جاوا اسکریپت چیست و چگونه کار می‌کند؟

جاوا اسکریپت یک زبان برنامه‌نویسی برای وب است. این زبان برنامه‌نویسی توسط اکثر مرور‌گر‌ها از قبیل گوگل کروم، فایر‌فاکس، سافاری، اینترنت اکسپلورر، Edge و اُپرا پشتیبانی می‌شود. همچنین اکثر مرور‌گر‌هایی که برای اسمارت‌فون‌ها وجود دارند نیز از جاوا اسکریپت پشتیبانی می‌کنند.

این زبان در درجه اول برای افزایش قابلیت کاربر پسند بودن وب‌سایت‌ها استفاده می‌شود. آپدیت شدن صفحات وب به‌صورت پویا، بهبود رابط کاربری که خود شامل منو‌ها، کادر‌های محاوره‌ای، تصاویر متحرک و انیمیشن‌ها، تصاویر گرافیکی دو و سه بعدی، نقشه‌ها، پخش کننده‌های فایل‌های ویدیویی و بسیاری موارد دیگر می‌شود، از جمله ویژگی‌هایی است که در این زبان برنامه‌نویسی گنجانده شده‌اند.

سه گانه صفحه وب

اگر اجزای ایجاد یک صفحه وب را اضلاع یک مثلث در نظر بگیرید، جاوا اسکریپت سومین ضلع در این سه گانه به حساب می‌آید. دو ضلع دیگر، HTML و CSS هستند. HTML، صفحه را توصیف می‌کند که شامل مواردی مانند نوع و اندازه متن، تصاویر و سایر موارد از این دست می‌شود. CSS جهت کنترل و شخصی سازی ظاهر صفحه وب استفاده می‌شود که شامل رنگ‌ها، نوع فونت و موارد مشابه آن است. جاوا اسکریپت نیز برای اضافه کردن مولفه‌ها و اجزای پویل به صفحه وب مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین با استفاده از جاوا اسکریپت، می‌توان اکثر المان‌های صفحه را برنامه پذیر کرد.

تاریخچه جاوا اسکریپت

ایجاد و توسعه جاوا اسکریپت از سال 1995 در کمپانی ارتباطات Netscape آغاز شد. محققان این موسسه متوجه شدند که اضافه کردن یک زبان برنامه نویسی که قابلیت نوشتن کد را نیز داشته باشد، می‌تواند باعث افزایش ادراک کاربر شود. آن‌ها تصمیم گرفتند که یک زبان برنامه‌نویسی که نگارش آن شبیه به زبان Java باشد، ایجاد کنند. نتیجه این تحقیقات، ایجاد زبان برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت توسط شخصی به نام برندن آیک (Brendan Eich) بود. اولین نسخه از این زبان برنامه‌نویسی که در ماه مه سال 1995 عرضه شد، Mocha نام گرفت. سپس در سپتامبر همان سال به LiveScript تغییر نام داد. سرانجام در دسامبر سال 1995 نام JavaScript برای این زبان برنامه‌نویسی انتخاب شد.

جاوا اسکریپت در سال 1996 به سازمان جهانی ECMA ارسال شد تا به‌صورت استاندارد شده درآید. اولین نسخه استاندارد شده این زبان برنامه‌نویسی در ژوئن 1997 و با استاندارد ECMA-262 عرضه شد. آخرین نسخه جاوا اسکریپت نیز ماه ژوئن سال جاری میلادی، عرضه شد.

چه کارهایی می‌توان با جاوا اسکریپت انجام داد؟

جاوا اسکریپت یک زبان برنامه نویسی تکامل یافته است که در مرور‌گر وب شما قرار گرفته و تمامی قابلیت‌های یک زبان برنامه نویسی معمولی را دارد. این ویژگی‌ها عبارتند از:

• تعریف متغیر‌ها
• ذخیره و بازیابی مقادیر
• تعریف و فرا‌خوانی توابع
• تعریف کلاس‌ها
• بارگذاری و استفاده از ماژول‌های خارجی
• تعریف و نوشتن پردازنده رویداد که به کاربر و سایر موارد پاسخ می‌دهد

قطعا این زبان برنامه نویسی قابلیت‌های بسیار زیادی دارد که فقط چند مورد از آن‌ها در بالا ذکر شد.

جاوا اسکریپت چگونه کار می‌کند؟

هنگامی که مرورگر یک صفحه وب را بار‌گذاری می‌کند، تجزیه کننده، اجرای کد‌های HTML را شروع می‌کند و مدل شی‌گرا متن برنامه (DOM) را ایجاد می‌کند. DOM در واقع یک رابط برنامه‌نویسی اپلیکیشن است که متن کد‌های HTML، XHTML یا XML را به‌صورت یک ساختار درختی در‌می‌آورد که در آن هر شاخه، یک شی به نمایندگی از کل برنامه است. پس از آن نوبت به CSS یا جاوا اسکریپت می‌رسد. در این هنگام اجرای کدهای مربوطه به تجزیه‌گر CSS یا موتور جاوا اسکریپت واگذار می‌شود. موتور جاوا اسکریپت، فایل‌های خارجی و همچنین کد‌های داخلی برنامه را بارگذاری می‌کند، ولی هیچ‌یک از کد‌ها را بلافاصله اجرا نمی‌کند. صبر می‌کند تا اجرای کد‌های HTML و CSS کامل شود. پس از آن تمام کد‌ها و هر آنچه که به جاوا اسکریپت مرتبط باشند، اجرا می‌شوند: متغیر‌ها و توابع تعریف شده، توابعی که فراخوانی شده و در حال اجرا هستند و مواردی از این قبیل. نتایج حاصل از این فعالیت‌ها در DOM به‌وسیله جاوا اسکریپت آپدیت شده و توسط مرور‌گر نمایش داده می‌شوند.