دانشمندان انتظار دارند که میزان انتشارات جهانی در سال 2020 حدود 7 درصد (یا 2.4 میلیارد تن دی اکسید کربن) در مقایسه با سال 2019 کاهش یابد، این میزان کاهش بسیار بیسابقه بوده است، البته میتوان همهگیری ویروس کرونا را نیز عاملی در کاهش فعالیت اقتصادی و در نتیجه کاهش انتشارات گازی دانست. در ادامه با آیتیرسان همراه باشید.
برای بیان این مسئله میتوان اینچنین اظهار کرد بحران مالی جهانی در سال 2008 شاهد کاهش 1.5 درصدی انتشار جهانی نسبت به سال 2007 بود. میزان کاهش انتشار گازهای گلخانهای در سال جاری بیش از چهار برابر بوده است. این یافتهها و حذف دی اکسید کربن که به عنوان عامل اصلی ایجاد تغییرات انسانی در آب و هوا است، در مقدار جهانی کربن دیده میشود.
این خبر ممکن است خبر خوبی به نظر بیاید، اما نباید از این بابت مطمئن بود چون این مقدار کاهش احتمالا در سال آینده به مقدار اصلی خود بازخواهد گشت. مطالعه اخیر نشان داد که انتشار گازهای گلخانهای در چین در اواخر بهار هنگامی که فعالیت اقتصادی به حالت عادی بازگشت، به بالای سطح سال گذشته رسیده است.
این یافتهها در نشست رهبران جهانی اظهار خواهد شد و آنها برای تعهدات خود در قبال اقدامات آب و هوایی پنج ساله توافقنامه پاریس نظراتی ارائه میدهند. آنها باید از این کاهش عظیم انتشار باید به عنوان یک فرصت منحصر بهفرد استفاده کنند تا مسیر تاریخی رشد انتشار را برای همیشه منحرف کنند.
انتشار گازهای گلخانهای در همهگیری ویروس کرونا
کل انتشار دی اکسید کربن فسیلی جهانی برای سال 2020 معادل 34 میلیارد تن دی اکسید کربن تخمین زده شده است. انتشارات تخمینی در ابتدای دسامبر (آذرماه) حداقل در بخشهای حمل و نقل کمتر از میزان آنها در دسامبر سال گذشته است. با این حال، از زمان اوج کاهش انتشارات روزانه جهانی به مقدار 17 درصد در اوایل فروردین، میزان تولید گازهای گلخانهای در حال افزایش است.
کاهش انتشار در سال 2020 به ویژه در ایالات متحده (12 درصد) و اتحادیه اروپا (11 درصد) تخمین زده شده بود که در آن انتشارات قبل از همهگیری، عمدتا به دلیل کاهش استفاده از زغال سنگ، در حال کم شدن بود.
میزان تولید گازهای گلخانهای از هند 9 درصد کاهش یافته است، این در حالی است که میزان انتشار گازهای گلخانهای از چین به کمتر یا بالاتر از مقادیر 2019 بازگشتهاند، تخمین زده شده است که فقط در حدود 1.7 درصد کاهش داشته باشد.
انتشار گازهای گلخانهای استرالیا در اوج قرنطینه همهگیری (سه ماهه اسفند تا خرداد 2020) در مقایسه با سه ماهه قبلی 6.2 درصد کمتر بود. بیشترین کاهش در میزان حمل و نقل و انتشار گازهای فراری (انتشاراتی که هنگام استخراج، فرآوری و حمل و نقل سوختهای فسیلی آزاد میشود) مشاهده شد.
در سطح جهانی، بخش حمل و نقل به ویژه حمل و نقل سطحی (اتومبیل، وانت و کامیون)همچنین بیشترین سهم را در کاهش تولید گازهای گلخانهای در سال 2020 داشته است. در اوج قرنطینه خانگی ویروس کرونا، میزان معمول انتشار گازهای حمل و نقل در بسیاری از کشورها مانند ایالات متحده و اروپا به نصف کاهش یافت.
در حالی که فعالیت هواپیمایی 75 درصد کاهش یافته بود، با توجه به اینکه این بخش فقط 2.8 درصد از کل انتشارها را به طور متوسط در سال دارد، سهم آن در کاهش کل نسبتاً کم بود. تعداد پروازهای جهانی از هفته اول دسامبر هنوز 45 درصد کاهش داشت.
میزان انتشار گازهای گلخانهای قبل از وقوع همهگیری در حال کاهش یافتن بود!
به طور کلی، انتشار گازهای گلخانهای از سال 1990 به میزان 61 درصد افزایش یافته است. اما سرعت این رشد متفاوت است. در اوایل دهه 1990، به دلیل فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق، سرعت انتشار گازهای گلخانهای کاهش یافت، اما پس از آن در طی دهه 2000 به طور متوسط 3 درصد در سال افزایش یافت. این امر تا حدی به دلیل ظهور چین به عنوان یک قدرت اقتصادی بود.
با این وجود در دهه گذشته، سرعت انتشار اخیرا با سرعت کمی کمتر از 1 درصد در سال کاهش یافته بود و میزان انتشار در سال 2019، در مقایسه با سال 2018، رشد چندانی نداشته است.
در کنار این رشد آهسته انتشار گازهای گلخانهای، 24 کشوری وجود دارد که در کنار کاهش انتشار گازهای فسیلی دی اکسید کربن حداقل برای یک دهه، اقتصاد خود را بهبود بخشیده بودند. آنها شامل بسیاری از کشورهای اروپایی مانند دانمارک، انگلیس و اسپانیا و ایالات متحده آمریکا، مکزیک و ژاپن هستند. برای سایر نقاط جهان، انتشار گازهای گلخانهای تا سال 2019 همچنان ادامه داشته است.
فرصتی برای تقویت بلندپروازی
همهگیری به همراه سایر روندهای اخیر مانند تصمیمات کشورها به سمت انرژی پاک، ما را بر سر دوراهی قرار داده است: گزینههایی که امروز انتخاب میکنیم، ممکن است بر روند انتشارات جهانی تاثیر بگذارد. علاوه بر کاهش سرعت انتشار گازهای گلخانهای در سال های اخیر و کاهش آن در سال جاری، اکنون دهها کشور وجود دارند که متعهد شدهاند تا اواسط قرن یا کمی بعد از آن به انتشار صفر خالص این گازها برسند.
مهمتر از همه این است که اولین کشور (چین)، دوم (ایالات متحده آمریکا)، سوم (اتحادیه اروپا)، ششم (ژاپن) و نهم (کره جنوبی) جزو انتشار دهندههای برتر این گازهای گلخانهای بودهاند. کشورهای مذکور مسئول بیش از 60 درصد انتشار دی اکسیدکربن فسیل جهانی بودهاند. این کشورها تعهدات برای بلندپروازیهای جدی و الزامات قانونی دارند تا سال 2050 و یا کمی بعد به میزان خالص انتشار صفر گازهای گلخانهای برسند.
تولید زغال سنگ، بزرگترین منبع سوخت فسیلی انتشار دی اکسیدکربن، در سال 2013 به اوج خود رسید. روند کاهشی آن تا امروز ادامه دارد. با این حال، افزایش گاز طبیعی و نفت قسمت عمدهای از این کاهش انتشار را نفی میکند. با توجه به همهگیری، اکنون در سطح فوقالعادهای از سرمایهگذاری اقتصادی هستیم. اگر سرمایهگذاری اقتصادی به طور مناسبی هدایت شود، میتواند گسترش سریع فناوریها و خدمات را برای ایجاد مسیر صفر خالص انتشار به وجود آورد.
بسیاری از کشورها قبلاً به برنامههای طرح بهسازی سبز مانند کره جنوبی و اتحادیه اروپا متعهد شدهاند، اگرچه پشتیبانی از زیرساختهای مبتنی بر گازهای فسیلی همچنان تحت سلطه سرمایهگذاریها است. این در حالی است که رهبران جهانی در نشستهای فردا و آینده فرصتی بهتر از این نخواهند داشت. انتخابهایی که اکنون انجام میدهیم ممکن است تأثیر نامتناسبی بر مسیر آینده انتشار گازهای گلخانهای داشته باشند و میزان افزایش دما را به کمتر از 2 درجه رسانده و حفظ کنند.