این روزها بحث بر سر NFTها یا همان توکن‌های غیرقابل معاوضه (Non-Fungible Token) زیاد است. حال اگر می‌خواهید بدانید که NFT واقعا چیست، آنگاه این مطلب برای شما مفید خواهد بود.
NFT چیست؟
توکن‌های غیرقابل معاوضه محصول بلاک‌چین هستند. اصطلاح “توکن” مربوط به بلاک‌چین و فضای ارزهای دیجیتال بوده و “قابل معاوضه یا همان Fungible” نیز واژه‌ای در حوزه مالی و اقتصاد است.
توکن
بلاک‌چین نوعی ضبط داده بوده، به نوعی که آخرین قطعه از یک بلاک، اولین قطعه بلاک بعدی است. دستکاری در اطلاعات بلاک‌چین عملا غیرممکن است، زیرا هر تغییر در یک بلاک، کل زنجیره (چین) را بر هم می‌زند. رمزارزها از بلاک‌چین استفاده کرده و تنها در همین زمینه با NFTها اشتراک دارند.
توکن‌ها، مصنوعات دیجیتال ایجاد شده در فضای بلاک‌چین هستند. به وسیله فرایند ماینینگ، توکن‌های منحصربه‌فرد و غیرقابل بازآفرینی، به وجود می‌آیند. در دنیای رمزارزها، توکن‌ها همان چیزی هستند که دارای ارزش بوده و قابل معاوضه هستند، این در حالی است که NFTها غیرقابل معاوضه هستند.
توکن‌های قابل معاوضه و غیرقابل معاوضه
توکن‌های بلاک‌چین، منحصربه‌فرد بوده، اما در عین حال نیز ارزشی به اندازه سایر توکن‌های این شبکه دارند (یعنی می‌توان آن‌ها را با یکدیگر معاوضه نمود). می‌توان این موضوع را به وضعیت اسکناس‌ها تشبیه کرد. مثلا هر اسکناس یک دلاری دارای یک شماره سریال بوده (منحصربه‌فرد است)، اما از طرفی هم بیشتر و یا کمتر از یک اسکناس یک دلاری دیگر، ارزش ندارد.
حال بیایید تصور کنیم که شماره سریال اسکناس‌ها را بر روی یک اثر هنری حک کرده‌ایم. اکنون آن اثر دارای اعتبار و اثبات‌پذیری کافی خواهد بود. البته این مقایسه چندان هم بی‌نقص نیست، زیرا کپی کردن یک اثر هنری دیجیتال آسان بوده (نسبت به اثر هنری فیزیکی) و در عین حال نیز کپی کردن پول دیجیتال در قیاس با پول فیزیکی، دشوارتر است.
یک NFT یک دارایی دیجیتال بوده که به قطعات کوچک‌تر بخش‌پذیر نیست (برخلاف رمزارزها)، اما دارای تاریخچه‌ای قابل ردیابی و غیرقابل تغییر است (همانند اکثر ارزهای دیجیتال). فرایند ماینینگ یک NFT، زمان‌بر و هزینه‌بر است، اما باعث می‌شود که هنرمند کنترل بیشتری بر اینکه کدام اثر فروخته شده، چگونه فروخته شده و همچنین به چه قیمتی، داشته باشد. برای برخی از خریداران، خرید یک NFT کمتر به مالکیت درآوردن یک اثر هنری مربوط شده و بیشتر به همکاری با هنرمند و جامعه هنری مربوط می‌شود.
این ویدیو را نیز ببینید: هر آنچه که باید در رابطه با بلاک چین بدانید
معنای NFT برای خریداران
با خرید NFTها تنها شماره سریال یک اثر را خریداری می‌کنید (کد مخصوصی که آن دارایی دیجیتال را به نقطه خاصی در بلاک‌چین، وصل می‌کند)، نه خود اثر و یا حقوق معنوی مرتبط با آن را. در اصل خرید یک NFT به‌معنای خرید یک گواهی اعتبار است.
مردم می‌توانند به‌صورت قانونی به تکثیر یک اثر هنری دیجیتال بپردازند. مثلا شخصی، میم Disaster Girl را در قالب یک NFT خریداری کرده، اما ما همچنان به‌صورت قانونی می‌توانیم از آن استفاده کرده و یا اینکه آن را تغییر دهیم. البته گاهی اوقات نیز رویه‌های برعکسی وجود دارند. مثلا Byte Agency و Deft Apparel، اقدام به فروش NFTهای یک کت مجازی کرده که تنها در دوربین اسنپ‌چت خریداران این NFT ظاهر می‌شود.
با خرید یک توکن غیرقابل معاوضه چه چیزی به دست می‌آوریم؟
می‌توان گفت که خریداران یک NFT در واقع صاحب یک اثر هنری می‌شوند، اما آن اثر همچنان در دسترس سایرین نیز خواهد بود. نزدیک‌ترین مثال به این مورد، مربوط به مالکیت یک اثر هنری فیزیکی است. برخی از اثرهای هنری فیزیکی توسط شخص خاصی نگهداری شده، اما نسخه دیجیتال آن نیز موجود بوده و یا اینکه خود اثر به موزه‌ها و گالری‌ها قرض داده می‌شود. این قضیه باعث بی‌ارزش شدن مالکیت چنین اثرهایی نمی‌شود.
بسیاری از منتقدین می‌گویند که NFTها چیزی مابین دیوانگی و کلاهبرداری بوده و در بهترین حالت، ارزش پول پرداختی بابت آن‌ها را ندارند. برخی از NFTهای مضحک به قیمت‌هایی بالایی فروخته شده‌اند. شما می‌توانید این موضوع را نوعی اثبات مفهوم توصیف کرده و یا اینکه بگویید که چنین مواردی باعث می‌شوند که مردم سخت‌تر این موضوع را جدی بگیرند.
این ویدیو را نیز ببینید: آشنایی با کاربرد‌های بلاک‌چین
قیمت NFTها چقدر است؟
قیمت یک NFT به ارزش آن در دید مخاطب بستگی دارد و معاملات اکثر NFTها نیز در بازارهای مخصوص این کار همانند eBay صورت می‌پذیرد. ارزش NFTها به عوامل گوناگونی همانند کمیابی، شهرت هنرمند، قابلیت جمع‌آوری، زیبایی‌شناختی و … بستگی دارد.
مثلا Beeple یک NFT را به قیمت 69 میلیون دلار به فروش رساند. یا اینکه NBA از طریق فروش NFTهای مربوط به لحظات ماندگار، ارزش بازاری در حدود 250 میلیون دلار به وجود آورده است. اولین توییت جک دورسی (Jack Dorsey)؛ بنیان‌گذار توییتر نیز به قیمت 2.9 میلیون دلار به فروش رسید. در نهایت همانند ارزهای دیجیتال، باید بدانید که چه مقدار پول را بابت یک توکن غیرقابل معاوضه پرداخت می‌کنید و اینکه آیا در آینده ارزشش را خواهد داشت یا خیر؟
واسه خارجیاس ما پولمونو خرج شکم میکنیم
ملت عقلشونو از دست دادن
پول بدی بابت هیچی
شما بیا یه ساعت حرف بزن منکه قانع نمیشم