اولین خبر انتشار سیستم‌عامل اندروید در تاریخ 23 سپتامبر 2008، دقیقا ده سال پیش در چنین روزی اعلام شد. اولین نسخه از سیستم‌عامل اندروید با تلفن همراه HTC Dream، به کاربران ارایه شد. T-Mobile G1، که اولین گوشی اندرویدی افسانه‌ای بود با رابط صفحه لمسی همراه با یک صفحه‌کلید فیزیکی کشویی است، همراه بود.
در حالی که اندروید 1.0 بسیاری از ویژگی‌هایی که در زندگی روزمره امروزی در سال 2018 به آن‌ها نیاز داریم را دارا نبود اما اولین نمونه تجاری از سیستم‌عامل بسیار قوی که با اصول اولیه گوشی‌های هوشمند مطابقت داشت، محسوب می‌شد.
این دستگاه مجهز به پخش ویدئو و یا بلوتوث استریو نبود اما بسیار بیشتر از آن چیزی بود که شما انتظار داشتید.
امروز مصادف با جشن 10 سالگی اندروید است؛ سیستم‌عاملی که به بزرگ‌ترین و محبوب‌ترین سیستم‌عامل تلفن همراه در جهان تبدیل شده است. در ادامه این مطلب فهرستی از پنج ویژگی اندروید 1.0 که هنوز هم در حال حاضر کاربران از آن استفاده می‌کنند را ارایه کرده‌ایم؛ با ما همراه باشید.
ممکن است نام برخی از این ویژگی‌ها تغییر کرده باشد و یا مجموعه ویژگی‌ها گسترش یافته باشند، اما هنوز هم اصالت خود را حفظ کرده‌اند.
اندروید مارکت دیروز و گوگل پلی امروز
به نظر شما یک دستگاه اندرویدی بدون یک فروشگاه که بتوان اپلیکیشن‌های مختلف را در آن بررسی، دانلود و نصب کرد؛ چه خواهد بود؟ مطمئناً، تعداد زیادی از برنامه‌های ضروری به صورت پیش‌فرض همراه با اندروید 1.0 نصب و ارایه شده بود، اما خیلی از آن‌ها حذف شد. به عنوان مثال، اگر شما می‌خواستید فایل‌های ویدئویی را روی گوشی اندرویدی خود باز کنید، باید برنامه واسطه‌ای را دانلود می‌کردید، زیرا این تابع هنوز برای اندروید تعریف نشده بود!
اندروید مارکت در واقع جایی بود که شما می‌خواستید تمام برنامه‌های موردنیاز خود برای HTC Dream را پیدا کنید. با این حال، شما به اندازه کافی موفق به یافتن موارد دلخواه‌تان نمی‌شدید. زمانی که اندروید مارکت (Android Market) راه‌اندازی شد، فقط حدود 13 برنامه در دسترس بود که همه آن‌ها رایگان بودند.
هنگامی‌که گوگل دست توسعه‌دهندگان را برای افزودن برنامه‌های بیشتر مطابق با فهرست خودشان باز گذاشت؛ تعداد برنامه‌ها به میزان قبل توجهی افزایش یافت. اما هنوز هم در پایان سال 2008، تنها حدود 200 برنامه در Android Market وجود داشت.
در سال 2012، گوگل اندروید مارکت را با دو سرویس دیگر خود یعنی Google Music و Google eBookstore ادغام کرد و سرانجام سرویس‌های مشترک منجر به نام‌گذاری سرویسی به نام گوگلی پلی شد.
اما قابلیت اصلی فروشگاه گوگل پلی امروزی همه بر پایه اندروید مارکت استوار است.
همگام‌سازی (Synchronization)
در حال حاضر مخاطبین شما بر روی سیم‌کارت شما ذخیره می‌شوند و هنگامی‌که شما یک تلفن همراه جدید را خریداری کردید، به راحتی می‌توانید سیم‌کارت خود را جابجا کرده و سپس مجدداً به مخاطبین ذخیره شده خود دسترسی داشته باشید. راه‌حل‌های مبتنی بر ذخیره‌سازی ابری هنوز تنها بخشی از پیشرفت‌های صورت گرفته هستند.
حتی امروزه، هنوز هم در اندروید گزینه‌ای برای ذخیره مخاطبین خود در سیم‌کارت‌تان دارید، اما اکثر افراد روش جدیدتری برای ذخیره مخاطبین خود یعنی Google Contacts را انتخاب می‌کنند و هرگز نیازی به نگرانی در مورد گوشی جدید ندارند.
اما در زمان ارایه اندروید 1.0 برنامه‌های همگام‌سازی مانند Google Contacts، Gmail و Google Calendar که امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرند، بیشتر حالت یک رؤیا را داشتند. برای مثال، اگر شما رویدادی را در تقویم گوگل تلفن هوشمند خود اضافه کنید، این رویداد در نهایت با Google Calendar مبتنی بر وب همگام‌سازی خواهد شد و شما را بدون توجه به سیستم مورد استفاده‌تان، کاملاً همگام می‌کند.
علاوه‌بر این، شما می‌توانید داده‌های خود را با استفاده از برنامه‌های شخص ثالث مانند Microsoft Outlook همگام‌سازی کرده و حتی قابلیت‌های همگام‌سازی اندروید را قوی‌تر کنید.
ممکن است در نگاه اول، قابلیت همگام‌سازی به نظر یک چیز کوچک باشد، اما این پایه و اساس برنامه‌های کاربردی گوشی‌های هوشمند مدرن است. در حال حاضر آیا شما حتی از برنامه‌ای استفاده می‌کنید که اطلاعات بسیار ارزشمند شما را به یک سرور ابری برای همگام‌سازی مجدد با هم، همگام‌سازی نکرده باشد؟ آیا شما باید دستگاه خود را ارتقا دهید یا داده‌های محلی‌تان را از دست بدهید؟
سازماندهی برنامه‌ها (Application organization)
یکی از تفاوت‌های حیاتی بین اندروید و رقبای آن در گذشته و امروز در سازماندهی برنامه‌ها است. بر خلاف iOS که در زمان اندروید 1.0 فقط آیکون برنامه‌ها را بر روی صفحه اصلی بدون هیچ سازماندهی ارایه داده بود، برنامه‌های اندرویدی به صورتی کاملاً منظم و سازماندهی‌شده ارایه شده بودند.
هنگامی‌که یک برنامه جدید را نصب می‌کنید، این برنامه در اپ‌دراور اندروید قرار می‌گیرد. این در واقع یک روش زیبا و حرفه‌ای برای جلوگیری از به‌هم‌ریختگی در صفحه اصلی است. در داخل اپ‌دراور، برنامه‌های شما به صورت نامحدود در یک شبکه تنظیم شده‌اند و آنچه که شما به سرعت به آن نیاز دارید را برایتان آسان می‌کنند.
اگر تصمیم گرفتید برنامه‌های خود را روی صفحه اصلی قرار دهید، به راحتی می‌توانید آن‌ها را در هر ترتیبی که دوست دارید، جایگذاری کنید و حتی برنامه‌ها را با استفاده از پوشه‌های صفحه اصلی به صورت دسته‌های مختلف تنظیم کنید.
علاوه‌بر این، برخی از برنامه‌ها ویجت‌های همگانی دارند که شما می‌توانید آن‌ها را روی صفحه اصلی قرار داده و بدون نیاز به راه‌اندازی کامل برنامه دسترسی سریع‌تری به آن‌ها داشته باشید.
بدیهی است که تمام این ویژگی‌های اندروید امروزه به خوبی شناخته شده‌اند، زیرا هنوز هم در دسترس کاربران هستند و در ده سال گذشته تغییرات زیادی کرده‌اند. واقعیت این است که اندروید از این ویژگی‌ها از همان روزهای ابتدایی بهره می‌برد.
سرویس پیامک و پیام‌های چندرسانه‌ای (SMS and MMS)
در زمانی که اندروید 1.0 معرفی شد، کاربران تلفن همراه در سراسر جهان با مفهوم SMS و MMS آشنا بودند. حتی گوشی‌های دارای ویژگی‌های فوق‌العاده محبوب موتورولا مانند Razr V3 که در سال 2004 عرضه شدند، به راحتی می‌توانستند SMS و MMS را ارسال و دریافت کنند.
با توجه به این موضوع، برای اندروید 1.0 کاملاً بی‌معنا بود که از این دو ویژگی پشتیبانی نکند.
بنا به دلایلی اپل هیچ پیش‌زمینه‌ای در مورد MMS نداشته است، چرا که آیفون اصلی از این تکنولوژی پشتیبانی نمی‌کند. این موضوع تنها تا سال 2009 ادامه داشت و در نهایت با انتشار iPhone 3GS و iPhone OS 3.0 بود که کاربران آیفون قادر به ارسال عکس‌ها به دوستان خود بودند (OG iPhone هرگز MMS را درک نکرد).
در حالی که این احتمال وجود دارد که اپل در نهایت سرویس MMS را به آیفون اضافه کند، اما مهم این است که اندروید از همان سال 2008 از این ویژگی پشتیبانی می‌کرد و حتی فشارهایی را به اپل وارد کرد تا دسترسی به این سرویس را برای کاربران خود میسر کند.
به طرز عجیبی، اکنون که تکنولوژی SMS و MMS اساساً منسوخ شده است، گوگل به شدت به دنبال معرفی پروتکل پیام‌رسانی جهانی خود برای رقابت بهتر با iMessage اپل است.
نوتیفیکیشن (Notifications)
قرار دادن Notifications در این لیست شاید کمی احمقانه به نظر برسد چراکه در حال حاضر بسیاری از سیستم‌عامل‌ها از این ویژگی بهره‌مند هستند.
اما نکته اینجاست که ممکن است گوشی‌های هوشمند همگی دارای سیستم‌های اطلاع‌رسانی باشند، اما بهره‌مندی اندروید از دو ابزار است که این سیستم‌عامل را زمانی که صحبت از Notifications به میان می‌آید از سایرین متمایز می‌کند. این دو ابزار عبارت‌اند از: نوار کشویی و نوار وضعیت که هر دو در اندروید 1.0 عرضه شدند.
نوار وضعیت در واقع بسیار ساده به نظر می‌رسد؛ این یک بخش کوچک و همیشه قابل مشاهده در بالای صفحه و همراه با یک ردیف از آیکون‌ها است که به شما یک ایده سریع را ارایه می‌دهد و امکان مشاهده این‌که نوتیفیکیشن‌های دریافتی از کدام برنامه‌ها هستند را در اختیار شما قرار می‌دهد. بنابراین شما مجبور نیستید از طریق صفحه اصلی خود به دنبال علائمی بر روی برنامه‌های خود باشید که نشان‌دهنده دریافت نوتیفیکیشن است.
شما همچنین می‌توانید در کنار نوار وضعیت به شکل یک نابغه کار کنید؛ اگر آن را به سمت پایین بکشید، به راحتی می‌توانید کشوی اعلان خود را همراه با تمام اعلان‌هایی که در نوار وضعیت گسترش یافته‌اند، مشاهده کنید.
ده سال آینده
این یک علامت و شرط خوبی است که اندروید هنوز هم از 10 سال گذشته تاکنون در کنار ما حضور دارد. پروژه مرموز گوگل موسوم به Fuchsia ممکن است به نوعی اندروید را تخریب کند، اما ماهیت منبع باز بودن این سیستم‌عامل، طول عمر آن را تضمین می‌کند.
احتمالاً در سال 2028 و در بیستمین سالگرد اندروید هنوز هم درباره اندروید 1.0 صحبت خواهیم کرد. شما چه فکر می‌کنید؟ آیا ما هنوز هم در ده سال آینده امکانات امروزی اندروید را در اختیار داریم؟!
