برای دومین بار در تاریخ ثبتشده علم پزشکی، یک انسان دچار عفونت بسیار نادری به نام Thelazia gulosa شده است. Thelazia gulosa، یک انگل چشم است که محیط داخل آن را برای تولیدمثل کرمهای خود انتخاب میکند.
در حالیکه این اتفاق، دومین باری است که تابهحال در انسانها مشاهده میشود، اما با توجه به اینکه دو عفونت مذکور، در فاصله زمانی دو سال از هم اتفاق میافتند، دانشمندان میگویند که ما احتمالا با یک بیماری مشترک انسان و دام (Zoonotic) جدیدی مواجه هستیم.
عفونت دوم، بنا به گزارش دانشمندان واحد بیماریهای انگلی مرکز کنترل و پیشگیری بیماری آمریکا (CDC)، در یک زن ۶۸ ساله از ایالت نبراسکا اتفاق افتاده که زمستانهای خود را در آبوهوای گرمتر Carmel Valley کالیفرنیا میگذراند.
این زن، در طول اقامتهای موقتی خود در کالیفرنیا، زمانهایی را هم صرف دویدن در اطراف شهر میکرده است. یکبار که او در اوایل ماه فوریه سال پیش مشغول دویدن بوده، اتفاق ناخوشایندی میافتد: گروهی از مگسهای کوچک مستقیما به سمت او هجوم میآورند. او آنها را از صورت خودش دور میکند؛ اما موضوع به همین جا ختم نشد و این تازه شروع ماجرا بود.
او، یک ماه بعد از این اتفاق، سوزشهایی را در چشم راست خود احساس میکند و طولی نمیکشد که علت آن مشخص میشود. او هنگام شستن چشمانش با آب، متوجه بیرون آمدن یک کرم کوچک شفافی به اندازه حدود ۱.۲۵ سانتیمتر میگردد.
البته تنها این یک مورد نبود؛ چراکه او با بررسیهای بیشتر، کرم دیگری را نیز پیدا میکند. این زن روز بعد به یک چشمپزشک مراجعه میکند و نکته جالب اینکه در مطب دکتر هم یک کرم سوم از چشم او خارج میشود. چشمپزشک برای او یک پماد آنتیبیوتیک برای درمان عفونت باکتریایی تجویز میکند.
چند هفته بعدتر، زن به خانهاش در نبراسکا برمیگردد، ولی همچنان در چشمان خود احساس سوزش میکند. در آنجا نیز چشمپزشک دیگری او را مورد معاینه قرار میدهد، اما قادر به شناسایی هیچ کرمی در داخل چشمانش نمیشود.
اما مدت کوتاهی بعد از آن، زن، چهارمین کرم را هم پیدا کرده و آن را خارج میکند. خوشبختانه با خارج کردن این کرم، ورم چشم او برطرف میگردد. ظاهرا کرم چهارم، آخرین مورد یافتشده در چشمان او بوده و از این بابت بسیار شانس آورده است. بد نیست بدانید که در کیس قبلی با همین عفونت، تعداد ۱۴ کرم در داخل چشم یک بیمار ۲۶ ساله پیدا شده بود.
بررسی یکی از کرمهای خارجشده از چشم این بیمار نبراسکایی تایید کرد که کیس او دومین مورد از ابتلا به عفونت انگل چشم T. gulosa است. محققین این کرم را یک T. gulosa ماده و بالغ تشخیص دادند.
تحقیقات اخیر نشان میدهد که انسانها میزبانهای بسیار مناسبی برای رشد تخمهای این کرمها هستند. انواع دیگری از گونه Thelazia، قبلا در آمریکا، بهعنوان عامل عفونت در انسانها شناسایی شدهاند که باعث بیماری Thelaziasis میشوند؛ هرچند که کیسهای ثبتشده از آن بسیار نادر است.
محققین هشدار دادهاند که در صورت مشاهده چنین کرمهایی در چشمانتان، بدون هیچ معطلی به دکتر مراجعه کنید. آنها میگویند که: در عفونتهای بلندمدتی که درمان نمیشوند، سوزشهای مزمنی که در اثر عبور کرمهای بالغ از قرنیه چشم ایجاد میشوند، ممکن است منجر به التهاب قرنیه، کاهش سطح بینایی چشم و یا حتی کوری شود.
در کیسهای گزارششدهای که این کرمها، تا یکی دو ماه بعد از اولین مشاهده، از چشم خارج شدهاند، ورمهای مرتبط با آن برطرف گردیده و هیچ عارضه بالینی طولانیمدتی در شخص مشاهده نشده است.
البته در کیسهای اینچنینی، تعیین دقیق چگونگی ابتلای فرد به عفونت تقریبا غیرممکن است، اما در هر دو مورد انسانی ثبتشده، علتهای احتمالی آن تقریبا مشخص است.
کرمهای Thelazia، توسط گونههای خاصی از مگسها، بین حیوانات منتقل میشوند. این مگسها، بیشتر بهعنوان عامل انتقال انگل چشم T. gulosa به گاوها شناسایی شدهاند.
بنابراین اگر شما در مجاورت گاوها هستید (مانند کیس اول که در آن بیمار برای تمرین اسبسواری به یک مزرعه رفته بود) یا اگر در یک محیط روستایی مورد حمله دستهای از مگسها قرار گرفتید (مانند کیس دوم)، در اینصورت احتمال ابتلا به انگل چشم مذکور در شما زیاد است.
اما سوال اینجاست که آیا این عفونت یک خطر جدی محسوب میشود؟ تا جایی که ما میدانیم، وقوع این نوع عفونتها در انسان بسیار نادر است؛ هرچند که فاصله زمانی کم بین این دو مورد ابتلا، میتواند مهم و هشداردهنده باشد.
در چندین ایالت آمریکا، کانادا، اروپا، آسیا و استرالیا عفونتهای T. gulosa در گاوها شناسایی شدهاند، اما تست این انگل ممکن است در این مناطق جزو اولویتهای اصلی نباشد.
محققین میگویند: علت اینکه چرا این گونهها در حالحاضر فقط انسانها را آلوده میکنند هنوز مجهول مانده است.
بروز بیماری Thelaziasis در گاوها معمولا مورد توجه قرار نمیگیرد، بنابراین تشخیص شیوع عفونتهای T. gulosa در گاوها، که باعث انتقال بیماریهای مشترک انسان و دام به انسانها و سایز میزبانها میشوند، بسیار سخت است. البته مطالعات مراقبتی جدید بر روی حیوانات اهلی و وحشی، به روشن کردن وضعیت این میزبانها کمک خواهد کرد و مشخص خواهد شد که احتمال رخ دادن این عفونتها در کدامیک از مناطق آمریکا بیشتر است.
یافتههای این مطالعه در مجله Clinical Infectious Diseases چاپ شده است.