از جراحی‌های پروستات تا روند درمانی عمل کیسه صفرا، ربات جراح نقش بسیار مفید و پایه‌ای دارد؛ از این پس این فناوری و هوش مصنوعی در خدمت جراحی چشم نیز به کار می‌رود.
در سال 2016 محققان و پژوهشگران گروه کلینیک عصب‌شناسی ناتفیلد دانشگاه آکسفورد، به‌صورت آزمایشی سیستم جراحی PRECEYES را به کار گرفتند. این سیستم جراحی رباتی برای جراحی شبکیه چشم است که بدون دخالت خطای انسانی صورت می‌گیرد. شبکیه چشم، همان سطح بیرونی چشم است. این گروه متخصص، نتایج اولیه و آزمایشی خود را در نشریۀ Nature بخش مهندسی بیومکانیک منتشر کردند.
روند جراحی به این صورت است که یک جراح از سیستم هدایت‌گر (Joystick) برای کنترل بازوهای ربات PRECEYES استفاده می‌کند. دکتر و جراح می‌تواند ابزار عمل مختلفی را با این بازوان رباتی حمل کند و به خاطر دقت و عدم خطای انسانی مانند لرزش دست که حتی جراحان بسیار حرفه‌ای نیز ممکن است این خطا را داشته باشند، این عمل موفقیت بسیار بالایی خواهد داشت.
در این آزمایش 12 بیمار ثبت نام کردند که هرکدام آنها نیاز به برداشت غشای شبکیه چشم خود (روند عادی در جراحی دارد) داشتند. بررسی آزمایش به این صورت بود که 6 بیمار به روش سنتی و 6 بیمار دیگر از فناوری دستیار رباتیک جراحی شدند.
روند این جراحی به این صورت است که بالاتر از حدقه چشم شکافی را ایجاد می‌کنند که بتوان از آن قسمت غشای اضافه را برداشت. در مدل ربات جراح، رباتی با قطر کمتر از 1 میلیمتر کمی بالاتر از حدقه، از روزنه ایجاد شده وارد می‌شود. این ربات غشای اضافه را از شبکیه جدا و در انتها به‌صورت کامل از چشم بیمار خارج می‌کند و خودش از همان روزنه ورودی بیرون می‌رود.
در مدل غیر رباتی این عمل، جراح به‌صورت دستی این عمل را انجام می‌دهد به این صورت که از یک میکروسکوپ برای دیدن استفاده و با ابزار میکرو، جراحی را با دست عمل را انجام می‌دهد.
هر 12 بیمار عمل موفقیت‌آمیزی داشتند و طبق گفته Oxford Press در بعضی موارد عمل با ربات جراح به‌مراتب کیفیت و کارایی بهتری نیز داشته است. در فاز دوم این آزمایش، جراحان برای 3 بیمار با استفاده از سیستم دستیار رباتیک، خون‌مردگی‌ها و خون‌ریزی‌های زیر شبکیه چشم را از بین بردند. این خونریزی‌ها منجر به کاهش دید و ضعف بینایی می‌شود. این سه عمل نیز با موفقیت کامل همراه بوده‌اند. جراحان دقت این عمل را بسیار بالا ارزیابی کرده‌اند.
مدل دستیار رباتیک برای جراحی، تقریبا به سه برابر زمان بیشتری از مدل دستی و سنتی جراحی نیاز دارد؛ اما رابرت مک لارن (Robert MacLaren) سرپرست گروه محققان این آزمایش، به این نکته اشاره کرد که جراحان با این سیستم ناآشنا بودند و برای دقت، زمان بیشتری را صرف می‌کردند. طبیعتا با استفاده بیشتر از این مدل در جراحی‌های بیمارستان‌ها و مراکز درمانی سرعت کار جراحان نیز افزایش خواهد یافت.
حال که متخصصان و جراحان شواهد و آزمایش‌های زیادی از سیستم PRECEYES دارند، بیشتر تمرکز خود را بر روی آینده ربات جراح برای جراحی‌های سنگین‌تر که به‌مراتب خطای بیشتری از جانب انسان دارد، خواهند گذاشت. حتی از این مدل می‌توان برای روند جراحی‌هایی استفاده کرد که امروزه با توجه به خطای انسانی غیرممکن‌اند.
مک لارن در خبرگزاری پرس چنین گفته است:
گام بعدی ما برای این مدل جراحی، استفاده از این دستگاه جراح برای درمان بیماری ژنتیکی شبکیه با دقت و حداقل جراحت‌های ناشی پس از عمل است. این فرآیند برای اولین بار در سیستم جراحی در سال 2019 آغاز خواهد شد.
خطای انسانی دست جراح هم‌اکنون اجازه نمی‌دهد که این عمل برای بیمارانی که کمی بینایی دارند، استفاده شود، چون به‌طور دقیق نمی‌توانند به قسمت مشخص‌شده در شبکیه چشم دسترسی داشته باشند؛ اگرچه هم‌اکنون این عمل برای بیمارانی که کاملا نابینا هستند، انجام می‌شود. مک لارن همچنین بیان کرد که سیستم PRECEYES این اجازه را به جراح می‌دهد که به‌صورت مستقیم رگه خونی شبکیه را مسدود کند یا حتی تزریقات مستقیمی به داخل شبکیه و سیستم عصبی چشم بیمار داشته باشد. این دو عمل هم‌اکنون غیرممکن هستند!
PRECEYES یکی از چند سیستم ربات جراح درحال‌توسعه و گسترش است. باوجوداین که زمان جراحی نسبت به مدل سنتی که توسط دست جراح انجام می‌شود کمی بیشتر است، اما این مدل احتمال خطای عمل را بسیار کاهش می‌دهد و دروازه تازه‌ای به روی جراحی مدرن گشوده است که قبل از این مدل، غیرممکن بود.
