سرویس‌های آموزش آنلاین از پیشروهای کسب و کار اینترنتی در ایران به شمار می‌روند که توانستند با توجه به نیاز جامعه برای آموزش‌های مختلف وارد بازار شده و موفقیت‌های خوبی را کسب کنند. مکتب خونه از جمله استارتاپ‌هایی است که با 5 سال خدمات رایگان آموزشی توانست کاربران زیادی جذب کرده و حالا به یکی از پلت‌فرم‌های بزرگ آموزشی در کشور تبدیل شود.
بهزاد رضایی مسئول روابط عمومی مکتب خونه در گفتگو با ما از چالش‌های این استارتاپ و شیرینی‌هایی که باعث دلگرمی آن‌ها شده است، سخن گفت که قطعا خواندن این مصاحبه برای شما خالی از لطف نخواهد بود.
آی‌تی‌رسان: جناب آقای رضایی لطفا در مورد مکتب خونه توضیح دهید.
مکتب خونه شرکتی است که از 6 سال پیش فعالیت خود را آغاز کرده و محصولات مختلفی را به کاربران ارایه می‌کند. ما سه محصول اصلی داریم که عبارتند از دروس دانشگاهی که از همان ابتدا سایت ما به همین دلیل راه اندازی شد، در حقیقت با مراجعه به دانشگاه‌های مختلف مانند دانشگاه شریف، تهران و 10 دانشگاه دیگر اقدام به ضبط ویدیویی کلاس‌های مختلف می‌کردیم و این فایل‌های ویدیویی را به صورت رایگان برای استفاده کاربرانمان قرار می‌دادیم. ما هدف تجاری برای این بخش نداشتیم و صرفا دوست داشتیم عدالت اجتماعی و آموزشی را از این طریق پیاده سازی کنیم و همه افراد بتوانند بدون محدودیت جغرافیایی و زمانی به بهترین آموزش دهندگان کشور دسترسی داشته باشند و از کلاس‌های تاپ حوزه درسی خود بهره ببرند.
ما در حقیقت 5 سال اول کسب و کارمان را به همین نحوه ادامه دادیم و توانستیم بیش از 300 درس از 12 دانشگاه را به کاربرانمان عرضه کنیم که همگی به صورت رایگان انجام شده و پولی از کاربران برای مشاهده این کلاس‌های آموزشی دریافت نمی‌کنیم.
سرویس دوم ما مکتب پلاس است که مثل نمونه‌های خارجی، کورس‌هایی را برای پر کردن فاصله آموزش‌های آکادمیک و نیاز تولید نماییم و آموزش‌های لازم برای ورود به این بازار را به کاربران عرضه می‌کنیم. ما با همکاری دانشگاه تهران، کلاس‌های آموزش مجازی تولید کردیم که محیط کاملا مجازی شده کلاس درس را برای کاربران تداعی می‌کند و آن‌ها هر موقع که دوست داشته باشند، می‌توانند از محتوای این فیلم‌ها استفاده کرده و به کوییزها و تمارین مربوط به آن پاسخ دهند.
در تالار گفتگوی مکتب پلاس می‌توانید با اساتید و منتورها ارتباط داشته باشید و سوالات خود را به صورت آنلاین بپرسید و مشکلات مربوط به موضوعات درسی را به راحتی حل کنید. پس از گذراندن دوره‌های آموزشی به کاربرانی که موفق به قبولی در آزمون نهایی می‌شوند مدرک رسمی دانشگاه تهران اعطا می‌شود که به همراه گواهی اختصاصی مکتب خونه به آن‌ها داده می‌شود.
در قسمت سوم نیز به همایش‌ها و رویدادها می پردازیم که همانند کلاس‌های درسی از آن‌ها فیلم‌برداری می‌شود. همایش‌ها و رویدادهای مورد توجه ما در این بخش آن دسته‌ای هستند که بار علمی و محتوایی خوبی دارند و طبیعتا مورد استفاده مخاطبین نیز قرار خواهند گرفت. فیلم همایش‌ها و رویدادها ابتدا در اختیار برگزارکنندگان قرار می‌گیرد و سپس به صورت رایگان در سایت ما آپلود می‌شوند.
آی‌تی‌رسان: کار شما قطعا برای قشر دانشجو و جوان کشور بسیار مفید و جذاب است، آیا چالش‌هایی هم در این زمینه داشتید؟ مشکلاتی که احتمالا شما را اذیت کرده باشد؟
ما به طور کلی با چند چالش بزرگ مواجه بودیم و هستیم، اولین چالش ما بحث نیاز جامعه است که با وجود شرایط بد اقتصادی کسی حاضر به پرداخت بخشی از پول خود برای مهارت آموزی نیست و این در حالی است که او با این کار می‌تواند مهارتی را بیاموزد که منجر به درآمد بیشتر او خواهد شد. ما در حال حاضر می‌دانیم که برای بسیاری از افراد نیازهای مهم‌تری وجود دارد که مساله آموزش را در اولویت‌های بعدی قرار می‌دهد.
همچنین در وضعیت ثبات اقتصادی نیز به گونه دیگری با این مشکل “نیاز جامعه” روبرو هستیم چرا که در شرایط ثبات، مردم دوست دارند درآمد خود را صرف تفریح و گردش نمایند و بازهم سهم آموزش و مهارت آموزی در درآمد آن‌ها بسیار اندک یا صفر است.
به طور کلی این طرز تفکر در جامعه اشتباه است چرا که به طور مثال با یادگیری دوره اندروید ما افراد توانایی درآمدزایی بسیار بالایی پیدا خواهند کرد ولی به دلیل نگاه کوتاه مدت افراد جامعه در وضعیت فعلی عملا کسی برای بحث آموزش هزینه‌ای را پرداخت نمی‌کند.
ما با چالش بزرگ دیگری روبرو هستیم که همان مشکل همیشگی در زمینه تولید محتوا بوده است. مشکل کپی رایت چیزی است که در حال حاضر در کشور ما توسط افراد اندکی رعایت می‌شود و به راحتی ویدیوهایی که با مشقت فراوان آن‌ها را تولید کردیم، توسط دیگران منتشر می‌شود.
چالش بزرگ بعدی ما در ماهیت کاری مکتب خونه بوده است چرا که در کسب و کارهایی که ارایه خدمات می‌کنند، مشتری و کاربر راحت‌تر با موضوع کنار می‌آید ولی در بخش ارایه سرویس این موضوع با دشواری فراوانی روبرو می‌شود.
آی‌تی‌رسان: از بحث مشکلات خارج شویم، با چه واکنش‌های امیدوارکننده‌ای در این سال‌های فعالیت خود روبرو شدید؟
یکی از نکات جالب ما در سال‌های فعالیتمان این بوده که نه تنها از دانشجویان سرتاسر ایران بلکه از فارسی زبانان کشورهایی مثل افغانستان و تاجیکستان نیز پیام‌هایی مبنی بر استفاده از مکتب خونه داشتیم که همگی متفق‌القول بر مفید بودن این سرویس برای آن‌ها سخن گفتند. طبیعتا برای همه افراد استفاده از کلاس‌های دانشگاه شریف یا تهران امکان‌پذیر نیست و دلایل این عدم دسترسی از مواردی همچون حضور در کشورهای دیگر و عدم قبولی در این دانشگاه‌هاست ولی با استفاده از کلاس‌های آنلاینی که در اختیار داشته‌اند، سطح علمی خود را بالا برده و تجربه استفاده از اساتید برتر دانشگاهی را داشته‌اند.
آی‌تی‌رسان: آیا مکتب خونه اشتغال‌زایی هم داشته است؟
مجموعه ما حدود 40 کارمند دارد که اکثرا هم دانشجویان در حال تحصیل یا فارغ‌التحصیل هستند که به صورت پاره وقت یا تمام وقت با ما همکاری می‌کنند. ما بخش دیگری برای اشتغال افراد در نظر گرفتیم که افراد علاقه‌مند می‌توانند به عنوان منتور یا دستیار آموزشی فعالیت کنند که این همکاری به صورت ریموت خواهد بود. در حال حاضر یک سری دوره‌های آموزشی داریم که هر کدام نیازمند منتور اختصاصی است و ما برای هر کدام به دنبال افرادی هستیم که مناسب حوزه‌های مختلف در این زمینه هستند.
آی‌تی‌رسان: با توجه به این حجم از فعالیت عام‌المنفعه و اشتغال زایی مناسبی که انجام می‌دهید، حمایتی از دولت داشتید؟
متاسفانه خیر! ما هیچ‌گونه حمایت خاصی از سوی دولت و نهادهای دولتی نداشتیم!
آی‌تی‌رسان: رقیب‌های زیادی در زمینه آموزش آنلاین دارید، تمایز و تفاوت شما با آن‌ها چیست؟
تقریبا می‌توانم بگویم که با توجه به مدل کسب و کار ما، سایت‌های موجود در این زمینه به طور کلی متفاوت از فعالیت ما هستند. ما تولیدکننده محتوا هستیم و انتخاب درس و استاد را انجام می‌دهیم و بین دروس آکادمیک و نیاز بازار کار یک هماهنگی خوبی ایجاد کردیم و از یک محیط تعاملی برخوردار هستیم. همچنین مدرک دانشگاهی معتبر به کاربرانمان عرضه می‌کنیم.
ما تقریبا از روی نمونه خارجی “کورس ارا” الگوبرداری کردیم و اگر بخواهیم یک نمونه خارجی را برای مکتب خونه نام ببریم، می‌توانم این سایت خارجی را اسم ببرم. همچنین بخش‌هایی مثل ضبط دروس دانشگاه و رویدادهای تجاری جزو محتوای اختصاصی ما به شمار می‌روند.
