با بهترین هواپیماهای تمام دوران‌ها آشنا شوید

هواپیما یکی از ساخته‌های مهم دست بشر است که در انواع مختلف از مسافری و نظامی گرفته تا باری و جاسوسی تولید می‌شود. در این مطلب می‌خواهیم به سراغ برترین هواپیماهای تولید شده دنیا تا به امروز برویم.

Fairchild Republic A-10 Thunderbolt II -1

این هواپیما عموما به علت نمای بیرونی‌اش با نام گراز وحشی (Warthog) شناخته می‌شود. A-10 هواپیمایی کند، سنگین زره با تکنولوژی قدیمیست و به سلاحی عظیم‌الجثه مجهز شده است. با اینکه طراحی این هواپیما بیشتر به جنگ‌افزارهای عصر صنعت بخار شباهت دارد تا جنگنده‌های قرن 21، کارایی آن در نبردهای متعدد اثبات شده است. پشتیبانی از نیروهای زمینی و پرواز در ارتفاع پایین برای یافتن مجروحان از جمله کارایی‌های این هواپیما به شمار می‌رود. برخلاف ژنرال‌های نیروی هوایی که دائما بدنبال بازنشسته کردن A-10 هستند، هیچکدام از سربازان نیروی زمینی راضی به انجام اینکار نخواهند شد چراکه در نبردهای متعددی حمایت فوق‌العاده ای از این نیروها به نمایش گذاشته است.

A-10 در سال 1977 با ماموریت زمین‌گیر کردن تانک‌های شوروی وارد میدان شد تا از هجوم این کشور به خاک اروپا پیش‌گیری کند. شیوه حمله این هواپیما ماندن نزدیک به سطح زمین و انجام هجوم ناگهانی بود. همچنین سپر محافظتی که در داخل و بدنه آن تعبیه شده بود مانع ایجاد آسیب‌های جدی توسط جنگ‌افزار ها و ضدهوایی های آن زمان می‌شد. برای مثال، محفظه تیتانیومی که خلبان در آن جای می‌گرفت در برابر آتش توپ‌های ضدهوایی 23mm مقاوم بود.

در بحث تسلیحات، علاوه بر سیستم بمباران قدرتمند، یک مسلسل 30mm GAU-8 Avenger و یک مسلسل گاتلینگ که در ثانیه 70 تیر زره‌شکن پرتاب می‌کند، برروی این هواپیما نصب شده اند. توپ سوارشده بر روی A-10 یک ششم وزن آن را تشکیل می‌دهد.
از جمله افتخارات این هواپیما از بین بردن 987 تانک عراقی در جنگ خلیج‌فارس 1991 و آسیب بسیار زیاد به نیروهای زمینی عراقی بود، بطوری که تمامی هواپیماهای دیگر روی هم به اندازه A-10 نتوانستند به این بخش نظامی عراق ضربه وارد کنند. البته از آن موقع تا امروز بمب‌ها و تجهیزات نظامی هوشمند دائما جایگزین قطعات قدیمی این هواپیما شده اند تا در جایگاه فوق‌العاده خود باقی بماند.

Lockheed C-130 Hercules -2

c-130 ملقب به «هرکول» که از سال 1956 در سرویس نیروی هوایی قرار دارد، هنوز بعنوان یک هواپیمای باری استراتژیک شناخته می‌شود. این هواپیما با نشست و برخاست‌های بی‌شمار از فرودگاه‌هایی با باندهای آسفالت نشده و ناهموار،  از جنگ ویتنام به بعد در تمامی ماموریت‌ها حضور داشته است. C-130 که در ابتدا با هدف حمل و نقل محموله تولید شد، هم‌اکنون در انواع ماموریت‌ها بعنوان انتقال دهنده نیروهای زخمی، مرکز فرماندهی پهپادها، حتی دریافت کپسول فیلم از ماهواره‌ها تا سوارکردن مامورین سیا با استفاده از سیستم ریکاوری فولتون نقش داشته است.

نسخه جنگی AC-130 ملقب به «اسپوکی»، دارای انواع تسلیحات از جمله هوویتزر 105mm است که بزرگترین سلاح موجود در هواپیماهای مدرن بشمار می‌رود و همچنین توپ جنگی 40mm و 25mm با توانایی شلیک پی‌در‌پی نیز در این هواپیما تعبیه شده است.
در سال 2017، هواپیمای C-130 نقشی بزرگ برعهده گرفت و آن پرتاب MOAB یا «مادر تمام بمب‌ها» (بزرگترین بمب غیر هسته‌ای استفاده شده در نبرد) بر روی مجموعه تونل‌های زیرزمینی داعش در افغانستان بود.
شاید این هواپیما قدیمی باشد اما هنوز پر از شگفتی است.

Lockheed SR-71 blackbird -3

بلک برد افسانه‌ای، با سرعت ماخ 3.5، سریع‌ترین جت ساخته شده تا به آن روز بود. طراحی و ساخته آن کاملا در خفا صورت گرفت و هنگام پرواز در مواجهه با موشک‌های زمین به هوای ساخت روسیه آنقدر سریع بود و در ارتفاع بسیار بالا پرواز می‌کرد که سیستم‌های آنها نمی‌توانستند این هواپیما را متوقف سازند. تمامی تلاش‌ها در جهت نابودسازی این هواپیما با استفاده از موشک‌های زمین به هوا یا هواپیماهای رهگیر استراتژیک به شکست منتهی شد. حتی یک مورد سقوط بر اثر پدافند دفاعی گزارش نشد چراکه هیچ موشک یا جنگنده‌ای توان انجام ماموریت در ارتفاع چنین بالا را نداشت.

با اینکه Sr-71 هیچگاه به ارتفاع حد فضا (85000 پا) دست نیافت، هر ماموریت آن، همانند یک ماموریت فضایی آماده‌سازی می‌شد و خلبان‌ها نیز لباس فضایی برتن می‌کردند.

سرعت بالای این هواپیما نیازمند موتوری کاملا جدید بود. سپری تیتانیومی نیز برای ایستادگی در برابر گرمای حاصل از مقاومت‌هوا لازم به شمار می‌رفت. در سرعت بالا باله‌های این جت به رنگ سرخ می‌درخشید. ( در عملیاتی کلاسیک زمان جنگ سرد، نوعی تیتانیوم کمیاب از طریق کشورهای واسطه به آمریکا وارد شد)

SR-71 در سال 1999 بازنشسته شد. با وجود صحبت‌ها در مورد ساخت جانشینی سریعتر برای این هواپیما، هنوز که هنوز است این جت در کلاس خود بی‌نظیر به شمار می‌رود.

Boeing B-29 Superfortress -4

B-29 در میان بمب‌افکن های سنگین جنگ‌ جهانی دوم حرف اول را می‌زد. هرچه بزرگ‌تر بهتر، و B-29 با چهار موتور سنگین‌ترین بمب‌افکن جهان شناخته می‌شد. این بمب‌افکن در مقایسه با نسخه قبلی خود یعنی B-17 سریع‌تر، دارای برد بیشتر و امکان حمل و ذخیره بمب‌های بزرگ‌تر بود. از امکانات ویژه آن می‌توان به محفظه فشار برای پرواز خدمه در ارتفاعات بسیار بالا و 10 مسلسل کالیبر 0.50 با قابلیت کنترل از راه دور اشاره کرد.

تعداد زیادی از این بمب‌افکن ها در اواخر جنگ جهانی دوم برای بمباران شهرهای ژاپن استفاده شد. در جریان این عملیات‌‌ها بیش از 12000 پوند مواد منفجره از B-29 تخلیه شد. اما یک بمب سرنوشت این بمب‌افکن را تغییر داد. در آگوست 1945، شمال جزایر ماریانا، یک B-29، بمب اتمی 15 کیلوتنی لیتل بوی (Little Boy) را در آسمان هیروشیما رها نمود و این اتفاق، مسیر جنگ را به کلی دگرگون کرد.

Douglas DC-3 -5

هنگامی که داگلاس DC-3 برای اولین بار در سال 1935 به پرواز درآمد، طرحی جدید از سفر هوایی امن و راحت به نمایش گذاشت کرد که پیش‌تر ناشناخته بود. از دیگر دستاوردهای این هواپیما سرعت بی‌نظیر در آن زمان بود. سرعت آن (200 مایل بر ساعت) 2 برابر هواپیماهای مسافرتی پیش از آن همچون فورد Trimotor بود.

DC-3 توانایی حمل 21 مسافر را داشت. برای اولین بار یک هواپیما توانست بدون کمک دولتی سودآور باشد. چیزی نگذشت که شرکت TWA، دلتا ایرلاین و امریکن ایرلاین ناوگان خود را با DC-3 بازسازی کردند.
در جنگ جهانی دوم از آن با نام C-47 و بعنوان هواپیمای حمل و نقل استفاده شد. استحکام و فرود موفق بر روی زمین‌های ناهموار و سخت آن بسیار تحسین برانگیز بود.

Vought F4U Corsair -6

این هواپیما که در سال 1942 از آن رونمایی شد، بهترین هواپیمای ناونشین نیروی دریایی آمریکا در جنگ جهانی دوم به شمار می‌رفت.
Corsair به R-2800 Double Wasp مجهز بود که قدرتمندترین موتور درآن زمان شناخته می‌شد. قدرت موتور به لطف طراحی آیرودینامیک این هواپیما دوچندان شده بود. در نتیجه، Corsair اولین هواپیمایی بود که توانست از سرعت 400 مایل بر ساعت در حین نبرد عبور کند.
این هواپیما به چهار توپ 20mm مجهز بود و می‌توانست یک‌هزار پوند بمب یا راکت را حمل کند. این قابلیت، کارایی خود را در حمایت از تفنگداران دریایی آمریکا در اوکیناوا و مکان‌های دیگر به اثبات رساند.

Rockwell B-1 Lancer -7

B-1 ملقب به Bone (برگرفته از B-One)، با گذر از سالها نقد مداوم پروژه و کنسلی‌های مداوم، نهایتا توانست جایگاه بسیار کلیدی درمیان بمب‌افکن های نیروی هوایی آمریکا بدست آورد.

در سال 1970، قرار بود بمب‌افکن هسته‌ای B-1 بعنوان هواپیمایی با سرعت 2 ماخ و قابلیت پرواز در ارتفاعات بالا، جایگزین B-58 Hustlers و B-52 شود. اما پروژه آن در سال 1977 کنسل شد. مدتی بعد در دهه 80 میلادی بعلت تعویق تولید بمب‌افکن پیشرفته‌تر با نام B-2 Spirit، نهایتا برنامه تولید B-1 دوباره زنده شد.

هواپیمای B-1 می‌تواند بیش از 3000 مایل را بدون سوختگیری طی کرده و حدود 125000 پوند مواد منفجره را با خود حمل کند که بیشترین در نوع خود محسوب می‌شود. پس از توافق START، بمبر B-1 دیگر به تسلیحات هسته‌ای مجهز نیست و تنها از بمب‌های متعارف استفاده می‌کند. از این بمب‌افکن در انجام عملیات‌هایی بادقت بالا در عراق و اخیرا نیز در جنگ سوریه بعنوان لانچر هوایی موشک کروز استفاده شد.
هم‌اکنون این هواپیما می‌تواند با استفاده از سیستم موشکی ضد-ناو دوربرد AGM-158C، از فواصلی که سیستم دفاعی کشتی‌ها عملا قادر به پاسخگویی نیست، آنها را منهدم سازد.

Boeing 747 Jumbo Jet -8

نامگذاری آن به اسم جمبو جت به خاطر پیکر غول‌آسای آنست. بوئینگ 747 توانست سفرهای میان قاره‌ای را به مقدار انبوه امروزی برساند.

هنگامی که اولین بار با شرکت Pan-Am در سال 1970 با 400 مسافر به پرواز درآمد، رکورد بیشترین سرنشین در جهان را به نام خود زد. البته دستاورد این هواپیما تنها به ثبت این رکورد ختم نمی‌شود، بلکه 747 توانست بمدت 40 سال این افتخار را برای خود نگه دارد. عظیم‌الجثه بودن بوئینگ 747 باعث شده تا کارخانه ساخت و مونتاژ آن در اورت واشنگتن، بزرگترین بنای ساخت انسان از لحاظ حجم اشغالی باشد.منحصربفرد ترین ویژگی بوئینگ 747 بغیر از چهار موتور غول‌آسای JT9D، برآمدگی یا قوز آنست. این ویژگی در ابتدا هنگامی که از این هواپیما بعنوان هواپیمای باری استفاده می‌شد، درآن تعبیه شد و جایگاه خلبان درآن قرار می‌گرفت. هم‌اکنون از این قوز بعنوان جایگاه اختصاصی افراد بیزینس و فرست کلاس استفاده می‌شود.

Supermarine Spitfire -9

اسپیت‌فایر در جنگ بریتانیا افتخاری تاریخی کسب کرد. در این جنگ، تعداد اندکی از خلبان‌های این جنگنده‌ها توانستند بر هواپیماهای لوفت‌وافه که از لحاظ عددی کاملا غالب بودند، پیروز شوند. احتمالا اسپیت‌فایر محبوب‌ترین هواپیمای ساخت بریتانیا در تمام دوران هاست و در اکثر نمایش‌های هوایی از ان استفاده می‌شود. در طول جنگ‌جهانی دوم24 مدل از این هواپیما تولید شد.

طراحی اسپیت‌فایر براساس سوپرمارین‌های پیشین بود که توانستند در دهه 1930 جوایزی برای سرعتشان را از آن خود کنند.
مدل ابتدایی MK1 اسپیت‌فایر به 8 مسلسل 0.303 مجهز بود. هنگامی که نبرد گسترده‌تر و تکنولوژی به روزتر نیاز شد، موتورهای 1000 اسب‌بخار مرلین این هواپیما به موتورهای 2300 اسب‌بخار گریفین ارتقا یافتند. همچنین استفاده از توپ 20mm و بمب‌های 500 پوندی برای این هواپیما میسر شد.

Concorde -10

با دستیابی به سرعتی معادل دوبرابر سرعت صوت، Concorde فرانسوی-انگلیسی، اولین هواپیمای فراصوت مسافربری بود. در سال 1976 از آن رونمایی شد. این هواپیما می‌توانست فاصله بین لندن تا نیویورک را زیر 3 ساعت طی کند که کمتر از فاصله زمانی این دو شهر بود.
چهار موتور جت زیر بالهای دلتای Concorde نصب شده بودند. پرواز با سرعت فراصوت باعث افزایش شدید دمای بدنه هواپیما می‌شد.

بعضی اوقات افزایش طول بدنه به اندازه 30 سانتی‌متر حین پرواز قابل مشاهده بود.
Concorde برخلاف قابلیت حمل 120 مسافر فرست کلاس، یک هواپیمای تنگ و فشرده محسوب می‌شد. اما برای افرادی که از عهده هزینه سفر با آن بر می‌آمدند، این تجربه با هیچ‌چیز قابل قیاس نبود.

McDonnell Douglas F-15 Eagle -11

F-15 در سال 1976 با هدف ایجاد برتری مطلق در آسمان به نیروی هوایی ملحق شد، و توانست این انتظار را برآورده کند. رکورد هدف قراردادن موفق بیش از صد نفر بدون حتی یک مورد تلفات F-15، رکوردی است که رقیب شناخته شده‌ای ندارد. این عقاب دوموتوره، همزمان از شتاب و سرعت بالایی برخوردار است که می‌تواند در ارتفاعات بالا به سرعت 2.5 ماخ دست پیدا کند. این هواپیما به‌ راحتی می‌تواند از سیستم موشکی دوربرد AMRAAM جان سالم بدر برد.

پتانسیل این هواپیما برای استفاده در جنگ‌های زمینی با مدل F-15E به نمایش گذاشته شد. این مدل با استفاده بهینه از قدرت و اندازه جنگنده، قادر به حمل مقدار زیادی بمب است.
این جنگنده با طرحی ساده توانسته بعد از 40 سال، هنوز در میدان نبرد کارایی خوبی را داشته باشد. مدل‌های جدیدتر آن یعنی F-15SE رادارگریز و F-15X پیشرفته، هنوز در بسیاری از ماموریت ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

Boeing B-52 Stratofortress -12

پس از 64 سال حضور در سرویس، B-52 ریش‌سفید بیشترین تعداد بمب‌افکن های نیروی هوایی ایالات متحده را تشکیل می‌دهد.
این هواپیما در میانه جنگ سرد بعنوان بمب‌افکن هسته‌ای طراحی شد و در آن زمان قادر بود تا قلب خاک شوروی نفوذ کند. در ابتدا هدف B-52 پرواز در ارتفاعات بسیار بالا بود اما سپس مدلی از آن برای پرواز در ارتفاع پایین تولید شد تا توسط رادارها شناسایی نشود.
مدل دیگر آن با نام Big Belly B-52 مخصوص بمب‌های متعارف طراحی شد. این هواپیما قادر به حمل 84 بمب 500 پوندی در داخل و 24 بمب 750 پوندی متصل به باله‌هایش بود. هنگامی که جمعیتی از B-52 در آسمان ویتنام به پرواز در می‌آمدند تنها پایان قابل تصور برای ماموریت آنها یک چیز بود ، ویرانی مطلق!

B-52 دارای آرایش خاص 8 موتور در چهار محفظه است. تمامی تلاش‌ها برای جایگزین کردن آنها با چهار موتور جدید به شکست منتهی شد. جدیدترین بروزرسانی این هواپیما همچنان دارای همان آرایش هشت موتوره است.
این بمب‌افکن به عقیده بسیاری به این زودی ها از سرویس هوایی مرخص نمی‌شود. پیش‌بینی ها نشان می‌دهد B-52 با حدود یک قرن تجربه از نیروی هوایی بازنشسته خواهد شد.

Lockheed Martin F-35 Lightning II -13

خوشتان بیاید یا نه، F-35 هم‌اکنون بزرگترین و مهم‌ترین پروژه نظامی جهان است. این هواپیما اولین بار در سال 2015 به سرویس نیروی هوایی وارد شد و تاکنون نیز مشکلات مرتبط با سیستم رادارگریز و دوربین‌های دید در شب آن، برجای خود باقیست.

F-35 هواپیمای چندمنظوره ایست که جانشین F-16، F/A-18، A-10 و AV-8B محسوب می‌شود. برخلاف آنها F-35 رادارگریز و دارای سنسورهای فوق پیشرفته است. نمایشگر تعبیه شده درون کلاه‌خود خلبان نه تنها جایگزین صفحه‌نمایش های «سر بالای» قدیمی شده است که سرعت، سوخت باقیمانده و دیگر اطلاعات را نشان می‌دادند، بلکه دارای قابلیتی جدید است که به خلبان این اجازه را می‌دهد تا با استفاده از تکنولوژی دوربین فروسرخ، به تمامی جهات تسلط داشته باشد و حتی زیرپای خود را نگاه کند. همچنین F-35 دارای سنسورهایی است که می‌توانند هدف‌ها را بهتر تشخیص داده و اطلاعات آنان را به هواپیماهای اطرافشان که از تکنولوژی پایینتری برخوردارند، منتقل کنند.

اولین ماموریت F-35 ماه آپریل سال گذشته در عراق با موفقیت به اتمام رسید. بمباران تونل‌های داعش تست پتانسیل خوبی برای این هواپیما محسوب نمی‌شود و انتظار می‌رود این پروژه یک تریلیون دلاری در موقعیت‌های بهتری قدرت خود را به اثبات برساند.