اگر بخواهید که از منظره (Landscape) عکاسی کنید، آنگاه بهترین لنز برای انجام این کار، لنزهای دارای زاویه دید عریض هستند. البته قضیه فقط به اینجا ختم نشده و نیازمند رعایت نکاتی جهت بهبود تصاویر ضبط شده هستید. نوعی دیگر از لنزها، لنزهای تله‌فوتو بوده که در عکاسی و فیلم‌برداری از حیات وحش نیز زیاد از آن‌ها استفاده می‌شود. در ادامه قصد داریم که به ترفندهای عکاسی از منظره با استفاده از لنز تله فوتو بپردازیم.
افرادی همانند دیوید مونچ (David Muench)، از تکنیک نزدیک-دور استفاده می‌کنند: یک سوژه گرافیکی و تأثیرگذار در پیش‌زمینه قرار دارد و کوهستانی هم در پس‌زمینه و همه این‌ها در زیر یک آسمان زیبا قرار می‌گیرند. عکاس‌هایی همانند گالن روول (Galen Rowell) نیز این نوع زیبایی‌شناسی را پذیرفته‌اند. گالن بیشتر از لنزهای زاویه وسیع 24 میلی‌متری و گاهی اوقات نیز لنزهای 20 میلی‌متری استفاده می‌کرد. از آن زمان، لنزهای 16 الی 35 میلی متری با فاصله کانونی 14 میلی‌متری، به یک نوع استاندارد تبدیل شدند و اخیرا نیز لنزهای 12 میلی متری، محبوبیت پیدا کرده‌اند.
اگر بخواهید که عناصر زیادی را در تصویر خود جای دهید، آنگاه باید از لنزهای زاویه وسیع استفاده کنید. بدین ترتیب کسی که تصویر شما را مشاهده می‌کند، انگار که خودش در صحنه واقعی قرار دارد. چنین تصاویری، عمق بیشتری را به مخاطب القا می‌کنند. از طرفی دیگر، چنین تصاویری تأثیر کوه‌ها را بر نمای تصویر کمتر کرده و بیشتر تمرکز را بر روی عناصر پیش‌زمینه قرار می‌دهند.
لنزهای تله‌فوتو در قیاس با لنزهای زاویه وسیع، سنگین‌تر بوده و همچنین استفاده از آن‌ها نیز چالش بیشتری دارد. در اینجا باید به ترکیب‌بندی به دقت توجه کنید، زیرا تغییراتی کوچک می‌توانند تأثیراتی بزرگ داشته باشند. همچنین باید بیشتر با این لنزها کار کنید، زیرا تصاویر تهیه شده توسط آن‌ها، فقط بخش کوچکی از میدان دید شما را تشکیل می‌دهد.
لنزهای تله‌فوتو به شما این امکان را می‌دهند که مناظر را به‌صورت متفاوتی ماندگار کنید، اما در عین حال نیز کار کردن با آن‌ها، چالش‌های خاص خود را دارد. در این رابطه هم باید به ترکیب عناصر دقت کرده و هم اینکه دقت و تکنیک‌های بیشتری را نیز به کار ببرید. همان‌طور که پیش‌تر دیدیم، عمق میدان در این لنزها محدود است، مخصوصا در رابطه با حسگرهای دارای رزولوشن بالا. بنابراین باید فوکوس کردن را با دقت انجام دهید. با این وجود شاید بازهم نزدیک‌ترین عنصر تصویر، صدها و یا شاید هم هزاران فوت دورتر به نظر برسد. به همین دلیل استفاده از تکنیک‌های پیشرفته، ضروری است. این لنزها به لرزش بسیار حساس هستند، بنابراین حتی در هنگام وزش یک نسیم ملایم نیز، تهیه یک تصویر شارپ با استفاده از لنز تله‌فوتو می‌تواند چالش برانگیز باشد.
در زیر به 13 ترفند عکاسی از منظره با لنز تله فوتو می‌پردازیم. بدین ترتیب می‌توانید منظره‌های شارپ‌تری داشته باشید. لازم به ذکر است که بگوییم این ترفندها، ترتیب خاصی ندارند.
1. میزان تیزی را بررسی کنید
شاید برایتان پیش آمده باشد که تصویر ضبط شده را از طریق نمایشگر دوربین تماشا کرده و مشکلی نداشته باشد، اما وقتی که آن را چاپ می‌کنید، به دلیل شارپ نبودن کافی، نتیجه چندان جالب به نظر نرسد. یکی از راه‌های مقابله با این موضوع، قرار دادن بزرگنمایی نمایشگر دوربین بر روی 100 درصد است. البته در این زمینه، تمرین کردن از همه چیز مهم‌تر است، زیرا شارپ نبودن تصویر شما می‌تواند دلایل بسیاری داشته باشد. در نهایت در صورت شارپ نبودن تصویر، بهتر است که موارد زیر را امتحان کنید.
2. فوکوس دستی و عمق میدان
یکی از دلایل چالشی بودن تهیه تصاویر تیز با استفاده از لنزهای تله‌فوتو، این است که محدوده عمق میدان این لنزها در قیاس با لنزهای عادی و زاویه وسیع، کوچک‌تر است. هرگونه بی‌دقتی در فوکوس کردن، سریعا خود را نشان می‌دهد. فوکوس دستی 100 درصد، یکی از راه‌های قابل اعتماد در این رابطه است. البته پیش از استفاده از فوکوس خودکار، بهتر است که آن را بررسی کنید. در رابطه با میزان محدود بودن عمق میدان نیز باید بگوییم که در حالت فوکوس کامل، نمی‌توانید هیچ شیئی نزدیک‌تر از نیم مایل را در تصویر خود قرار دهید.
3. انباشت فوکوس را در نظر داشته باشید
در فواصل کانونی طولانی‌تر، نمی‌توانید به‌صورت همزمان هم بر روی پیش‌زمینه و هم بر روی پس‌زمینه فوکوس کنید. محدود کردن گشودگی دیافراگم لنز به f/22، گزینه‌ای بهینه نیست، زیرا به دلیل پدیده شکست نور، کیفیت تصویر کاهش می‌یابد. علاوه بر این، استفاده از یک سرعت شاتر آهسته می‌تواند تصویر شما را بیشتر در برابر لرزش، آسیب‌پذیر کند. یکی از بهترین جایگزین‌ها در این زمینه، ادغام نوردهی‌های ایجاد شده در نقاط فوکوس مختلف در f/11 است؛ قابلیتی که به‌صورت خودکار توسط فتوشاپ اعمال می‌شود.
4. به دنبال هوای صاف باشید
صاف بودن هوا از آن حمله مواردی است که در هنگام عکاسی از منظره با استفاده از لنز تله فوتو، نادیده گرفته می‌شود. در لنزهای تله‌فوتو، حتی نزدیک‌ترین شی‌ء نیز آنقدر دور به نظر می‌رسد که کیفیت آب‌و‌هوا می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر روی آن بگذارد. مثلا در یک بعد از ظهر گرم در بیابان، اگر به منظره‌یاب لنزهای تله‌فوتو نگاهی بیندازید، آنگاه می‌توانید ببینید که به دلیل همرفت هوا، عناصر دور دست، حالتی ارتعاشی دارند.
حتی اگر بادی نیز نوزد، آنگاه باز عناصر دوردست، شارپ نیستند. در هنگام صبح، هوا سردتر بوده و همچنین پاک‌تر است، بنابراین این زمان بهترین فرصت برای عکاسی تله‌فوتو است. سپیده دم و غروب را نیز که هنوز هم هوا کمی روشن بوده و مه نیز کمتر است، از یاد نبرید.
5. از انعکاس‌گیر (پولارایزر) استفاده کنید
مه از ذرات معلق در هوا که نور را بازتاب می‌دهند، تشکیل شده است و همچنین باعث کاهش کنتراست و اشباع‌شدگی رنگ‌ها نیز می‌شود. حال یک پولارایزر می‌تواند با از بین بردن انعکاس‌ها، مه را نیز ناپدید کند. هر چه سوژه موردنظر شما در جایی دورتر قرار داشته باشد، آنگاه مه بیشتری نیز در اطراف آن وجود خواهد داشت و به همین دلیل در هنگام عکاسی از منظره با استفاده از لنز تله فوتو، استفاده از یک پولارایزر، مفید خواهد بود.
6. از یک سه‌پایه محکم استفاده کنید
دلیل اصلی شارپ نبودن تصاویر، به حرکات ناخواسته دوربین مربوط می‌شود. تهیه تصاویر تیز با استفاده از لنز تله‌فوتو و بدون کمک گرفتن از سه‌پایه، کار دشواری است. چنین لنزهایی معمولا بزرگ و سنگین هستند. همچنین حرکات کوچک نیز می‌توانند تأثیرات زیادی را بر روی نتیجه خروجی شما بگذارند. جهت تهیه تصاویر تیزتر، به سرعت شاترهای سریع‌تر نیز نیاز دارید. به‌عنوان یک قانون عمومی، شما به یک سرعت شاتر سریع‌تر از 1 تقسیم بر F نیاز دارید (بر حسب ثانیه)؛ در اینجا به جای F باید فاصله کانونی را بر حسب میلی‌متر قرار دهید. دستیابی به تصاویر تیز در نور کم دشوار است، مخصوصا اگر درجه گشودگی دیافراگم را کاهش داده و از یک فیلتر بازتاب شکن استفاده کنید.
حتی در هنگام وزش یک نسیم آرام، بازهم سه پایه‌ای که برای سایر لنزهای مناسب است، عملکرد چندان خوبی در زمینه ثابت کردن لنز تله‌فوتو ندارد. بنابراین بهتر است که از سه پایه مقاوم مجهز به توپ تمام اندازه استفاده کنید.
7. از گیره سه پایه (Tripod Collar) استفاده کنید
گیره‌های سه پایه معمولا در هنگام استفاده از لنزهای تله‌فوتو، جهت کاهش فشار وارده بر نگهدارنده لنز، مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ابزار بیشتر در رابطه با لنزهای سنگین و طویل، استفاده می‌شود. نگهدارنده لنز می‌تواند در بلند مدت، از برهم خوردن تراز نگهدارنده لنز جلوگیری کند. در رابطه با لنزهای طویل و بزرگ نیز اگر از نگهدارنده سه پایه استفاده نشود، آنگاه میزان ثبات‌پذیری لنز، کاهش می‌یابد. اکثر لنزهای تله‌فوتوی رده بالا، به همراه یک Tripod Collar عرضه می‌شوند. برای سایر لنزها نیز باید این ابزار را به‌صورت حداگانه خریداری کنید.
8. سه پایه را ثابت کنید
گاهی اوقات امکان تهیه یک سه پایه بهتر را ندارید. در چنین مواقعی بهتر است که به فکر ترفندهایی جهت ثابت کردن بهتر سه پایه خود باشید. بسیاری از سه پایه‌ها، یک قلاب آویزان دارند که می‌توانید جسم سنگینی را از آن آویزان کنید (همانند یک کیسه پر از سنگ).
یکی دیگر از تکنیک‌های مرتبط در این زمینه، اعمال فشار بر روی سه پایه است. در این رابطه نیز دو روش وجود دارد: یکی اعمال فشار بر روی بالای دوربین با استفاده از دست و دیگری هم قرار دادن پا در قلاپ آویران شده از سه پایه. درست است که با این ترفندها می‌توان مشکل سبک بودن سه پایه را برطرف کرد، اما برای رفع مشکل عدم استقامت کافی، باید به فکر چاره‌های دیگری باشید.
9. از کنترل از راه دور استفاده کنید
اگر سه پایه شما زیاد محکم نباشد، آنگاه فشار دادن کلید شاتر می‌تواند کمی دوربین را بلرزاند. اگر از یک لنز عادی استفاده کنید، آنگاه یک تایمر 5 ثانیه‌ای می‌تواند لرزش را از بین ببرد. البته بهتر است که این زمان را برای لنزهای تله‌فوتو، بر روی 10 ثانیه تنظیم کنید. البته این روش، مشکلاتی نیز دارد و مثلا شدت گرفتن باد می‌تواند لرزش دوربین را افزایش دهد و همچنین در برخی از مواقع نیز باید کلید شاتر را در زمانی مشخص فشار دهید. به همین دلیل یک کنترلر از راه دور می‌تواند مشکل شما را در این زمینه، برطرف سازد.
10. مراقب باد باشید
لنزهای تله‌فوتو به دلیل اندازه فیزیکی و درجه بزرگنمایی خود، به جریان باد حساس هستند. اگر به جریان باد توجه کنید، آنگاه خواهید فهمید که الگوی مشخصی ندارد. گاهی جریان باد شدید و گاهی هم آرام است. سعی کنید که در هنگام آرام بودن جریان باد، کلید شاتر را رها کنید. در اینجا می‌توانید میزان صبور بودن خود را محک بزنید!
11. سعی کنید که در معرض جریان باد قرار نگیرید
نه‌تنها الگوی وزش باد واضح و مشخص نیست، بلکه این قضیه در رابطه با وزش باد در فضا نیز صدق می‌کند. می‌توانید در پشت یک مانع پناه گرفته و بدین ترتیب دوربین خود را از اثرات باد، محفوظ نگه دارید. حتی یک درخت نیز می‌تواند چنین کاری را برای شما انجام دهد.
هر چه ارتفاع شما بیشتر باشد، آنگاه جریان باد نیز شدت بیشتری خواهد گرفت و بالعکس. با استفاده از بدن خود نیز می‌توانید دوربین را از جریان باد محافظت کنید. یک چتر نیز می‌تواند محافظ خوبی در برابر باد باشد. در عکس‌برداری‌های کنار جاده‌ای نیز می‌توانید از ماشین خود به‌عنوان سپر استفاده کرده و یا اینکه حتی از داخل ماشین عکس‌برداری کنید.
12. ISO را دستکاری کنید
اگر یک سه پایه محکم نداشته و دوربین خود را از جریان باد محافظت نکنید، آنگاه طبیعی است که لرزش تصویر داشته باشید. هر چه سرعت شاتر پایین‌تر باشد، آنگاه تأثیر عواملی همچون باد بر روی تصویر شما نیز کمتر خواهد بود. با فرض ثابت بودن سایر شرایط، با افزایش ISO می‌توانید سرعت شاترهای کوتاه‌تری داشته باشید. در طول روز با افزایش ISO از 100 به 400، نویز قابل توجهی در تصاویر شما ایجاد نشده و تنها جزئیات کمی را از دست خواهید داد، اما از طرفی دیگر، زمان نوردهی شما بر عدد 4 تقسیم خواهد شد.
13. چندین نوردهی را انتخاب کنید
گاهی اوقات شاید وقت این را نداشته باشید که ببینید که آیا تصاویر ضبط شده شما به اندازه کافی شارپ هستند یا خیر؟ زیرا نباید برخی از تغییرات کوچک را از دست بدهید. از این موقعیت‌ها می‌توان به طلوع یا غروب خورشید در بالای افق اشاره کرد. به همین دلیل، تهیه عکس‌های پی در پی می‌تواند شانس شما را در زمینه دریافت خروجی مطلوب، افزایش دهد.
مطلب جالبی بود. من عاشق عکاسی هستم ولی در این حد حرفه ای نشدم که نکات فنی رو چک کنم