از مدتها قبل محققان کشف کرده بودند که قطب شمال مانند فشارسنجی برای سلامت کره زمین است. در حال حاضر، این قسمت دورافتاده جهان با حملات زیست محیطی بیسابقهای روبرو شده است، زیرا تغییرات آب و هوایی و مواد شیمیایی صنعتی تهدیدی برای زندگی اینوئیتها (مردمی که در آلاسکا زندگی میکنند) و سایر جوامع بومی و شمالی که وابستگی زیادی به غذاهای دریایی و پستانداران دریایی برای غذا دارند، است. در ادامه این مطلب با آیتیرسان همراه باشید.
اما چه کسی میتواند تصور کند که لباسهایی که میپوشیم ممکن است به این تهدیدات بیافزایند؟ شواهد نشان میدهد که الیاف مصنوعی ریز در اقیانوس منجمد شمالی نفوذ کرده و به زئوپلانکتونها، ماهیها، پرندگان دریایی و پستانداران دریایی راه پیدا میکنند. در مطالعه جدیدی که منتشر شده است، محققان تایید کردند که ریزپلاستیکها در سراسر اقیانوس منجمد شمالی از اروپا تا قطب شمال و قطب شمال آمریکا یافت میشوند. حضور آنها این نگرانی را ایجاد میکند که منسوجات، لباسشویی و فاضلاب شهری ممکن است منبع مهمی از این آلایندههای در حال رشد باشند.
به این مطلب نیز توجه کنید:
تغییرات آب و هوایی، عامل ورود گونههای مهاجم به اقیانوس منجمد شمالی!
نمونهبرداری گسترده از قطب شمال و بررسی عمیق
تحقیقات ما توسط تیمی در انجمن حفاظت از اقیانوس در ونکوور و با پشتیبانی تیمهای صحرایی از ماهیگیری و اقیانوسهای کانادا انجام شد. ما نمونههای آب دریا را از زیر سطح اقیانوس منجمد شمالی به عنوان بخشی از چهار اکتشاف علمی که از ترومسو، نروژ تا دریای بوفور در آمریکای شمالی امتداد داشت، جمعآوری کردیم. در مجموع 71 نمونه نزدیک به سطح در سراسر قطب شمال جمعآوری شد. ما همچنین 26 نمونه از دریای بوفورت را از پایین سطح تا عمق 1015 متر جمعآوری کردیم. سپس نمونهها را در آزمایشگاه Ocean Wise Plastics با استفاده از میکروسکوپ و طیفسنجی برای شناسایی پلیمرهای پلاستیکی فیلتر و بررسی کردیم.
میکروپلاستیک ذراتی با طول کمتر از پنج میلیمتر است. ما به طور متوسط 49 ذره میکروپلاستیک به ازای هر متر مکعب آب دریا در سراسر قطب شمال پیدا کردیم که نشان میدهد آلودگی پلاستیک مصنوعی در این منطقه دورافتاده به چه میزان گسترده شده است. این کمتر از غلظتهایی است که در مناطق شهری در جنوب یافت میشود، اما نزدیک به سطوح موجود در اقیانوس آرام و اقیانوس اطلس است.
از این تعداد، 92 درصد الیاف بودند که به طور متوسط 14 میکرون (0.014 میلیمتر) ضخامت و 1100 میکرون (1.1 میلیمتر) طول داشتند. ما هر رنگی را که ممکن بود، ثبت کردیم: قرمز، آبی، زرد، سبز … اما شاید چشمگیرترین یافته در آزمایشگاه این بود که 73 درصد این الیاف از پلیاستر بودند.
ردیابی منبع الیاف
اکتشاف تحقیقاتی ما بیش از 20،000 کیلومتر را طی کرد و سرنخی از ریشه این الیاف ارائه داد. توزیع گسترده آنها بیشتر از منابع محلی به منابع خارج از قطب شمال اشاره دارد. ما دریافتیم که الیاف در قطب شمال شرقی سه برابر بیشتر از منطقه غرب در قطب شمال وجود دارد. آنها همچنین در شرق 50 درصد بیشتر بودند و علائم اشعه فروسرخ آنها بیشتر شبیه پلیاستر تجاری بود.
تمام این شواهد نشان میدهد که بیشتر این الیاف از اقیانوس اطلس به اقیانوس منجمد شمالی وارد شدهاند. با اینکه تقریباً 9 برابر بیشتر از اقیانوس آرام از اقیانوس اطلس آب وارد اقیانوس منجمد شمالی میشود، ویژگیهای اقیانوسشناسی برای این مشاهدات توضیحاتی ارائه میدهد.
اندازه، شکل، رنگ و هویت پلیمری اکثر این ذرات نشانههای بیشتری از منبع آنها را فراهم میکند. این خصوصیات فیزیکی کاملا شبیه آنچه در مطالعه میکروپلاستیک سال 2018 در بزرگترین تصفیه خانه فاضلاب خانگی در ونکوور مشاهده کردیم، است.
اندازه و شکل این الیاف همچنین از نزدیک شبیه موادی است که در پساب لباسشویی یافت میشود و یک سری مطالعات آسیبپذیری منسوجات در حال شستشو را نشان میدهند. در حقیقت، اخیرا تخمین زدهایم که متوسط خانوار کانادایی یا آمریکایی سالانه بیش از 500 میلیون الیاف از لباسهای شسته شده آزاد میکند. این فقط از این دو کشور به 3.5 الیاف کادریلیون با وزن 878 تن اضافه میکند.
همه منسوجات مانند هم نیستند!
شواهد به چیزی اشاره دارد که اکثر ما حتی نمیتوانستیم تصور کنیم: اینکه شستن لباسها به آلودگی گسترده اقیانوسهای جهان با میکرولیاف چه مصنوعی و چه طبیعی، کمک میکند. اما هنوز امیدواری وجود دارد، زیرا بسیاری از شرکتهای طراحی، تولید و خردهفروشی منسوجات در مسیر پایداری گام برمیدارند.
در راهاندازی مشارکت میکروفیبر که اکنون توسط سازمانهایی در کانادا، ایالات متحده و اروپا از جمله MEC، پاتاگونیا، REI ،Arc’teryx، انجمن صنایع بیرونی، جو فرش، آریتزیا، شرکت کاتن، بنیاد مک لین، بنیاد لودز، MetroVancouver و محیط زیست تغییرات آب و هوایی کانادا، پشتیبانی میشود، کشف کردهایم که همه منسوجات به یک اندازه باعث آلودگی نمیشوند. در حقیقت، اختلاف 800 برابری بین مواد ریزش فیبر کم و زیاد نشاندهنده فرصتی قابلتوجه برای طراحی پایدارتر لباسها است.
فرصتهای بیشتری برای حرکت مثبت وجود دارد، دولتهایی در سراسر جهان وجود دارند که بر روی دستور کار قانونگذاری برای پلاستیک مشغول کار هستند. کانادا Ocean Plastics Charter را در برنامه G7 در سال 2018 راهاندازی کرد. مصرفکنندگان و صاحبان خانهها نیز در حال افزایش هستند، زیرا جهان به طور فزایندهای از اقتصادی بدون وجود پلاستیکها استقبال میکند؛ جایی که موارد به جای دور ریختن مورد استفاده مجدد قرار میگیرند یا بازیافت میشوند. در لباسشویی نیز میتوان تله پرزهایی را نصب کرد که آزاد شدن فیبر از ماشین لباسشویی تا 95 درصد کاهش میدهد.
این روزها اخبار بد زیادی در مورد محیط زیست میشنویم، اما گزارش ما در مورد پلاستیکهای کوچک در قطب شمال میتواند منجر شود که محققان با مجموعه روشنی از فرصتهایی که وجود دارد به مردم، دولتها و بخش خصوصی برای بهبود محیط زیست کمک کنند.