وحساسیت ISO بالاتر به کمتر کردن تاری در اثر حرکت کمک می‌کنند. متاسفانه این روش در افزایش نویز تصاویر و کمتر شدن کارایی دوربین در عکسبرداری در نور کم موثر است.

عمر باتری و نوع آن
بیشتر دوربین‌ها از باتری نوع لیتیوم-یون قابل شارژ استفاده می‌کنند. در برخی از دوربین‌ها از باتری سایز AA نیز استفاده می‌شود. زمانی که اقدام به خرید دوربین می‌کنید توجه داشته باشید که باتری آن ظرفیت عکاسی چه تعداد عکس در هر شارژ را دارد.

نرخ عکاسی پشت سر هم
تعداد فریم‌هایی که هر دوربین قادر است در یک ثانیه  بگیرد، نرخ عکاسی پشت سر هم را مشخص می‌کند. برای رسیدن به کیفیت خوب در سرعت بالا باید چند ویژگی با یکدیگر به نرمی و سرعت همکاری داشته باشند.

ویدیو
برای ویدیوهای معمولی که از کودکان و تعطیلات خود می‌گیرید، به یک دوربین با قابلیت فیلم برداری 1080 یا فول اچ دی و سرعت 30 فریم بر ثانیه نیاز دارید. دوربین‌هاییی با سرعت فیلمبرداری بیش از 60 فریم بر ثانیه به شما امکان فیلمبرداری حرکت آهسته هم می‌دهند. به دنبال کودک‌های (الگوریتمی که مسیول فشرده سازی و عدم فشرده سازی ویدیو است) واقعی چون H.264 یا AVCHD باشید که به جای اینکه زیر مجموعه Motion JPEG باشند زیر مجموعه MPEG-4 هستند. فایل‌های ویدیو معمولا در فرمت‌هایی مثلMOV(QuickTime)،AVI(Microdoft Audio/Video Interleave)، MP4 و MTS(AVCHD) هستند. برای ضبط ویدیو معیار دیگری به نام بیت ریت وجود دارد که نشان دهنده مقدار داده‌ای از ویدیو است که در هر ثانیه رمزگذاری می‌شود. هر چه این مقدار بالاتر باشد بهتر است.

مودهای فیلمبرداری
Auto Auto without flash
در این مود تمام تصمیمات را دوربین می‌گیرد و وظیفه شما تنها هدف گرفتن و عکس انداختن است.
“Intelligent” Auto
این مود هم مانند مود قبلی همه کاره است، با این تفاوت که مسیولیت تشخیص بهترین صحنه برای عکسبرداری را نیز بر عهده دارد.
Scene program
در این بخش می‌توان برای تنظیماتی  که بیشتر برای یک نوع عکاسی از آن استفاده می‌شود برنامه تهیه کرد.
Movie
این مود در دوربین‌هایی یافت می‌شود که دکمه‌ای مجزا برای فعال کردن مود فیلمبرداری در آنها تعبیه شده است.
Program
در مود برنامه  دوربین همه کارها را انجام می‌دهد، اما به شما اجازه می‌دهد تنظیمات دیگری را که می‌خواهید اضافه کنید.
Shutter priority
در این مود شما سرعت شاتر را تعیین کرده و دوربین به صورت خودکار اپرچر را تنظیم می‌کند.
Manual
مود دستی هم که از نامش پیداست، به شما امکان می‌دهد تنظیمات مورد نظر خود را اعمال کنید.
Bulb
در این مود که در واقع همان مود دستی است، شاتر تا زمانی که دکمه را پایین نگه داشته‌اید باز می‌ماند و این مود برای اکسپوژرهای طولانی مدت مناسب است.
به غیر از مشخصه‌های اصلی هر دوربین، ویژگی‌های فرعی دیگری هم وجود دارند که دانستن از آنها خالی از لطف نیست.

GPS
اگر دوست دارید محل دقیق عکسبرداری خود را بدانید به یک دوربین با دریافت کننده GPS همراه نیاز دارید. البته این ویژگی بیشتر در دوربین‌های پیشرفته یافت می‌شود، ولی دریافت کننده‌های مجزایی هم وجود دارند که با برخی از دوربین های ILC وdSLR قابل دسترس هستند. دریافت کننده GPS از ماهواره موقعیت یاب استفاده می‌کند تا تصاویری را که ‌گرفته‌اید با اطلاعات موقعیتی آنها تگ کند.
نرم افزارهایی مثل گوگل ارث و پیکاسا به همراه سایت‌های اشتراک گذاری عکس قادرند این اطلاعات را بخوانند و محل دقیق عکسبرداری را شناسایی کنند. بسته به توانایی‌های دوربین، می‌توان از GPS در موارد دیگری چون تنظیم ساعت، مسیر یابی روی نقشه و یا مسیریابی با پای پیاده نیز استفاده کرد.اما عیب استفاده از GPS مصرف باتری بیش از حد آن و عمل نکردن آن در محیط‌های بسته، با دوربین‌های ضد آب و ضد ضربه است. و البته وجود این ویژگی به قیمت دوربین هم خواهد افزود.

وای فای
چند سال پیش دوربین‌هایی که مجهز به وا فای بودند طرفدار زیادی نداشتند، اما در حال حاضر که مردم به کار با تلفن‌های هوشمند با آن همه قابلیت عادت کرده‌اند، دوربین‌های وای فای طرفداران بیشتری پیدا کرده است. خب چه چیز بهتر از این که بتوان بدون سیم اطلاعات درون دوربین خود را به جای دیگری انتقال داد؟ دوربین‌های جدید به کاربران امکان می‌دهند که عکس‌ها و ویدیوهای خود را به اشتراک بگذارند، ویرایش کنند و برای دیگر دوستان خود بفرستند. برخی از مدل‌های وای فای امکان می‌دهند که از راه دور و از طریق تلفن همراه، دوربین خود را کنترل کنید و از تلفن همراه خود به عنوان منظره‌یاب استفاده کنید. حتی می‌توانید با استفاده از این ویژگی، از دوربین تلفن همراه خود بیشتر از آنچه ارایه می‌دهد بخواهید، عکسها و ویدیوهایی با کیفیت بهتر، لنز های زوم دار و کنترل بیشتر. به غیر از وای فای نوع دیگری به نام Eye-Fi Wireless SD Card هم وجود دارد. این کارت درست مثل کارت‌های معمولی حافظه است که در داخلش رادیوی وای فای هم تعبیه شده است.

سخن آخر
تلاش کردیم هر آنچه را که نیاز بود برایتان بازگو کنیم. امیدواریم که با خواندن دو مقاله ویژه دوربین‌ها به پرسشهایی که در ذهن داشتید پاسخ داده شده باشد.