ایده پردازان مجموعه‌ای‌ست که توانسته با در اختیار گرفتن بهترین برندهای حاضر در زمینه‌های مختلف از جمله اس‌ام‌اس، سرور، سیستم مدیریت محتوا و… زیرساخت‌های لازم برای کسب و کارهای گوناگون را ایجاد کرده و در بازار پرتلاطم خدمات اینترنتی، تکیه گاه مطمئنی برای شرکتهای ایرانی باشد.
الکامپ 97 بهانه‌ای بود تا با مدیران شرکتهای موفق ایرانی صحبت کنیم که از جمله این شرکت‌ها می‌توان به مجموعه ایده پردازان اشاره کرد که با سرویس‌هایی همچون پیامک سفید و ایرو سرور به این نمایشگاه آمده بود. وحید خسروی، مدیرعامل شرکت ایده پردازان در مصاحبه مفصلی که با ما داشت صحبتهای جالبی از نحوه مدیریت و شکل گیری این مجموعه تا ساختمان و درآمد میلیاردی خود گفت که شما را برای مطالعه این مصاحبه دعوت می‌کنیم.
آی‌تی‌رسان: جناب خسروی، ممنون از اینکه برای این مصاحبه وقت گذاشتید، لطفا در مورد خودتان و فعالیت‌های ایده پردازان توضیح دهید.
وحید خسری هستم، مدیرعامل گروه شرکتهای ایده پردازان که با وب‌سایت‌های ipe.ir که سایت اصلی ایده پردازان است، sms.ir که سرویس پیامک شرکت محسوب می‌شود و server.ir که وب‌سایت خدمات سرور ما به شمار می‌رود، شناخته می‌شویم و به مشتریانمان ارایه خدمات می‌کنیم.
آی‌تی‌رسان: با توجه به وضعیت اقتصادی موجود، وضعیت کسب و کارهای شما چگونه است؟ پیامک و سرور درآمدی برای شما دارند؟
شاید برایتان جالب باشید بدانید که ما قبل از این ناراحت بودیم که چرا محصولی برای فروش نداریم و به کلی یک خدمات دهنده محسوب می‌شویم. به معنای دیگر ما با وجود نرم افزار ایرانی در اختیارمان، سیاست فروش نداشته و نداریم و صرفا یک سری خدمات مشخصی را به مشتری عرضه می‌کنیم. با اتفاقی که در حال حاضر با آن روبرو هستیم، خدا را شکر می‌کنیم که کار ما خدماتی است و محصولی برای فروش نداریم!
معمولا در شرایط اقتصادی وخیم، آخرین مواردی که از آن متاثر می‌شوند شرکتهای خدماتی هستند چرا که معمولا سیاست شرکتهای مختلف به این گونه است که به طور مثال شاید خرید میز و صندلی خود را به تعویق بیندازند ولی قطعا هزینه‌های اصلی خود از جمله تمدید دامنه و سرور را به تعویق نخواهد انداخت چرا که هزینه اصلی ایشان محسوب می‌شود.
در موارد دیگر نیز مانند ارسال پیامک تبلیغاتی یا ارتباط با مشتریان را قطع نخواهند کرد چرا که در هر زمان و با هر شرایطی به مشتریان فعلی و مشتریان جدید احتیاج دارند و این رابطه می‌بایست به هر نحوی که شده حفظ شود. به همین دلیل است که می‌گوییم خدماتی بودن ما یک نکته مثبت است و حتی باید بگویم که با توجه به نوع و کیفیت خدماتی که عرضه می‌کنیم، کاهش فروش نداشتیم.
البته ناگفته پیداست که شرایط بد اقتصادی معمولا اتفاقی است که همه کسب و کارها را به نوعی درگیر خود می‌کند. به طور مثال تا قبل از این ما برای server.ir سروری را با هزینه 20 میلیون تومان خریداری می‌کردیم و در دیتاسنتر می‌گذاشتیم ولی در حال حاضر برای همان سرور می‌بایست هزینه‌ای در حدود 40 میلیون تومان پرداخت کنیم.
آی‌تی‌رسان: به نظر شما علت گرانی‌ها و افزایش قیمت‌ها صرفا به دلیل گرانی نرخ دلار است؟
به نظر من دلیل این گرانی‌ها صرفا افزایش نرخ دلار نیست و 3 دلیل عمده برای آن وجود دارد. اولین دلیل افزایش نرخ دلار است، دومین دلیل عدم تعادل عرضه و تقاضاست که به دلیل کمبود عرضه رخ می‌دهد و سومین دلیل نیز سودجوهایی هستند که از این آب گل‌آلود ماهی می‌گیرند و گرانی‌ها را افزایش می‌دهند.
آی‌تی‌رسان: در صحبتهای شما یک نکته بسیار جالب بود که از عدم تاثیر وضعیت اقتصادی موجود گفتید ولی بسیاری از شرکتهای مشابه در حال تعطیلی هستند و حتی شرکتهای 15-20 ساله تعطیل کردند، فوت کوزه گری مدیریت بحران شما چه نکته‌ای بوده؟
این اتفاق متاسفانه حقیقت دارد. ما برای اینکه بتوانیم مدیریت بهتری روی سرویس‌های خودمان داشته باشیم، مانور ندادن روی بحث “هاست” بوده و تمرکز و محوریت فعالیت‌های خود را روی بحث سرور و اجاره سرور قرار دادیم. ما به ارگان‌های بزرگی مثل فدراسیون‌ها و… سرور ارایه کردیم که طبیعتا این برنامه ریزی کار ما را برای مدیریت اوضاع راحت‌تر کرده است.
نکته دوم موثر در این ماجرا این است که برخلاف بسیاری از شرکتهای بزرگ خدمات سرور و هاستینگ، اقدام به راه‌اندازی دیتاسنتر نکردیم. یک سری شرکتهای هاستینگ با راه‌اندازی دیتاسنتر اختصاصی سعی در رقابت با بزرگان این حوزه در کشور را داشتند که طبیعتا در شرایط بحرانی امکان رقابت با آن‌ها نبود و این موضوع به یک مشکل بزرگ برای این شرکت‌ها تبدیل شده است.
ما کمتر از این شرکت‌ها هزینه نمی‌کنیم ولی هزینه‌های ما مدیریت شده هستند و از دیتاسنترهای بزرگ و قدرتمند سرویس می‌گیریم و چالشی در حوزه هزینه‌های جانبی نداریم که با قراردادهای کاملا مشخص توانستیم بهترین برنامه ریزی را داشته باشیم.
آی‌تی‌رسان: از بحث سرور خارج شویم، یکی از سوالاتی که شاید برای بسیاری همانند ما وجود دارد این است که بازار پیامک به یک‌باره برای شما خالی شد، اصولا دلیل بی رقیب بودن شما بزرگی مجموعه است که کسی یارای رقابت ندارد و یا اینکه اوضاع اقتصادی و کسادی بازار پیامک که منجر به این اتفاق شده است؟
سوال جالبی بود که ذهن ما را هم به خود درگیر کرده است! بسیاری از شرکتهای حتی کوچک که در سال‌های گذشته فعالیت اندکی داشتند، در حال حاضر محو شده‌اند و به نوعی می‌توان گفت که ما در حال حاضر تنها خدمات‌دهنده گسترده ارسال پیامک در کشور هستیم.
ما از سال 88 فعالیت خود را آغاز کردیم ولی در سال 89 ثبت رسمی انجام دادیم. سال 88-89 جزو سال‌های خوب برای سامانه پیامک محسوب می‌شد. ما در یک زمان خوب فعالیت‌مان را شروع کردیم و توانستیم با توجه به بازار که البته رقیب هم کم نبود، سهم بازار مناسبی را از آن خود کنیم.
شاید فروختن سامانه پیامک در آن سال‌ها هنر نبود چرا که مردم به راحتی خرید می‌کردند ولی از یک زمان به بعد تحولی در برخورد مردم با سامانه پیامک انبوه ایجاد شد و فروختن این سرویس سخت شد. این وضعیت بازار موید این موضوع بود که دیگر هر سرویس‌دهنده‌ای، قادر به ادامه فعالیت نخواهد بود و صرفا شرکت‌هایی می‌توانند به کار خود ادامه دهند که دارای استراتژی هستند.
طبیعتا فروش با پیش فرض‌های قبلی ممکن نبود و ما در sms.ir شرایط بازار را بررسی و نیازهای آن را برآورد کردیم. متوجه شدیم که نیاز اصلی بازار از این به بعد خدماتی همچون وب سرویس، ماژول و اتصال به نرم افزارهای مختلف است که نهایتا سرویس ویژه‌ای را به نام پیامک سفید عرضه کردیم که به طور مثال در نمایشگاه الکامپ عملا از آن بهره بردیم.
یکی دیگر از مشکلات رقبا این بود که با قیمت زیرِ خرید اقدام به فروش می‌کردند و این ضرر را در جای دیگر از مشتری دریافت می‌نمودند. ما در مجموعه ایده پردازان و سرویس پیامک اس‌ام‌اس قیمت منطقی و عادلانه به مشتری ارایه می‌کنیم و سعی داریم در قبال پول دریافت شده خدمات دهیم.
آی‌تی‌رسان: تاثیر شبکه‌های اجتماعی از جمله تلگرام و اینستاگرام بر روی کسب و کار شما چگونه بوده است؟
شبکه‌های اجتماعی علی‌الخصوص از ابتدای سال 97 از نظر اکثر مردم پایدار نیست و به طور مثال اینستاگرام بستری است که هر روز امکان فیلترشدن دارد و طبیعتا اعتماد به این بستر برای ارتباط با مشتریان و فروش قطعا منطقی نیست. تلگرام که در حال حاضر فیلتر شده است و طبیعتا به کلی از کانال ارتباطی کسب و کارها خارج شده است.
ولی در مقابل ما خدمتی همچون پیامک سفید را عرضه کردیم که نیاز کسب و کار را به ارتباط بهتر با مشتری مرتفع می‌کند. تفاوت اصلی آن در حال حاضر این است که پیام تلگرام به دلیل فیلترینگ و پیام اینستاگرام به دلایل دیگر به طور لحظه‌ای در اختیار مشتری قرار نمی‌گیرد ولی در پیامک سفید این اتفاق به صورت لحظه‌ای اتفاق می‌افتد و شرکت‌ها می‌توانند از خوانده شدن و مزاحم نبودن پیام ارسالی مطمئن باشند.
آی‌تی‌رسان: برگردیم به خودتان و درد دل‌هایی که می‌دانیم سر دراز دارد! جمله‌ای در صفحه شخصی خودتان نوشته بودید با این مضمون که: “هیچ حمایتی از دولت نمی‌خواهیم، فقط کاری به کار ما نداشته باشند!” لطفا کمی در مورد این جمله عجیب هم توضیح دهید
من کلا در مورد هر ارگان و نهادی که در موضوعات مربوط به ما دخیل هستند، صحبت کرده‌ام و اصولا هیچ کمکی نمی‌خواهیم! ما در حال حاضر می‌بینیم که بسیاری از این ارگان‌ها وارد برگزاری رویدادهای استارتاپی شدند و سرمایه گذاری می‌کنند ولی واقعا فعالان این حوزه راضی به این دخالت‌ها نیستند!
ما خیلی از مواقع مشاهده کردیم که یک ارگانی از حمایت صحبت می‌کند و در همان زمان یک سایت یا کسب و کار دچار فیلترینگ می‌شود! یکی از مشکلاتی که خود ما با آن مواجه بودیم، مسدود کردن راه ورودی ساختمان ایده پردازان بود که توسط شهرداری انجام شد و این در حالی است که ادعای حمایت شهرداری از کسب و کارهای اینترنتی بسیار زیاد است!
به طور کلی می‌گوییم که اگر قرار بر عدم حمایت و ارایه خدمات است، مالیات هم نگیرند! وقتی ما خدمات و کمکی از سوی دولت دریافت نمی‌کنیم و صرفا با مشکلات زیادی روبرو می‌شویم، اصولا دلیل پرداخت مالیات چیست؟
آی‌تی‌رسان: قطعا برای بسیاری از مخاطبین ما و شما جالب است از سابقه ایده پردازان بدانند، از پول‌های احتمالا میلیاردی که برای خرید دامنه‌های تاپ خود مانند: sms.ir ،server.ir ،inbox.ir ،cms.ir و crm.ir و… پرداخت کردید، بگویید. احتمالا پای ژن خوب در میان بود یا وام‌های کلان میلیاردی؟ پدر شما میلیاردر بود؟
پدر من یک کارمند بازنشسته است که نه در زمان فعالیت و در زمان فعلی از جمله نجومی بگیران معروف محسوب نمی‌شده و نمی‌شود! واقعیت امر این است چندین سال قبل پدر من در سعادت آباد ملکی را صرفا برای سکونت خریداری می‌کند و هیچ هدف دیگری در این امر دخیل نبوده است. این خرید ملک زمانی رخ داد که منطقه سعادت آباد صرفا باغاتی بوده که نام و نشان فعلی را نداشت و در بحبوحه اوایل جنگ بود.
حوالی سال 85 که این ملک رشد خوبی کرده بود، پدرم ملکش را فروخت و ملک دیگری در منطقه فعلی که هستیم خریداری کرد. این ملک در حال حاضر در اختیار ماست و ما نیز از یک واحد کوچک این منزل مسکونی شروع کردیم و حالا با توجه به گسترش فعالیت‌مان، سایر طبقات موجود در این ملک در اختیار ماست ، همچنین به اصرار شهرداری سند ملک را با کلی دردسر به اداری تغییر کاربری دادیم .
در مورد دامنه‌ها هم نکته اصلی اینجاست که ما این دامنه‌ها را در زمان مناسب خریداری کردیم و طبیعتا با قیمت مناسبی نیز این خرید انجام شد. شاید اگر این خرید در حال حاضر رخ می‌داد می‌بایست هزینه‌های میلیاردی انجام می‌شد ولی ما با قیمت‌های بسیار اندک توانستیم مالک دامنه‌های در اختیارمان شویم.
بسیاری از اطرافیانم وقتی قیمت خرید دامنه‌ها را می‌پرسیدند واکنش جالبی داشتند که حاکی از تصور اشتباه بد من در اوضاع اقتصادی آن زمان بود، چرا که برای بسیاری از مردم تصور پرداخت چند ده میلیون تومان برای یک دامنه یک اشتباه بزرگ بود. به طور مثال دو دامنه را با قیمت 20 میلیون تومان خریداری کردم که چیزی در حدود 20 هزار دلار می‌شد، اطرافیانم می‌گفتند یعنی تو 20 میلیون تومان برای یک کلمه پول دادی؟ برایشان باورکردنی نبود!
معتقدیم که کسب و کارها نیازمند سرمایه‌های میلیاردی نیستند و صرفا بعضی از آن‌ها در ابتدای کار به سرمایه نیاز دارند. به طور مثال ما در سال 89 اولین نیروی خود را استخدام کردیم که حتی صندلی اداری برای او نداشتیم! ما به این فکر می‌کردیم که اولویت ما پیشرفت و رشدی بود که در گرو هزینه‌های دیگر بود که خرید صندلی در اولویت آخر ما قرار داشت. از اول کار سرمایه دار نبودیم و با تلاش خود سرمایه فعلی را کسب کردیم.
آی‌تی‌رسان: الان میلیاردر هستید؟
بله میلیاردر هستم ولی پول میلیاردی در بانک ندارم، بلکه سرمایه من ایده پردازان و مجموعه فعالیت‌ها و شرکتهای آن است که در اختیارم است.
آی‌تی‌رسان: چه توصیه‌ای برای کارآفرینان و شرکتهای نوپا دارید؟
یکی از اصلی‌ترین توصیه‌های من به کسب و کارهای نوپا علی‌الخصوص در وضعیت اقتصادی فعلی، ذخیره 10 درصد سرمایه‌شان است که قطعا از این کار پشیمان نخواهند شد. این ذخیره 10 درصدی سرمایه در مواقع بحرانی به آن‌ها کمک خواهد کرد که دچار مشکل نشوند و بتوانند به مسیر خود و حتی زندگیشان ادامه دهند.
بهترین سرمشق زندگی این است که تلاش کنیم، شکست بخوریم، تلاش کنیم، شکست بخوریم و… تا به موفقیت برسیم. راه دیگری به نظر من وجود ندارد.
بنام خداوند بخشنده مهربان احتراما ضمن عرض سلام به استحضار می‌رساند اینجانب ایده ای نو در خصوص تبدیل پکیج و آبگرمکنهای خانگی از گاز سوز به برق سوز دارن که بر آن اساس یقین به موفقیت آن دارم که البته نیازمند همکاری در خصوص استقاده از نانو را دارم اما خودم فقط میتوانم آن ساختار را طراحی و تشریح نمایم و اجرای آن بر عهده فراکسیون شما باشد و از طرف دیگر انتظار دارم سهم من از مالکیت صنعتی و سود کار و درآمد آن محفوظ بماند لذا در صورتیکه این ایده با این انگیزه برای شما اهمیت تجاری و اقتصادی دارد و موافق هستید دستور فرمایید در این خصوص اقدامات لازم را مبذول فرمایند اگر موافق باشید حاضر هستم طراحی تشریحی مربوطه را کتبا بنویسم و برای شما ارسال یا شخصا خدمت برسم و تشریح نمایم . با تقدیم احترام . فرزاد دوستی از ایلام