در مرکز کهکشان ما گروهی بزرگ از سیاه‌چاله‌ها حضور دارند!

طبق تحقیقات جدید ممکن است صد‌ها سیاه‌چاله در مرکز کهکشان راه شیری وجود داشته باشد. دانشمندان می‌گویند چنین مارپیچ فشرده‌ای از سیاه‌چاله‌ها برای دهه‌ها تنها به صورت تئوری عنوان می‌شد ولی هرگز شناسایی نشده بود، اما مدل‌های کنونی تکامل کهکشانی موجودیت‌ آن‌ها را تقویت می‌کند.

اغلب کهکشان‌ها، همین‌طور کهکشانی که ما نیز در آن زندگی می‌کنیم، در هسته خود دارای یک سیاه‌چاله بسیار غول‌پیکر هستند که به طور مدوام با بلعیدن و جذب اجسام کوچک‌تر مانند ستاره‌ها و به طور کلی هر آنچه که در منظومه‌ها وجود دارد به درون خود، رشد می‌کند و بزرگ‌تر می‌شود. دانشمندان مدت‌هاست احتمال می‌دهند که در این هسته کهکشانی چندین سیاه‌چاله کوچک‌تر نیز وجود داشته باشد و به دور سیاه چاله عظیم مرکزی در حال گردش‌اند اما تاکنون هیچ مدرکی در این مورد به دست نیامده است.

در مطالعه جدید، چارلز هیلی متخصص فیزیک نجومی دانشگاه کلمبیای آمریکا و همکارانش در یک بررسی دوازده ساله به جمع آوری داده‌ها از رصدخانه اشعه ایکس چاندرا پرداختند. این تلسکوپ فضایی خاص دارای ابزاری برای شناسایی و تشخیص پرتو‌های کیهانی با انرژی بسیار بالا که از حرارت بسیار بالای انفجار‌های ستاره‌ای و اطراف سیاه‌چاله‌ها منتشر می‌شوند، است.

زمانی که آنها با این ابزار به رصد منطقه‌ای به وسعت 12 سال نوری از محل سیاه‌چاله غول‌پیکر کهکشان خودمان که کمان ای* (Sagittarius A*) نامیده می‌شود، پرداختند، متوجه وجود صد‌ها منبع بزرگ از اشعه ایکس شدند. هنگامی‌که این منابع انتشار اشعه ایکس را در نزدیک‌ترین فاصله با ابر‌سیاه‌چاله کمان A* که از لحاظ نجومی فاصله بسیار کمی محسوب می‌شود مقایسه کردند، متوجه تفاوت بزرگی شدند.

به عنوان مثال هیلی اشاره می‌کند که تنها در فاصله 3.3 سال نوری از هسته کهکشان چندین منبع انتشار اشعه ایکس مشاهده شد که دارای نرخ بالایی از انتشار انرژی در بالا‌ترین طول‌موج به طرزی غیر عادی است. در حقیقت مدل‌های کنونی تکامل کهکشان، به ما می‌گویند که تنها یک منبع این‌چینی می‌تواند در نزدیک ابر‌سیاه‌چاله کمان A* وجود داشته باشد. در حالی که این تیم تحقیقاتی 12 عدد از آن‌ها را شناسایی کرده‌اند که نتیجه یافته‌های خود را در مجله نیچر به چاپ رسانده‌اند.

هیلی همچنین ابراز داشت که حداقل شش و حداکثر هر دوازده منبع انتشار اشعه ایکس، می‌توانند همان چیزی باشد که ستاره‌شناسان به آن اشعه ایکس دوتایی (X-Ray Binaries) می‌گویند. به طور معمول یکی از این دو تا، منبع تنوع ستاره‌ای (garden-variety star) است و دیگری یا سیاه‌چاله یا ستاره نوتورونی خواهد بود، اما از آنجایی که تابش اشعه ایکس از ستاره نوترونی به صورت ناگهانی و هر 5 تا 10 سال یکبار رخ می‌دهد، نمی‌توان آن را گزینه مناسب برای این اشعه ایکس دوتایی دانست زیرا در طی این دوازده سال اخیر که از شروع تحقیق می‌گذرد نحوه تابش ثابت بوده است، پس باید احتمال داد که بخش دوم شامل سیاه‌چاله‌های کوچک است.

فیونا هریسون از دیگر اعضای تیم تحقیق می‌گوید تعداد این منابع کم است اما بسیار جالب توجه و سوال برانگیز‌ند. تعادل بین انرژی بالا در مقابل انرژی پایین اشعه ایکس منتشر شده از این منابع، سبب پایداری مدل کم حجم و کوچک دوتایی در کنار سیاه‌چاله عظیم شده است. با این حال در حوزه کهکشان ما سیستم‌های دوتایی چندان رایج نیستند.

در هر صورت ستاره‌شناسان متوجه آنها شده‌اند، البته سیاه‌چاله‌های بسیاری نیز شناسایی شده‌اند که فاقد این همراه هستند. این سیاه‌چاله‌های منفرد کم‌نور‌تر از آن هستند که بتوان آن‌ها را در هسته کهکشان تشخیص داد. در واقع اشعه ایکس‌های دوتایی در تعداد زیاد به عنوان یک نشانگر سبب شناسایی آن‌ها می‌شود. طبق نظر هیلی و همکارانش حتی اگر تنها شش منبع اشعه ایکس به همراه یک سیاه‌چاله باشند، باز هم احتمالا بین 300 تا 500 سیاه‌چاله منفرد در حد فاصل 3.3 سال نوری در هسته کهکشان در حال گردش هستند.

هریسون نیز اضافه می‌کند این تحقیق به روشن شدن چگونگی شکل‌گیری سیستم اشعه ایکس دوتایی و گسترش آن کمک خواهد کرد. به عنوان مثال ممکن است یک سیاه‌چاله در این ناحیه شلوغ از هسته کهکشان نسبت به مناطق خلوت‌تر، فرصت بیشتری داشته باشد تا با ستاره نزدیک خود جفت شود و شروع به تغذیه و جداکردن قطعات آن نماید که موجب تولید اشعه ایکس در حین این فرایند می‌گردد. البته در هر حال هنوز نمی‌توان با اطمینان در رابطه با شکل‌گیری این وقایع اظهار نظر دقیقی کرد.

2 در مورد “در مرکز کهکشان ما گروهی بزرگ از سیاه‌چاله‌ها حضور دارند!”

  1. احتمالا سیاهچاله هایی که همین چند سال پیش بوجود اومدن هم هستن که هنوز نورشون به ما نرسیده. یا سیاهچاله های به نسبت دورتری که نورشون رسیده و دیده نشدن.
    البته نورشون منظورم اثراتشون.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

به بالا بروید
TCH