ساعت ۳ نیمه شب است؛ احساس گرسنگی میکنید و تصمیم میگیرید که یک ساندویچ یا لقمهای نان و پنیر بخورید؛ به سراغ ظرف نان میروید و با یک تکه نان روبرو میشوید که قسمتی از آن کپک زده است. چه تصمیمی میگیرید؟ نان را میخورید یا گرسنگی را تحمل میکنید؟
شاید شنیده باشید که پنیسیلین برای اولین بار از کپک ساخته شده است و خوردن نان کپک زده ضرری ندارد؛ اما لازم است بیشتر فکر کنید! حالا ببینید که اگر این نان را بخورید چه اتفاقی میافتد؛ کپکها از خانواده قارچها هستند. در واقع اگر آنها را با میکروسکوپ مشاهده کنید تعداد زیادی از قارچهای کوچک را مشاهده خواهید نمود؛ ساقه و در بالای آن هاگها. این کپکها با رنگهای سبز-آبی سطح نان را پوشش دادهاند و باعث شدهاند که غیر قابل خوردن شود.
همانطوری که قارچها میتوانند مفید باشند، میتوانند ضرر هم داشته باشند. بسیاری از گونههای قارچ – صدها هزار گونه قارچ وجود دارند- میتوانند آلرژی و مشکلات تنفسی ایجاد کنند. در بسیاری از موارد، قارچها مایکوتوکسین ترشح میکنند؛ سمی که میتواند انسانها، دامها و سایر حیوانات را بیمار کند.
حدس بزنید که یکی از بدترین مایکوتوکسینها به نام افلاتوکسین در چه چیزهایی وجود دارد؟ در غلات و حبوبات؛ دو گروهی که از مواد غذایی اصلی به شمار میروند و آرد نان از آنها بدست میآید. بر اساس بررسیهایی که انجام شده افلاتوکسین به عنوان یکی از عوامل ایجاد سرطان در سراسر دنیا شناخته میشود. البته حالا میزان این سم در مواد غذایی مورد بررسی قرار میگیرد و عوامل ترشح کننده آن کنترل میشوند.
حالا دقت کنید. شما با خوردن یک تکه نان کپک زده در ساعت ۳ نیمه شب مقدار زیادی از مایکوتوکسینها را وارد بدن خود میکنید که ممکن است افلاتوکسین هم جزو آنها باشد اما اگر قسمت کپک زده را دور انداخته و مابقی را بخورید چطور؟ آنچه که بر روی نان مشاهده میکنید ساقهها و هاگهای قارچ هستند اما ریشه کپک در داخل نان نفوذ کرده است و توکسین هم از طریق ریشه وارد نان میشود. علاوه بر این، ممکن است به همراه قارچ، باکتریهای زیادی هم نان را آلوده کرده باشند.
پس این واقعیت که پنیسیلین از کپک گرفته شده، یک ایده اولیه برای مبارزه با باکتریها بوده و گرفتن آنتیبیوتیک از نان کپک زده به هیچ وجه روش خوب و موثری نیست؛ همچنین این موضوع دلیلی بر بیضرر بودن نان کپک زده هم نیست. بعد از این به نانی که میخورید دقت کنید و اگر لکهای از کپک روی آن میبینید، بهتر است که تحمل گرسنگی را به خوردن آن ترجیح دهید.