بادهای سردی در قطب شمال، نیمکره شمالی، در فصل زمستان شروع به وزیدن میکند. این الگویی سالیانه است که هواشناسان به آن توجه دارند، هرگونه تغییر قابلتوجهی ممکن است نشان دهد که اروپا در معرض یک حمله جدی قرار دارد. در حال حاضر، این باد بزرگ در حال تقسیم شدن به دو تکه کوچکتر است.
محققان دانشگاههای بریستول، اکستر و بات راهی جدید برای پیشبینی تأثیرات ناگهانی تغییرات مختلف در این جریان عمده هوا در استراتوسفر، 10 تا 50 کیلومتری (6 تا 30 مایل)، ارائه دادهاند. میتوان گفت که عامل این جریانات، افزایش ناگهانی گرما است. با افزایش دما تا 40 درجه سانتیگراد، گردباد دستخوش تغییراتی سریع میشود؛ مسیرش تغییر میکند یا به طرز چشمگیری از هم جدا میشوند.
نتایج این رویداد ویرانگر است. یک رویداد ناگهانی گرم شدن استراتوسفر (SSW) در همین چند سال پیش، هوای قطبی یخزده را از سیبری به اروپا منتقل کرد و باعث شد حجم بزرگی از برف از شرق در آنجا ببارد.
در حوالی اسکاندیناوی، شوک ناشی از یخبندان باعث ایجاد یخزدگی در غرب انگلستان شد و باعث بینظمی شد و جان مردم زیادی را نیز به خطر انداخت. گفته شده است که همه تغییرات در این گرداب قطبی به شرایط انجماد ختم نمیشوند. دو سال پیش، گرم شدن بادهای قطبی استراتوسفر باعث شده بود که یکی از گرمترین روزهای زمستان در تاریخ انگلستان ثبت شود.
اینکه بدانیم کدام عامل نمایانگر خشم زمستانه در این محیط است و کدام یک از آنها نیز با شدت بیشتری رخ میدهند، در دقیقتر شدن پیشبینی هوا بسیار کمک خواهد کرد. با کمال تعجب باید عرض کنیم که چنین رویدادهایی برای گرم شدن استراتوسفر به خودی خود دقیقاً نادر نیستند، به طوری که سوابق حاکی از آن است که به طور متوسط هر دهه چندین مورد گرما در گرداب قطبی قطب شمال رخ میدهد. اگر مایل هستید که نظرات دانشمندان و محققان در این حوزه را بخوانید، در ادامه این مطلب آیتیرسان را همراهی کنید.
ریچارد هال (Richard Hall)، کارشناس هواشناسی دانشگاه بریستول و نویسنده اصلی این مطالعه جدید اینچنین اظهار کرده است:
اگرچه مسئله هوای به شدت سرد قطعیت ندارد، اما حدود دو سوم از آنها تأثیر قابلتوجهی بر آب و هوای سطحی این مناطق دارند.
مشاهدات مربوط به بیش از شش دهه، 40 نمونه از انشعابات در گردباد قطبی استراتوسفر شمالی را در اختیار محققان قرار میدهد. محققان میتوانند با استفاده از اینها الگوریتمی ردیابی داشته باشند و تاثیری که هر نوع تغییر در سیستمهای آب و هوایی در نیمکره شمالی دارد را به راحتی پیشبینی کنند. نتایج نشان میدهد هر زمان گرداب قطبی به دو وزش باد کوچکتر تقسیم شود، در مقایسه با سایر ناهنجاریهای آب و هوایی، انتظار وقایع شدیدتری را داریم. این نتیجه در زمان مناسب اتفاق افتاده است و با تغییرات پیشبینی شده در جریان هوا در آخر هفته رخ میدهد.
آدام اسکایف (Adam Scaife)، رئیس پیشبینی موارد دوربرد در دفاتر مت بریتانیا، در این باره گفته است:
همانطور که پیشبینی شده بود، مشاهدات جوی اکنون نشان میدهد که استراتوسفر قطب شمال یک رویداد گرم ناگهانی همراه با تضعیف گرداب قطبی استراتوسفر را تجربه میکند.
علاوه بر این، این تغییر دارای مشخصههای خطرناکتری نیز هست. این به این معنی است که احتمال زیادی وجود دارد که کاهش دما پیشبینی شود. داشتن مدلهای آب و هوایی آگاهانه مطمئنا میتواند به محققان در بهبود دانستههایشان کمک کند. اما در حالی که مدلسازی در این مقیاس از الگوریتمهای بهبود یافته حاصل میشود، اما هنوز هم نمیتوان اطمینان زیادی به جزئیات دقیقی که برای روزهای آینده پیشبینی شده است، داشت. احتمال دارد هوا گرمتر نیز شود.
انگلستان در فوریه سال 2019 گرمای زمستانی شدیدی را با رکورد بالایی ثبت کرد؛ بنابراین محققان در حال حاضر احتمال وجود همچین رویدادی را در هفتههای آینده رد نمیکند. هواشناس، متیو لهنرت (Matthew Lehnert)، گفته است:
اگرچه رویداد طولانیمدت طوفان و برف در فوریه و مارس 2018 که توسط رسانههای انگلستان جانوری از شرق لقب گرفته بود، با گرم شدن ناگهانی استراتوسفر مرتبط بود، اما رویداد گرمای ثبت شده در فوریه 2019 نیز مشابه چنین مواردی است.
محققان پیش از آنکه بتوانند با اطمینان قول دهند که در پی این تغییرات قطبی، هوا چه تغییری خواهد کرد، راهی طولانی پیش رو داریم. اما ابزارهایی مانند این الگوریتم جدید احتمال پیشبینی درست را بهبود میبخشند.
ویلیام سویور (William Seviour)، ریاضیدان از دانشگاه اکستر گفته است:
علیرغم این پیشرفت، بسیاری از سوالهایی که در مورد مکانیزمهای ایجاد شده این وقایع چشمگیر و چگونگی تأثیر آنها بر سطح است، بدون پاسخ باقی مانده است، بنابراین این زمینه برای تحقیقات آینده بسیار مهیج و مهم برآورد میشود.
این دانشمندام که همش هشدار میدن خب راه حل بدید اسکلا
چقدر عجیبه گرم شدن زمین در مناطق قطبی باعث میشه یه جا دیگه مردم از سرما بمیرن……