مشکل همیشگی در بسیاری از عکس‌ها، خوب در نیامدن خط افق است. هر چند این امکان وجود دارد تا در نرم‌افزار‌های تخصصی ویرایش عکس مانند فتوشاپ، لایت‌روم، Pixelmator و یا Capture One آن را اصلاح نمود ولی در هر حال بهتر است از همان ابتدا و در هنگام گرفتن عکس، تا حد ممکن خط افق به درستی و به صورت مستقیم ترازبندی شود. به همین خاطر در این مطلب ما قصد داریم چگونگی عکس‌گرفتن از سوژه‌ها با خط افق مستقیم و تراز را به شما آموزش دهیم.
استفاده از سه پایه و تراز دوربین
اگر عادت به عکاسی به صورت حمل دوربین بر روی دست خود دارید، خط افق تصاویر شما معمولا کمی به سمت بالا یا پایین انحراف خواهد داشت. تقریبا غیرممکن است زمانی که در حال انجام تنظیمات و فشردن دکمه شاتر دوربین هستید بتوانید خط افق را به طور دقیق رعایت کنید. بنابراین توصیه ما برای گرفتن تصویری با دقیق‌ترین خط افق، استفاده از سه‌پایه و یک تراز دوربین است.
بسیاری از سه پایه‌های مشهور موجود در بازار از جمله سه‌پایه مدل Vanguard Alta Pro، بر روی خود دارای یک تراز نیز هستند که به شما این امکان را می‌دهد بر روی زمین‌های نامسطح نیز بهترین زاویه برای عکاسی با یک خط افق زیبا و متقارن را پیدا کنید. اگر سه‌پایه شما فاقد تراز است جای نگرانی نیست زیرا می‌توانید با صرف هزینه اندکی یک تراز مجزا برای دوربین خود تهیه نمایید.
البته برخی از دوربین‌ها نیز مجهز به سیستم افق دیجیتالی یا همان افق مجازی هستند که به شما کمک خواهد کرد به سادگی زاویه دوربین را با خط افق تراز نمایید. با این حال باید بدانید که دوربین‌های ارزان قیمت و رده پایین نیکون و کانن فاقد این ویژگی هستند و باید این قابلیت را در دوربین‌های میان‌رده و گران‌قیمت جستجو کنید. در هر حال ضرر ندارد راهنمای دوربین خود را بار دیگر بررسی کنید، شاید از این قابلیت برخوردار باشد! اگر دوربین‌تان دارای افق دیجیتالی هست، توصیه می‌کنم آن را فعال کنید.
اگر در شرایط خاصی مجبور به نگهداری دوربین بر روی دست هستید، باید چگونه عمل کنید؟
اگر در موقعیتی قرار دارید که امکان استفاده از سه‌پایه وجود ندارد یا کلا به سه‌پایه دسترسی ندارید و می‌خواهید در عکس‌ها خط افق نیز تا حد ممکن مستقیم و صحیح ترازبندی گردد باید به برخی موارد دقت کنید. در ابتدا اگر دوربین دارای افق دیجیتالی است، از آن استفاده کنید. زیرا علاوه بر دقت، استفاده و کار کردن با آنها بسیار ساده‌تر از تراز‌های حبابی موجود در بازار است.
گزینه دیگر بهره‌گیری از هر گونه خطوط مستقیم افقی در اطراف سوژه است که شما می‌توانید آن را از منظره‌یاب مشاهده کنید. حتی کمک گرفتن از دو سطح نقطه‌ای اتوفوکوس نیز می‌تواند برای یافتن خط افق مستقیم مفید باشد. ضمنا هر چقدر این خط کمکی طولانی‌تر باشد، بهتر به یاری‌تان خواهد آمد.
زمانی که زاویه دوربین کاملا با خط افق تنظیم شد، دوربین را محکم بگیرید و دست ستون خود را خشک و تا حد ممکن بی‌حرکت نگه دارید و سپس دکمه شاتر را فشار دهید. اطمینان حاصل کنید سرعت شاتر تا حد ممکن بالا باشد تا به محض فشردن آن عکس گرفته شود و حرکت‌های احتمالی و ناخواسته بر روی تصویر تاثیر منفی نگذارد.
از لنز‌های دارای زاویه باز استفاده نکنید
بسیاری از افق‌های ناخواسته و کج، به علت انحنا و خمیدگی نوری است. تجربه نشان داده است به کارگیری لنز‌های زاویه باز یکی از علت‌های عمده این انحنای نوری است. البته استثناهایی نیز وجود دارد و آن موقعی است که خط افق در مرکز فریم قرار دارد و عملا یک افق مرده محسوب می‌شود. دقت داشته باشید هر عکس که با یک لنز با زاویه‌ای باز‌تر از 24 میلیمتر روی یک سنسور فول‌فریم گرفته شود به احتمال زیاد دارای درجاتی از انحنای نوری خواهد بود.
هرچند شما تا حدی می‌توانید این مشکل را در برنامه‌هایی مانند لایت‌روم، فتوشاپ و دیگر برنامه‌های ویرایش فایل‌های RAW برطرف نمایید ولی طبیعتا نمی‌توانید انحنایی که توسط سنسور بر روی عکس اصلی، به جا مانده است را حذف نمایید. پس بهترین کار این است اگر به یک خط افق کاملا مستقیم نیاز دارید از لنز‌های زاویه باز اجتناب کنید.
هر چند هر لنزی ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد ولی حتی با کیفیت‌ترین لنز‌ها (بخوانید گران‌ترین لنز‌ها) باز هم درصدی از انحنای نوری را نشان خواهند داد. ولی به عنوان راهنما در نظر داشته باشید در هنگام استفاده و تنظیم دوربین، از لنز اولیه با زاویه بیش‌تر از 24 میلیمتر (یا لنز زوم شده بیش از 35 میلیمتر) بالاتر نروید تا کمترین میزان انحراف نوری را در عکس داشته باشید و بتوانید خط افقی زیبا و مستقیم را ثبت نمایید.
آن را در فتوشاپ اصلاح کنید
در هر صورت یکی از راه‌حل‌های پیش روی شما کمک گرفتن از نرم‌افزار‌های ویرایشی موجود است. در این بین فتوشاپ ابزاری قدرتمند برای اصلاح خط افق و قرار دادن آن در مکان دلخواه و اصولا مستقیم است. البته خیلی هم نباید سخت بگیرید اصلاح تصاویر توسط فتوشاپ حتی در بین عکاسان حرفه‌ای نیز امری پذیرفته شده است. نکته مهم در انجام این کار، دقت در کاهش حجم جابه‌جایی و تا حد امکان عدم برش تصویر اصلی است. با این حال اگر با برش تصویر شما به منظره بهتری می‌رسید حتما اینکار را انجام دهید!
برای اصلاح افق در فتوشاپ نیز یک خط افقی را بر روی عکس ترسیم کنید. برای دقیق بودن خط کمکی، در هنگام اینکار دکمه شیفت را نگه دارید. سپس زاویه افق تصویر را با آن تطبیق داده و در صورت نیاز برش بزنید.
همیشه هم خط افق مستقیم ضروری نیست!
حتی برای افرادی که بر روی داشتن خط افق مستقیم در تصاویر تاکید دارند، زمان‌هایی وجود دارد که چندان هم این مسئله اهمیت نخواهد داشت. برای مثال هنگامی که شما از یک پرتره با دریچه دیافراگم عریض، عکس می‌گیرید، خط افق به عنوان یک بخش محو و تاریک در نظر گرفته می‌شود. بنابراین تنظیم دقیق آن‌چنان ضرورت ندارد.
یکی دیگر از مواقعی که می‌توانید بی‌خیال خط افق مستقیم شوید، زمانی است که اصولا خط افقی در تصویر نیست یا اشیا و سوژه‌هایی که می‌توانند سبب ایجاد خط افق شوند مانند ساختمان‌ها، چراغ‌ها و … در عکس وجود ندارند. برای درک بهتر تصویر کوه‌ها را در بالا مشاهده کنید. شاید به نظر برسد یک خط افق و تراز بندی در تصویر وجود دارد ولی در واقع هیچ کاری نیست تا بتوان انجام داد و این کوه‌های کج و شیب‌دار را به صورت دقیق ترازبندی نمود زیرا در اینجا زاویه‌های مختلف و خطوط شیب‌دار کوه‌ها، سبب انحراف ذهن افراد می‌شوند.
