سوختن صفحه نمایش یعنی چه و چگونه می‌توانیم از این کار جلوگیری کنیم؟

اگر  تاکنون در مورد برتری هر کدام از تکنولوژی‌های صفحه نمایش LCD و OLED و مقایسه آنها تحقیق و بحث کرده باشید، حتما می‌دانید که افرادی، امکان سوختن صفحات OLED را مطرح می‌کنند. نکته‌ای که باید بدانید این است که اغلب گفته می‌شود صفحات OLED با خطر سوختن روبرو هستند، در حالی که این دیدگاه در مورد LCDها وجود ندارد؛ البته در این بحث‌ها اغراق زیادی وجود دارد و همه گفته‌ها واقعی نیست.

ممکن است درباره شما صدق نکند اما بسیاری از  خریداران موبایل هنگام خرید، به احتمال سوختن صفحه نمایش گوشی گران‌بهایشان فکر می‌کنند. برای برطرف کردن این گونه نگرانی‌ها می‌خواهیم به چند پرسش کلیدی پاسخ دهیم؛ چه صفحاتی می‌سوزند؟ چرا می‌سوزند؟ و برای جلوگیری از سوختن‌ آنها چه‌کاری می‌توانیم انجام دهیم؟

سوختن صفحه نمایش یعنی چه؟

استفاده از واژه “سوختن” در اینجا کمی گمراه کننده است، زیرا هیچ سوختگی یا گرمای واقعی در کار نیست؛ در عوض، این اصطلاح برای توصیف صفحه نمایشی استفاده می‌شود که در بخش‌هایی از پنل، به صورت دایمی تغییر رنگ داده است. این تغییر رنگ ممکن است به صورت یک طرح از متن یا تصویر، محو شدن رنگ‌ها، یا نقاط و الگوهای مختلف روی صفحه نمایش باشد. دراین حالت صفحه نمایش هنوز هم به خوبی عمل می‌کند، اما هنگامی که روشن است شبحی از یک تصویر، متن یا رنگ به صورت همیشگی وجود دارد. برای این که این مشکل را سوختن صفحه نمایش بدانیم، این آثار باید دائمی و به صورت نقص در قسمت سخت افزاری صفحه باشد، نه یک ایراد گرافیکی که ممکن است ناشی از یک نرم افزار یا درایور باشد.

ریشه این اصطلاح در واقع به مانیتورهای قدیمی CRT بر‌می‌گردد که ترکیبات فسفری که برای تولید تصویر از خود نور ساتع می‌کنند، روشنایی‌شان را از دست می‌دهند. پنل‌های LCD می‌توانند مشکلات مشابهی را نشان دهند، اما به دلیل نوع ساختار آنها این موضوع بسیار به ندرت اتفاق می‌افتد.

صفحات نمایش OLED گوشی‌های هوشمند امروزی هم می‌توانند به مشکل مشابهی دچار شوند؛ البته نه به اندازه مانیتورهای قدیمی CRT. البته لازم است بدانید که این مشکل خیلی شایع نیست و مدت زیادی طول می‌کشد تا علایم آشکار ایجاد شوند. در گوشی‌های هوشمند، الگوی سوختن اغلب به  دکمه‌های ناوبری و نوار نوتیفیکیشن مربوط است. مثال زیر یک مورد را نشان می‌دهد:

چرا این موضوع اتفاق می‌افتد؟

دلیل این موضوع به طول چرخه عمر اجزای تولید کننده نور صفحه نمایش بر‌می‌گردد. با توجه به سن این بخش‌ها، روشنایی آنها تغییر می‌کند و بنابراین بازتولید رنگ پنل به تدریج و در طول زمان دچار تغییر می‌شود. تمامی صفحات نمایش با توجه به طول عمرشان تغییر رنگ را نشان می‌دهند، هر چند که این تغییر با استفاده از نرم‌افزارهای هوشمند می‌تواند کاهش پیدا کند اما سوختن، در بخش‌هایی از پنل سریع‌تر اتفاق می‌افتد که می‌تواند به تغییر رنگ قابل تشخیص در آن ناحیه منجر شده و چیزی شبیه روح یا سایه را ایجاد کند.

با تکنولوژی مدرن اسمارت‌فون‌ها و ساعت های هوشمند، سوختن صفحه می‌تواند به دلیل طول عمر متفاوت ساب‌پیکسل‌های LED قرمز، آبی و سبز موجود در ساختار پنل‌های  OLED باشد. همان‌طور که اشاره شد قسمت‌هایی از صفحه نمایش که تصویر آنها کمتر تغییر می‌کند، مانند نوار نوتیفیکیشن و دکمه‌های ناوبری بیشتر در معرض این مشکل قرار دارند. این مشکل به این دلیل پیش می‌آید که نقاط یاد شده به طور مداوم یک مجموعه، یک رنگ، یک آیکون و یا یک متن را نشان می‌دهند، در حالی‌که سایر نقاط نمایشگر انتخاب‌های متنوع‌تری از انواع رنگ‌ها را در سایت‌های گوناگون، ویدیوها، اپلیکیشن‌ها و… در مدت زمان استفاده دارند؛ بنابراین ساب‌پیکسل‌های این مناطق به مقادیر مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند و در نتیجه یک تغییر جزئی در بازتولید رنگ‌ها به وجود می‌آید. به‌کار گیری نوارهای شفاف و رنگارنگ با استفاده از طراحی متریال گوگل، فرایند پیری رنگ را به تاخیر می‌اندازد.

آیا می‌توان از این روند پیشگیری نمود؟

امروزه تولیدکنندگان از مشکلات بالقوه این تکنولوژی‌ها آگاه هستند و گام‌های هوشمندانه‌ای برای پیشگیری از سوختن صفحه نمایش برداشته‌اند. به عنوان یک کمپانی پیشرو، سامسونگ از گلکسی S3 تاکنون از الگوی آرایش ساب‌پیکسل‌های pentile (تصویر بالا) در صفحات نمایش گوشی‌های هوشمندش استفاده می‌کند؛ به این ترتیب که ساب‌پیکسل‌های آبی درشت‌تر هستند و به جریان الکتریکی کمتری برای تولید نور نیاز دارند و را‌ه اندازی LED با جریان کمتر، طول عمر آن را افزایش می‌دهد. بنابراین تغییر رنگ قابل مشاهده به راحتی رخ نمی‌دهد. این موضوع کاملا مشکل سوختن صفحه نمایش را حل نمی‌کند اما طول عمر این گونه نمایشگرها نسبت به صفحات نمایش OLED ارزان‌تر و قدیمی‌تر به مقدار قابل ملاحظه‌ای بیشتر است.

همچنین برای این مشکل راه‌ حل‌های نرم افزاری وجود دارد. تولید کنندگان محصول Android Wear می‌توانند گزینه “حفاظت از سوختگی” را در  سیستم عامل فعال کنند؛ این حالت به طور دوره‌ای محتویات صفحه را با چند پیکسل تغییر می‌دهد، به طوری که رنگ‌های مختلف در مدت زمان یکسان به نمایش در آیند. گوشی‌های هوشمند مجهز به تکنولوژی نمایشگر Always-On مانند گلکسی S8، از روش مشابهی استفاده می‌کنند. همچنین گوگل مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های طراحی را برای پیشگیری از مشکلات صفحه نمایش در هنگام طراحی ساعت‌های هوشمند با نمایشگر OLED ارائه می‌دهد.

ما چه کاری می‌توانیم انجام دهیم؟

اگر صفحه نمایش گوشی شما سوخته باشد برای رفع آسیب آن کار به‌خصوصی نمی‌توان انجام داد.  برنامه‌هایی در فروشگاه گوگل پلی وجود دارند که ادعا کرده مشکل را برطرف می‌کنند، اما در واقع از سوختن سایر نقاط نمایشگر جلوگیری کرده و تاثیر زیادی هم ندارند. گر شما در مورد این مسئله نگران هستید، تعدادی از اقدامات پیشگیرانه  وجود دارد که می‌توانید با انجام دادن آنها طول عمر صفحه نمایش گوشی خود را طولانی‌تر کنید و نگرانی‌تان را کاهش دهید:

۱- روشنایی صفحه نمایش دستگاه خود را پایین نگه دارید؛ افزایش روشنایی، نیاز به جریان بیشتری دارد و طول عمر LED را کوتاه می‌کند.

۲- زمان روشن ماندن صفحه نمایش را کوتاه کنید؛  هنگامی که از دستگاه استفاده نمی‌کنید، صفحه نمایش خاموش شده و از نمایش تصاویر ثابت جلوگیری می‌کند.

۳- از حالت Immersive، در صورت وجود استفاده کنید. در این حالت۷ نوار نوتیفیکیشن پنهان شده و آیکون‌های ثابت نمایش داده نخواهد شد. همچنین می‌توانید از یک لانچر که ویژگی‌های مشابهی از جمله نوار ناوبری و اپ‌درور شفاف دارد، استفاده کنید.

۴- تصویر زمینه‌ای با رنگ‌های تیره‌تر انتخاب کنید و آن را هر از گاهی تغییر دهید.

۵- برای جلوگیری از تضعیف رنگ در نیمه پایین صفحه نمایش از اپلیکیشن‌های کی‌برد دارای تم‌های تیره استفاده کنید.

۶- اگر از برنامه‌های مسیریابی برای مدت زمان طولانی استفاده می‌کنید، آن‌هایی را انتخاب نمایید که در رابط کاربری خود المنت‌های ثابت زیادی نداشته باشند.

با وجود تمام مواردی که گفتیم سوختن صفحه نمایش موضوعی نیست که بسیاری از خریداران گوشی‌های جدید دارای صفحه OLED را نگران کند. پنل‌های جدید طول عمر بیشتری نسبت به  OLED‌های قدیمی دارند و بسیار به ندرت مشکلی برای‌شان به وجود می‌آید؛ با این حال هرگز یک تصویر ثابت را به صورت ۲۴ ساعته و در تمام طول هفته با حداکثر روشنایی روی صفحه نمایش نشان ندهید!