دویدن یکی از فعالیت‌های ورزشی رایگان است که بدون‌نیاز به هرگونه تجهیزات ویژه‌ای می‌تواند بسیار سودمند باشد. دویدن جزو محبوب‌ترین ورزش‌های دنیا به‌شمار می‌رود و این پدیده ابدا جای تعجب ندارد. تعداد دوندگان تفننی در کشور استرالیا طی سال‌های 2006 تا 2014 تقریبا 2 برابر شده است. اکنون بیش از 1.35 میلیون نفر استرالیایی (7.4 درصد جمعیت این کشور) برای تمرین و سرگرمی اقدام به دویدن می‌کنند.
نتایج مطالعه اخیرا انجام شده توسط وب‌سایت Sciencealert، امروز در نشریه British Journal of Sports Medicine منتشر شد. این یافته‌ها نشان می‌دهند که دویدن می‌تواند سلامت شخص دونده را به میزان قابل‌توجهی بهبود بخشیده و ریسک مرگ در یک مقطع زمانی خاص را کاهش دهد. بعلاوه به منظور بهره‌مندی از فواید این فعالیت ورزشی، دویدن با سرعت بالا و برای مدت زمان طولانی ضروری نخواهد بود.
پژوهش گذشته نشان داد که دویدن در کاهش ریسک بروز چاقی، فشار خون بالا، کلسترول بالا، ناتوانی، دیابت تیپ 2، بیماری‌های قلبی و سرطان موثر است. بعلاوه دویدن به ارتقاء توان استقامتی هوازی، عملکرد قلب، تناسب اندام و تنظیم متابولیسم بدن کمک می‌کند. موارد مذکور، مولفه‌هایی مهم برای وضعیت سلامتی کلی بدن هستند. لذا باور داشتن به نقش مثبت دویدن در افزایش طول عمر افراد امری کاملا منطقی به‌نظر می‌رسد. اما شواهد علمی پیشین در این زمینه تا حدودی متناقض بوده‌اند.
پژوهش اخیر در واقع چکیده‌ای از نتایج 14 مطالعه مستقل است که به بررسی ارتباط میان دویدن یا قدم زدن با ریسک بروز کلیه عوامل منجر به مرگ، بیماری‌های قلبی و سرطان پرداخته‌اند. وب‌سایت Sciencealert در جریان مطالعات خود، نمونه‌ای شامل بیش از 230 هزار شرکت‌کننده را مورد ارزیابی قرار داد. 10 درصد این افراد دونده بودند. مطالعات به بررسی وضعیت سلامت شرکت‌کنندگان طی مدت 5.5 تا 35 سال پرداختند. در این مدت، 25951 نفر از شرکت‌کنندگان فوت کردند.
با گردآوری داده‌های به‌دست آمده از مطالعات روشن شد که طی دوره انجام پژوهش، ریسک بروز عوامل منجر به مرگ در افراد دونده نسبت به اشخاص غیر دونده حدودا 27 درصد کمتر بوده است. مشخصا دویدن با کاهش 30 درصدی ریسک مرگ بر اثر بیماری‌های قلبی و کاهش 23 درصدی خطر مرگ ناشی از سرطان مرتبط بود.
بیش‌تر دویدن لزوما بهتر نیست
پژوهش اخیر نشان می‌دهد که 50 دقیقه دویدن تنها برای یک‌بار در هفته، ریسک مرگ در یک مقطع زمانی خاص را کاهش خواهد داد. ظاهرا فواید دویدن با افزایش مدت زمان آن، افزایش یا کاهش پیدا نخواهد کرد. این موضوع برای آن‌دسته از افرادی که از زمان کافی برای انجام تمرینات ورزشی برخوردار نیستند؛ خبر خوشایندی به‌شمار می‌رود. البته این خبر نبایستی افراد علاقه‌مند به فعالیت‌های دویدنی سریع‌تر و طولانی‌تر را دلسرد کند؛ چرا که مطالعات نشان می‌دهند که دویدن شدید (به‌عنوان مثال هر روزه یا برای 4 ساعت در هفته) نیز برای سلامتی انسان مفید است.
همچنین دویدن با سرعت‌های بالا نیز لزوما به‌معنای افزایش فواید این فعالیت ورزشی نخواهد بود. محققان دریافتند که دویدن با سرعتی بین 8 تا 13 کیلومتر بر ساعت، فواید مشابهی را به‌همراه خواهد داشت. بنابراین دویدن با راحت‌ترین سرعت ممکن احتمالا بهترین گزینه برای ارتقاء سلامتی هر شخص محسوب می‌شود.
البته بایستی به‌خاطر داشت که دویدن همواره با مخاطراتی همراه است. دویدن می‌تواند موجب بروز صدمات بیش از حد شود. این صدمات در اثر اعمال فشارهای مکانیکی مکرر بر روی بافت‌ها و لحاظ نکردن زمان کافی برای بهبودی آن‌ها ایجاد می‌شوند. سابقه مصدومیت و افزایش مدت زمان فعالیت، ریسک بروز صدمات سنگین را افزایش می‌دهند.
اجتناب از دویدن روی سطوح ناهموار یا سخت، پوشیدن کفش مناسب و عدم افزایش ناگهانی سرعت و مدت زمان دویدن می‌تواند ریسک بروز صدمات شدید را به حداقل برساند. ریسک مرگ ناگهانی حین انجام تمرینات ورزشی همواره وجود دارد؛ اما چنین پدیده‌ای به‌ندرت رخ خواهد داد. مهم‌تر این‌که مطالعه اخیر نشان می‌دهد که مزایای کلی دویدن در مقایسه با مخاطرات آن بسیار بیش‌تر است. دویدن با سرعت پایین‌تر و برای مدت زمان کوتاه‌تر، مخاطرات این فعالیت را بیش از پیش کاهش خواهد داد.
نکاتی برای افراد مبتدی
دویدن را با سرعت آرام آغاز نموده و سرعت و مدت زمان آن‌را تدریجا و به‌صورت هفتگی افزایش دهید. هدف خود را بر مبنای 50 دقیقه (یا بیش‌تر) دویدن در هر هفته تنظیم نمایید. همچنین با سرعت آسوده بدوید. در اجرای فعالیت، ثابت‌قدم باشید؛ اما اجازه ندهید که انرژی شما تخلیه شود. دویدن در یک نوبت یا انجام پاره‌وقت آن در چند روز هفته، فواید مشابهی را به‌همراه خواهد داشت.
چنان‌چه به دویدن انفرادی علاقه ندارید؛ در این‌صورت به یک گروه دونده ملحق شده یا در رویدادهای سازمان‌دهی شده نظیر parkrun مشارکت نمایید. دویدن در یک گروه می‌تواند انگیزه شما را افزایش داده و یک تجربه اجتماعی سرگرم‌کننده را رقم بزند. در ابتدای امر، دویدن احتمالا کاری دشوار به‌نظر می‌رسد؛ اما در ادامه احتمالا چندان مشقت‌بار نخواهد بود.
آقای Zeljko Pedisic؛ استادیار دانشگاه ویکتوریا می‌گوید: “چنان‌چه به دویدن علاقه ندارید؛ در این‌صورت مجبور به انجام آن نبوده و می‌توانید از میان بیش از 800 فعالیت ورزشی جالب، یکی را انتخاب کنید. فواید بسیاری از ورزش‌های دیگر (از قبیل شنا، تنیس، دوچرخه‌سواری و ایروبیک) تا حدود زیادی مشابه دویدن خواهد بود.”
متن مقاله فوق از وب‌سایت The Conversation دریافت و بازنشر شده است.
