در یک مطالعه جدید، دانشمندان نشان دادند که داشتن یک رژیم غذایی حاوی کولین (choline)، احتمال مبتلا شدن به بیماری آلزایمر را کاهش میدهد.
کولین یک ماده مغذی بیخطر و قابل دسترس است که بهطور طبیعی در بعضی از غذاها وجود دارد و میتواند بهعنوان یک مکمل رژیمی مورد استفاده قرار گیرد. Ramon Velazquez، نویسنده اصلی مقاله و همکارانش در مرکز تحقیقاتی NDRC دانشگاه آریزونا، به بررسی این موضوع پرداختهاند که آیا این ماده مغذی میتواند اثرات آلزایمر را کاهش دهد؟
Velazquez و همکارانش، اوایل امسال متوجه بهبود علایم شبه آلزایمر در موشهایی که مادرشان با کولین تغذیه شده بود، شدند. آنها اثرات کولین را علاوه بر موشهای جنین، در مورد موشهای بزرگسال نیز بررسی کردند. مطالعه آنها، بر روی موشهای مادهای متمرکز شد که علایم شبه آلزایمر از خود نشان داده بودند. با توجه به شیوع بیشتر آلزایمر در بین زنان، مطالعه حاضر به دنبال بهکارگیری این یافتهها در مورد موشهای ماده بودند. نتایج نشان داد که حافظه مکانی موشهایی که میزان کولین بیشتری را در وعدههای غذاییشان دریافت کرده بودند، در مقایسه با موشیهایی که مقادیر نرمالی از آن را خورده بودند، بهبود چشمگیری یافته است.
نکته جالب اینکه، در ماه جولای امسال نیز مقالهای توسط گروهی از محققین چینی منتشر شده بود که تاثیرات مثبت مکملهای کولین را بر روی موشهای نری که دارای علایم شبه آلزایمر بودند، نشان داده بود. Velazquez میگوید که مطالعه او و همکارانش بهطرز جالبی با نتایج این گروه چینی مطابقت دارد.
موضوع مهم دیگر این است که مصرف مستمر مکملهای کولین، فعالسازی میکروگلیاها (microglia) را کاهش میدهد. میکروگلیاها، سلولهای خاصی هستند که مواد باقیمانده زیانآور را از مغز خارج میکنند. هرچند که این سلولها بهطور طبیعی برای سلامت مغز مفید هستند، اما فعالسازی بیشازاندازه آنها ممکن است باعث التهاب مغز و مرگ عصبی که از علایم رایج آلزایمر هستند شود.
کاهش میزان میکروگلیاهای بیماریزا که در اثر خوردن مکملهای کولین اتفاق میافتد، میتواند راههای جدیدی برای تحقیقات آینده و همچنین درمان انواع گستردهای از اختلالات از جمله آسیبهای مغزی، فلج چندگانه (multiple sclerosis) و بیماریهای پارکینسون باز کند.
یافتههای تحقیق مذکور، در شماره جدید مجله Aging Cell چاپ شده است.
فراهم کردن کولین بیشتر برای مغز
کولین به دو طریق از مغز ما در برابر بیماری آلزایمر محافظت میکند که هر دوی آنها در مطالعه حاضر مورد بررسی قرار گرفتهاند. در روش اول، کولین جلوی تولید پلاکهای آمیلویید بتا (amyloid-beta plaques) را میگیرد. این پلاکها، جزو آسیبهای اصلی ناشی از بیماری آلزایمر هستند. در روش دوم هم، کولین میزان فعالسازی میکروگلیاها را کاهش میدهد. فعالسازی بیشاز اندازه این سلولها باعث التهاب مغزی شده و میتواند در نهایت منجر به مرگ عصبی گردد و از این طریق، کارکردهای شناختی مغز را مختل سازد. بنابراین استفاده از مکملهای کولین، علاوه بر کاهش فعالسازی میکروگلیاها، از مغز ما در برابر هجوم بیماری آلزایمر هم محافظت میکند.
بد نیست بدانید که کاهش میزان فعالسازی میکروگلیاها، از طریق تغییر دو گیرنده مهم صورت میگیرد: گیرنده alpha7 nicotinic acetylcholine و گیرنده Sigma-1. اخیرا گزارش جدیدی نشان داده بود که کولین، مانند یک آگونیست (agonist) برای گیرندههای Sigma-1 عمل میکند. این نتایج تایید میکنند که استفاده مستمر از مکمل کولین، میتواند تغییراتی در گیرندههای Sigma-1 ایجاد کند که از طریق آن، میزان فعالسازی میکروگلیاها کاهش یابد (آگونیست مادهای است که یک گیرنده مشخص را فعال میکند.)
زوال ویرانگر
موضوع مهمی که درباره آلزایمر وجود دارد این است که بیماری، خیلی زودتر از آنکه علایم کلینیکی آن آشکار گردد، باعث آسیبدیدگی مغر میشود و زمانی که این علایم شناسایی میشوند، دیگر خیلی دیر شده و بیماری غیر قابل بازگشت است. آلزایمر، همچنین باعث حواسپرتی و از بین رفتن حافظه میشود.
در حالحاضر، در کشور آمریکا حدود ۶ میلیون نفز مبتلا به آلزایمر هستند و گفته میشود که در طول چهار دهه آینده، ۱۴ میلیون آمریکایی به این بیماری مبتلا خواهند شد. انتظار میرود که هزینههای مرتبط با مدیریت آلزایمر، در این مدت، به بیش از ۲۰ تریلیون دلار برسد.
ما برای توسعه درمانهای موثرتر، ابتدا باید خود بیماری را بهتر بشناسیم. زنان بیشتر از مردان، در معرض خطر آلزایمر هستند. این مطالعه نشان میدهد که استفاده دایمی از مکمل کولین ممکن است موجب کاهش آسیبهای ناشی از آلزایمر در افرادی که بیش از همه تحتتاثیر آن قرار دارند، گردد. به گفته Velazquez، نتایج بدست آمده در این تحقیق، میتواند برای درمان سایر بیماریهایی که با تخریب سلولهای عصبی همراه هستند، مورد استفاده قرار گیرد.
راهنماییهایی برای داشتن یک رژیم غذایی حاوی کولین
مطالعات گذشته درباره بیماری آلزایمر نشان میدهند که تنها یک فاکتور در بروز آن دخیل نیست. بلکه، مجموعهای از عوامل مختلف مانند ژنتیک، سن و سبک زندگی به ایجاد آن کمک میکنند. تحقیقات مذکور همچنین میگویند که رژیم غذایی میتواند تاثیر بهسزایی در افزایش یا کاهش ریسک زوال شناختی داشته باشد.
گزارش جدیدی که به تازهگی چاپ شده نشان میدهد که رژیمهای گیاهی ممکن است به خاطر کمبود مواد مغذی مهم، مانند کولین، بسیار تعیینکننده باشند. گزارش دیگری نیز گفته است که افزایش موارد زوال عقل در انگلیس احتمال دارد به دلیل عدم ارایه توصیههای کافی برای مصرف کولین باشد. آمار نشان میدهند که از ماه آگوست سال ۲۰۱۹ به این طرف، بیماری آلزایمر و سایر شکلهای زوال عقل، علت اصلی مرگومیرها در انگلیس و ولز هستند.
میزان مناسب مصرف کولین برای زنان بزرگسال (بالای ۱۹ سال)، ۴۲۵ میلیگرم در روز و برای مردان بزرگسال، ۵۵۰ میلیگرم در روز است. شواهدی وجود دارد که نشان میدهد که حتی مقدار توصیهشده روزانه (RDI) فعلی، ممکن است برای داشتن یک روند پیری سالم، بهویژه در زنان، کافی نباشد. این موضوع نشانگر آن است که کولین اضافی در رژیم غذایی، ممکن است در جلوگیری از آسیبهای عصبی مرتبط با افزایش سن مفید باشد.
حد بالایی قابلتحمل (TUL) برای مصرف کولین که باعث ایجاد عوارض جانبی در زنان و مردان بزرگسال (بالای ۱۹ سال)، نخواهد شد، ۳۵۰۰ میلیگرم در روز است که ۸.۲۴ برابر بیشتر از مقدار توصیه شده برای زنان (۴۲۵ میلیگرم در روز) و ۶.۳۶ برابر بیشتر از میزان توصیه شده برای مردان (۵۵۰ میلیگرم در روز) است. Velazquez میگوید: رژیم غذایی کولین توصیه شده توسط ما، فقط ۴.۵ برابر بیشتر از RDI است، که به نحوه مطلوبی، پایینتر از میزان TUL بوده و آن را تبدیل به یک راهکار سالم کرده است.
کولین را در غذاهای مختلفی میتوان پیدا کرد. به گفته وزارت کشاورزی آمریکا (USDA)، کولین زیادی در جگر مرغ، تخممرغ (3oz; 247mg)، تخممرغها (یک تخممرغ بزرگ؛ 147mg)، استیک گوشت گاو (3oz; 55mg)، جوانه گندم (1oz toast; 51mg)، شیر (8oz; 38mg) و کلم بروکسل (1/2 cup; 32mg) وجود دارد. به علاوه، مکملهای ویتامینی هم که با قیمتهای پایینی در دسترساند، حاوی کولینهایی مانند کولین بیتارترات (choline bitartrate) و کولین کلراید (choline chloride) هستند. مکمل ویتامینی حاوی کولین، مخصوصا برای کسانی که از رژیم غذایی گیاهی استفاده میکنند، مناسب است.
اثرات کولین
همه سلولهای گیاهی و حیوانی، برای حفظ یکپارچگی ساختاری خود نیاز به کولین دارند. مدتها است که مشخص شده است این ماده، مخصوصا برای عملکرد مغز اهمیت زیادی دارد.
بدن انسان از کولین برای تولید acetylcholine، که یک ناقل عصبی برای عملکرد حافظه، کنترل ماهیچه و خلقوخو است، استفاده میکند. کولین همچنین برای ساخت غشاهای سلولی کاربرد دارد و نقشی حیاتی در تنظیم ساختار ژن دارد. ضمنا، گزارش جدیدی در ژانویه ۲۰۱۹ گفته بود که کولین به عنوان یک اگونیست برای گیرندههای Sigma-1 که در آسیبهای ناشی از آلزایمر نقش دارند، عمل میکند.
در این مطالعه، محققین از یک مارپیچ آبی برای پیدا کردن نشانههایی درباره احتمال بهبودیافتگی حافظه مکانی موشهای دارای علایم شبه آلزایمری که مکمل کولین دریافت کرده بودند، استفاده کردند. در نهایت، مشخص شد که چنین اتفاقی افتاده است. همچنین، آزمایش انجام شده بر روی بافت استخراجشده از hippocampus (بخشی از مغز که نقش اساسی در شکلگیری حافظه بازی میکند) موشها، تغییرات در مقدار آمیلویید بتای سمی و کاهش میزان فعالسازی میکروگلیاها (که التهاب مغز را کاهش میدهد) را تایید کرد.
بهخاطر تغییر گیرندههای اصلی میکروگلیاها که در اثر مصرف کولین ایجاد شد، بهبود در رفتار بیمار، ممکن است به کاهش فعالسازی میکروگلیاها نسبت داده شود. Velazquez میگوید که: ما متوجه شدیم که مصرف دایمی مکمل کولین، گیرندههای alpha7 nicotinic acetylcholine و Sigma-1 را تغییر داد که منجر به کاهش بیماری مرتبط با فعالسازی میکروگلیاها گردید. این گیرندهها، پاسخ ایمنی CNS را تنظیم میکنند و تنظیم نامناسب آنها، به ایجاد بیماری آلزایمر کمک میکند.
این مطالعه، اثرات مثبت استفاده از مکمل کولین را در زنان نشان میدهد. Velazquez در ادامه صحبتهایش گفته است که: کار ما، بهخوبی، با پژوهش اخیری که مزیت استفاده از کولین را در موشهای نر مبتلا به آلزایمر نشان میداد، سازگاری دارد. اما کسی تابهحال مزیتهای استفاده از این ماده را در موشهای ماده دچار آلزایمر نشان نداده بود و این آن چیز نویی است که در تحقیق ما ارایه شده است.
کولین، کاندیدایی جذابی برای پیشگیری از بیماری آلزایمر است؛ چراکه در مقایسه با بسیاری از داروها، جایگزین بیخطری است. هرچند نتایج بدست آمده در این مطالعه، دانش ما را درباره بیماری آلزایمر افزایش خواهند داد، اما نویسندگان آن، پیشنهاد کردهاند که برای تایید اینکه آیا کولین میتواند در آینده بهعنوان یک درمان مناسب مورد استفاده قرار گیرد یا نه، نیاز به آزمایشهای کلینیکی است.