چرا بعضی از افراد کمتر از بقیه می‌خوابند؟!

علت خواب کمتر برخی از افراد چیست؟ همه‌ ما آرزو داریم که بتوانیم کمتر بخوابیم، اما خبر باورنکردنی اینکه، پدر و پسری در آمریکا، می‌توانند بدون داشتن هیچ مشکل سلامتی و حتی با یک عملکرد بهتر در تست‌های حافظه، کمتر بخوابند.

برای دانستن علت این توانایی نادر، محققین دانشگاه کالیفرنیا در سان فرانسیسکو، در بررسی‌های اولیه خود متوجه یک جهش ژنتیکی در هر دوی آنها شدند و حدس زدند که احتمالا این موضوع، در توانایی خارق‌العاده آن دو نفر، دخیل بوده است. آنها سپس همان تغییر ژنتیکی کوچک را در موش‌های آزمایشگاهی نیز اعمال کردند و دیدند که موش‌ها هم نیاز به خواب کمتر پیدا کر‌دند و نه تنها، چیزها را بهتر از قبل به خاطر می‌آوردند، بلکه دچار هیچ بیماری دیگری نیز نشدند.

هرچند، دارویی که بتواند چنین مزیت‌هایی داشته باشد به این‌زودی‌ها قابل دسترس نخواهد بود و شاید هم اصلا هیچ‌وقت ساخته نشود، اما ایده آن بسیار هیجان‌انگیز است؛ اینکه قرصی را مصرف کنیم که رفتار بدن آن پدر و پسر را شبیه‌سازی کند و بدون هیچ عوارض منفی باعث کمتر خوابیدن ما شود.

Patrick Fuller، استاد عصب‌شناسی دانشگاه هاروارد و از نویسندگان مقاله مذکور می‌گوید: من ایده تولید یک محصول ژنی را پیدا کردم که ممکن است از انسان‌ها در مقابل اختلالات ترکیبی ناشی از خواب کم محافظت کند. اگر این ایده نتایج خوبی در پی داشته باشد، نه تنها می‌تواند به عنوان یک روش درمانی بالقوه در نظر گرفته شود؛ بلکه می‌تواند مسیر دیگری را برای پاسخ دادن به این پرسش اساسی علم عصب‌شناسی که «چرا می‌خوابیم؟» در جلوی ما باز کند.

اما همانطور که Jamie Zeitzer، استاد روان‌پزشکی و علوم رفتاری دانشگاه استنفورد می‌گوید، در این رابطه اغلب بده‌بستانی وجود دارد و حتی اگر چنین دارویی بدون داشتن عوارض جانبی ساخته شود، نتایج اجتماعی ناخوشایندی را در پی خواهد داشت. بطوریکه برخی از افراد ممکن است تحت فشار مجبور به استفاده از این دارو‌ها شوند تا بتوانند ساعات بیشتری را کار کنند. انسان‌ها حتی اگر نیاز به خواب زیادی نداشته باشند، اما به‌هرحال احتیاج به زمان‌هایی برای استراحت خواهند داشت.

Ying-Hui Fu، استاد عصب‌شناسی دانشگاه کالیفرنیا و نویسنده اصلی مقاله می‌گوید که هنوز برای چنین رویاپردازی‌هایی بسیار زود است. با این‌حال، او علاقه زیادی به درک بهتر مکانیسم‌های خواب سالم برای کمک به جلوگیری از بیماری‌هایی مانند سرطان و آلزایمر دارد. Fu، درباره پدر و پسر مورد تحقیق‌شان می‌گوید: نحوه عمل خواب هر چه که باشد، در مورد ما هشت ساعت طول می‌کشد، اما برای آنها شش یا چهار ساعت. اگر بتوانیم بفهمیم که چرا خواب آنها بازدهی بیشتری دارد، می‌توانیم از این یافته‌ها برای کمک به افزایش بازدهی خواب افراد استفاده کنیم.

این پدر و پسر که در ساحل شرقی آمریکا زندکی می‌کنند، پس از دیدن تحقیقات قبلی Fu درباره خواب، به تیم او مراجعه کرده بودند. Fu، برای حفظ حریم خصوصی آنها، اطلاعات زیادی درباره‌شان نگفته و فقط به این نکته اکتفا کرده که آنها به جای هفت تا نه ساعت خواب، تنها بعد از چهار تا شش ساعت خواب، کاملا سرحال هستند. Fu همچنین می‌گوید که این دو نفر و افرادی دیگری که شبیه به آنها هستند، نسبت به افراد عادی، خوش‌بین‌تر و فعال‌تر هستند و در انجام کارهای چندگانه عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهند. آنها دوست دارند که همیشه مشغول باشند و به همین‌خاطر، وقت خود را به نشستن هدر نمی‌دهند.

Fu، به این موضوع اشاره می‌کند که اگر مردم کمتر از آنچه که مورد نیاز بدن‌شان است بخوابند، این کمبود خواب، بر روی حافظه و عملکرد آنها و همچنین پارامترهای سلامتی‌شان اثر خواهد گذاشت. خیلی‌ها فکر می‌کنند که با پنج ساعت خواب در طول هفته و جبران آن با خواب بیشتر در آخر هفته، می‌توانند عملکرد مطلوبی داشته باشند، اما افراد کمتری قادر به چنین کاری هستند. به گفته او، در حالت کمبود خواب، ادراک فرد منحرف می‌شود و بنابراین، واقعا نخواهد فهمید که عملکردش تا چه اندازه خوب نیست. به همین خاطر است که اغلب مردم فکر می‌کنند خواب مناسب و کافی چندان مهم نیست. اما آنها باید بدانند که این مساله واقعا اهمیت دارد.

Zeitzer، استاد دانشگاه استنفورد، از نحوه طراحی مطالعه حاضر تعریف کرده و گفته است: بررسی موضوع مذکور، ابتدا بر روی انسان‌‌‌ها و سپس بر روی موش‌ها و سپس بازگشت دوباره به انسان‌ها، بسیار عالی است. هرچند که به عقیده او، موش‌ها مدل‌های ایده‌آلی برای بررسی موضوع خواب نیستند؛ برای اینکه آنها خواب خود را به روشی متفاوت از انسان‌ها تنظیم می‌کنند و در حالیکه خیلی‌ها فکر می‌کنند موش‌ها خواب کمتر دارند، اما وقتی آنها را در آزمایشگاه مورد تست قرار می‌دهیم متوجه می‌شویم که این حیوانات هم هفت تا نه ساعت می‌خوابند.

انسان‌ها اگر فرصت کوتاهی برای استراحت داشته باشند، به‌طور طبیعی کمتر می‌خوابند. Zeitzer می‌گوید: اگر شما در هر فرصتی که گیرتان بیاید بخوابید، این موضوع نشان‌دهنده آن است که شما به‌طور کلی به خواب بیشتری نیاز دارید.

Jerome Siegel، استاد روان‌پزشکی دانشگاه کالیفرنیا در لس آنجلس می‌گوید که او یافته‌های اصلی تیم Fu را مبنی بر اینکه ژن Neuropeptide S Receptor 1 یا همان NPSR1، در تنظیم خواب مهم است، قبول دارد. اما به باور او، این فقط بخش کوچکی از فرایند بسیار پیچیده‌ای است که در هنگام خواب اتفاق می‌افتد. او درباره رابطه مورد ادعای تیم Fu، بین خواب و حافظه، متقاعد نشده است و می‌گوید که خواب ممکن است عملکردهای زیادی داشته باشد، اما هیچ نشانه‌ای دال بر اینکه نیاز به خواب کمتر باعث افزایش حافظه یا شناخت می‌شود وجود ندارد. او می‌گوید: ما در هنگام خواب و بیداری و حتی زمانی که بی‌هوش می‌شویم، حافظه خود را تثبیت می‌کنیم و این چیزی نیست که تنها در طول خواب اتفاق بیفتد.

مکانیسم و نحوه عمل جهش ژنتیکی جدیدا کشف‌شده، هنوز کاملا معلوم نیست. Fu و تیمش، برای دانستن علت تفاوت پروتئین ساخته شده توسط ژن NPSR1 این پدر و پسر، با پروتئینی که به‌وسیله ژن طبیعی تولید می‌شود، از یک روش مولکولی استفاده کردند. آن‌ها متوجه شدند که جهش مذکور، گیرنده را حساس‌تر و فعال‌تر می‌کند. Fu می‌گوید که مشخصات این فرایند هنوز باید مورد بررسی بیشتری قرار گیرد.

بد نیست بدانید که Fu و همکارانش، قبلا دو ژن دیگر موثر در خواب را کشف کرده‌اند. با وجود این، آنها به تحقیقات خود درباره مکانیسم‌های عمل این ژن‌ها ادامه خواهند داد. Fu در این رابطه گفته است که اگر پشتیبانی مالی بهتری از کار آنها صورت بگیرد، تحقیقات‌شان با سرعت بیشتری انجام خواهد گرفت. او می‌گوید که تیم او می‌تواند ۱۰ تکه از پازل ژنتیکی مرتبط با خواب را پیدا کند و امیدوار است که کار آنها در نهایت منجر به ارایه تصویر کاملی از فرایند خواب گردد.

نتایج تحقیق فوق در مجله Science Translational Medicine به چاپ رسیده است.