زنجبیل با نام علمی Zingiber officinale نوعی ریزوم یا ساقه ضخیم در زیر زمین است که ریشه‌ها و شاخه‌های آن جوانه می‌زند. ارتفاع هر گیاه زنجبیل تا حداکثر 3 فوت افزایش پیدا کرده و 2 تا 5 قطعه زنجبیل را تولید می‌کند. ریشه گیاه در طول سال قابل برداشت است. پس از جدا کردن ریشه زنجبیل از گیاه اصلی بایستی آنرا شسته و در زیر آفتاب خشک کرد. پس از خشک شدن و آسیاب کردن زنجبیل می‌توان از آن برای اهداف دارویی و پخت‌وپز استفاده نمود.
زنجبیل به‌عنوان یک دارو
زنجبیل یکی از قدیمی‌ترین خوراکی‌های دارویی به‌شمار می‌رود. منشاء این گیاه به منطقه جنوب‌شرق آسیا مربوط می‌شود. زنجبیل از هزاران سال پیش تا به امروز به‌عنوان یک داروی شفابخش در طب باستانی هندی و چینی مورد استفاده قرار گرفته است. این گیاه در مناطق گرم و مرطوب رشد بهتری دارد و عمدتا در کشورهای هند، چین، جامائیکا و استرالیا کشت می‌شود.
خواص ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی زنجبیل
مصرف زنجبیل به کاهش درد عضلات، التهابات و تسکین درد آرتروز کمک می‌کند. زنجبیل در مهار آنزیم‌های التهابی COX (سیکلوکسیژناز) و LOX (لیپوکسیژناز) موثر است. این خاصیت زنجبیل موجب کاهش سطح پیام‌رسان‌های شیمیایی LT، TNF و PG می‌شود؛ پدیده‌ای که به‌صورت سیستماتیک در محل التهاب روی داده و به تسکین درد کمک می‌کند.
خاصیت ضد تهوع
مصرف زنجبیل احتمالا به کاهش حالت تهوع ناشی از شیمی درمانی، بارداری و جراحی کمک می‌کند. زنجبیل با مهار گیرنده‌های سروتونین موجب ایجاد خواص ضد تهوع در مغز و روده می‌شود.
کمک به هضم غذا
زنجبیل انقباضات بیش از اندازه معده را مهار نموده و ورود محتویات معده به روده را امکان‌پذیر می‌کند. این پدیده موجب کاهش احساس سوزش سر معده خواهد شد. همچنین آنزیم زینگباین موجود در زنجبیل به هضم بهتر پروتئین‌ها کمک می‌کند.
کنترل فشار خون و آسم
مطالعات انجام شده روی کیس‌های حیوانی نشان می‌دهند که زنجبیل احتمالا به کنترل فشار خون بالا کمک می‌کند. مصرف زنجبیل موجب آرامش عضلات صاف بدن شده و به افزایش انعطاف‌پذیری رگ‌های خونی کمک خواهد کرد.
کاهش کلسترول
مصرف زنجبیل می‌تواند در کاهش سطح LDL و تری‌گلیسیرید و افزایش میزان HDL خون موثر باشد. همچنین این ماده با کاهش میزان تولید کلسترول کبدی به دفع هرچه بیش‌تر کلسترول از طریق مجاری صفراوی و مدفوع کمک می‌کند. این خواص هنوز از طریق مطالعات انسانی به اثبات نرسیده است.
کاهش ریسک سرطان
مطالعات مبتنی بر جمعیت نشان می‌دهند که نرخ ابتلا به سرطان در افراد ساکن کشورهای منطقه جنوب‌شرق آسیا نسبت به کشورهای غربی کمتر است. این پدیده احتمالا از گیاهان مورد استفاده در رژیم غذایی کشورهای شرقی از جمله زنجبیل ناشی می‌شود. التهاب و استرس اکسیداتیو در تقویت تومورها موثر هستند. بنابراین خواص ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی زنجبیل احتمالا در پیشگیری از سرطان مفید خواهند بود. بعلاوه زنجبیل احتمالا ژن سرکوبگر تومور را فعال کرده و ژن تاثیرگذار در متاستاز را مهار می‌کند.
تاثیرات شفابخش زنجبیل در تسکین سردردهای میگرنی به اثبات رسیده است. همچنین خواص آنتی‌باکتریال زنجبیل به نابودی پاتوژن‌های خوراکی و باکتری‌های تشدیدکننده زخم معده کمک می‌کند. خاصیت ضد التهابی زنجبیل امکان استفاده از آن در پمادهای شفاف‌کننده و لکه‌بردار پوست را فراهم خواهد کرد. همچنین مصرف خوراکی و موضعی این ماده از پیری زودرس پوست و تغییر رنگ آن جلوگیری می‌کند. همچنین زنجبیل به تقویت قوای جنسی مردان و افزایش سطح تستوسترون خون کمک می‌کند.
تداخلات دارویی
مصرف زنجبیل احتمالا عملکرد مجاری مسدودکننده کلسیم و داروهای کاهنده قند خون را مختل خواهد کرد. همچنین خواص ضد انعقادی زنجبیل موجب تشدید تاثیرات داروهای رقیق‌کننده خون می‌شود. زیاده‌روی در مصرف زنجبیل احتمالا به سوزش سر دل، دهان و اسهال منجر خواهد شد. همچنین می‌توان از زنجبیل به‌عنوان ادویه در انواع غذا، ترشی، سس، چیپس و دمنوش استفاده کرد.
