همانطور که میدانید شاخص توده بدنی یا Body mass index) BMI) در حال حاضر پرکاربردترین روش ارزیابی اضافه وزن یا کموزنی یک فرد است. اما حالا دانشمندان جایگزین جدید و بهتری را برای آن پیشنهاد دادهاند: شاخص نسبی توده چربی یا (RFM Relative Fat Mass Index).
تیم تحقیقاتی که بر روی این موضوع کار کردهاند میگویند که RFM دقیقتر از BMI است و برخلاف BMI که نیاز به مقیاسهای مختلفی برای محاسبه دارد، تنها با یک متر نواری قابل محاسبه خواهد بود.
در RFM اندازه دور کمر شما در مقایسه با قدتان سنجیده میشود و نه نسبت به وزنتان. محققین عقیده دارند که این روش، درک بهتری به ما میدهد تا بدانیم آیا توده چربی یک شخص در سطح سالمی قرار دارد یا نه.
Orison Woolcott، سرپرست این گروه تحقیقاتی در مرکز پزشکی Cedars-Sinai کالیفرنیا، گفته است که ما بهجای استفاده از تجهیزات پیچیده بهدنبال شیوهای قابل اطمینان، ساده و ارزان برای اندازهگیری درصد چربی بدن بودیم. نتایج بدست آمده، ارزش فرمول جدید ما را در موارد بسیاری تایید میکنند. توده چربی نسبی در مقایسه با شاخصهای دیگری که هماکنون در پزشکی و سایر علوم مورد استفاده قرار میگیرد که از جمله آنها میتوان به BMI اشاره کرد، ارزیابی بهتری در اختیار ما قرار میدهد.
برای کار با BMI، شما باید وزن خود (بر حسب کیلوگرم) را تقسیم بر قدتان (بر حسب متر) کنید و عدد بدست آمده را دوباره بر قد تقسیم نمایید. سپس مقدار حاصل شده را با جدولی که شامل وزنهای مناسب برای هر قدی میشود مورد مقایسه قرار دهید: BMI نرمال، عددی است بین ۱۸.۵ و ۲۵.
متخصصین این رشته همیشه پذیرفتهاند که BMI کامل نیست، برای اینکه علاوه بر درنظر نگرفتن تفاوت جنسیتها و نشان ندادن دقیق توده ماهیچهای بدن، نتایج آن نیز میتواند برای بزرگسالان و کودکان بسیار متفاوت باشد. البته BMI برای ارزیابی چاقی در طول زمان و در میان جمعیتها ابزار مناسبی بوده است و میتواند مشکلات بالقوهای را که ممکن است در رابطه با وزن یک فرد پیش آید، نشان دهد. اما حالا شاید دوران آن به سر آمده باشد.
برای اندازهگیری RFM، سایز دور کمر و اندازه قد خود را بگیرید و آنها را در فرمولهای زیر قرار دهید:
برای مردان: ۶۴- (۲۰× قد/دور کمر)= RFM
برای زنان: ۷۶- (۲۰× قد/دور کمر)= RFM
براساس دادههایی که از حدود ۳۴۵۶ بیمار بزرگسال در آمریکا بدست آمده، نشان داده شد که اعداد RFM با نتایج حاصله از تکنولوژی موسوم به اسکن بدن DXA، که به عنوان استاندارد اندازهگیری بافتها، استخوانها، ماهیچهها و چربی بدن استفاده میشود، مطابقت نزدیکی دارند.
بهعبارت دیگر، برای سنجش چربی بدن، RFM بهاندازه تجهیزات پزشکی یک متخصص کارایی دارد و تنها چیزی که برای آن موردنیاز خواهد بود یک متر نواری است. همچنین، محاسبات RFM، در مقایسه با بیش از ۳۰۰ فرمول دیگری که برای این منظور مورد آزمایش قرار گرفته بودند، دقیقتر عمل کرده است.
دانشمندان امیدوارند که محاسبات جدید برای کسانی که با مشکل چاقی و بیماریهای مرتبط با آن مانند دیابت و فشار خون دست به گریبان هستند کمک کند تا سطح چربی بدن خود را بهتر اندازهگیری نمایند.
Woolcott گفته است که ما هنوز نیاز به این داریم که RFM را با جمعیتهای بیشتری مورد آزمایش قرار دهیم تا محدوده درصد چربی را که در رابطه با چاقی افراد، نرمال و غیرنرمال بهحساب میآید، مشخص کنیم.