نگاهی به بازار اجناس دست دوم در کشور: گوشی، لپ‌تاپ و کنسول دست دوم بخریم یا نه؟!

با رشد خرید لوازم دیجیتال دست دو طی سال‌های اخیر، ما بررسی خواهیم کرد که آیا خرید گوشی و لپ تاپ دست دو انتخاب عاقلانه‌ای است یا خیر؟

در تاریخ حضور انسان‌ها بر روی کره زمین مشخص نیست که چه زمانی خرید جنس دست دوم در میان قبایل و حکومت‌ها متداول شده اما این نوع معامله تا همین امروز در میان مردم متعارف بوده و حتی بیزینس‌های کاملا مستقلی بر این اساس شکل گرفته است.

شاید در ظاهر خرید جنس دست دوم به طور مستقیم با وضعیت مالی افراد بستگی داشته باشد و فردی که نتواند جنس نو از یک کالا را خریداری کند به سراغ جنس دست دو برود، اما بسیاری از مولتی‌ میلیاردرهای دنیا نیز گاها اجناس خاص یا دم دستی مانند خودرو را دست دو می‌خرند.

خرید جنس دست دو انگیزه‌های متفاوتی دارد، طبیعتا اولین انگیزه آن پرداخت هزینه کمتر برای خرید یک محصول است البته دلایل دیگری نیز در این میان دخیل هستند اما شاید مسئله مالی مهم‌ترین علت تمایل مردم به خرید کالا دست دو باشد.

به هر شکل بازار خرید کالا دست دو بازار بسیار بزرگ و قابل توجهی است، سایت‌های ای‌بی و آمازون هر دو در حوزه خرید و فروش جنس دست دو فعال هستند و بخشی از بیزینس خود را به این حوزه اختصاص داده‌اند. در ایران نیز سایت‌هایی مانند دیوار و شیپور به طور تخصصی در زمینه خرید و فروش کالای دست دو فعالیت دارند، هر چند در این سایت‌ها آگهی ارائه خدمات، کاریابی، توسعه کسب و کار و حتی کالای نو نیز به وفور دیده می‌شود.

متداول شدن خرید کالا دسته دوم

اما رشد و توسعه این کسب و کارها نشان می‌دهد که خرید و فروش کالای دست دوم برای مردم یک امر عادی است و افراد زیادی به این کار علاقه دارند. به عنوان مثال دیوار در گزارش سال 99 خود اعلام کرده که بیش از 44 میلیون نفر در ایران از اپلیکیشن دیوار استفاده کرده‌اند و بیش از 18 میلیون کاربر نیز در دیوار آگهی گذاشته‌اند که تعداد کاربران نسبت به سال 98 حدود 10 درصد رشد و تعداد آگهی‌ها نسبت به سال 98 حدود 38 درصد رشد داشته است.

دیوار پر بازدیدترین سایت فروش کالای دست دو در ایران است و آمارهای آن می‌تواند نشان دهنده وضعیت بازار دست دو در ایران باشد، به این ترتیب در این مطلب از آمارهای گزارش سال 99 دیوار استفاده خواهیم کرد.

در این گزارش اعلام شده که طی سال گذشته 129.5 میلیون آگهی در دیوار منتشر شده که این تعداد 31 درصد نسبت به سال 98 پیشرفت داشته، همچنین روزانه 353 آگهی در دیوار منتشر می‌شود. این آمارهای عجیب نشان از میزان تمایل مردم به خرید و فروش کالا دست دوم دارد و باید توجه کنیم که ارقام تنها مربوط به سایت دیوار است و قطعا سایت‌های دیگر نیز تعداد کاربران و آگهی‌های فراوانی دارند.

اما چه چیزی باعث شده تا خرید و فروش کالا دست دوم به این مقدار در میان ایرانی‌ها محبوب شود؟ طبیعتا یکی از مهم‌ترین عوامل این اتفاق وضعیت اقتصادی نامناسب کشور است، زمانی که یک خودرو معمولی 150 میلیون تومان قیمت دارد یا یک گوشی موبایل پرچمدار با قیمت 30 میلیون تومان به فروش می‌رسد یا حتی برای خرید یک لپ‌تاپ قدرتمند یا یک دوربین عکس‌برداری باید 20 تا 40 میلیون تومان هزینه کنید، خرید همین کالاها به صورت دست دو یک گزینه جذاب برای شما خواهد بود.

کالا دسته دو دیجیتال

اگر بخواهیم به طور جدی‌تر در خصوص لوازم حوزه فناوری و دیجیتالی صحبت کنیم، از تلفن همراه تا تبلت، لپ‌تاپ، کنسول بازی، سیستم رایانه‌ای دسکتاپ، انواع لوازم جانبی و حتی وسایل ارتباطی مانند مودم، جزو محصولات پر طرفدار برای خرید و فروش به صورت دست دوم هستند که در سایت‌های ایرانی مانند دیوار و شیپور به وفور معامله می‌شوند.

در بخش فروشندگان محصولات دسته دوم، لوازم الکترونیکی چهارمین دسته پرطرفدار سایت دیوار است که پس از کالاهای مربوط به خانه، املاک و وسایل نقلیه، بیشترین سهم آگهی را دارد. اما در بخش فروشندگان نیز نام “گوشی” پس از نام “مبل” و “پراید”، بیشترین جستجو را دارد و این نشان می‌دهد خریداران نیز به خرید گوشی یا لوازم جانبی آن علاقه زیادی دارند، طی سال 99 بیش از 2 میلیون بار نام “گوشی” در دیوار سرچ شده است.

ارزش کل معاملات لوازم الکترونیکی در سایت دیوار به 5.5 هزار میلیارد تومان می‌رسد که 36 درصد ارزش این معاملات مربوط به شهر تهران است. همچنین 6.3 میلیون آگهی موبایل در سایت دیوار منتشر شده که هرکدام 260 مرتبه به صورت میانگین بازدید داشتند. اما نکته جالب‌تر آن است که 45 درصد گوشی‌های آگهی شده در دیوار مدل‌های برند سامسونگ هستند تا سامسونگ محبوب‌ترین گوشی در بازار دست دو کشور باشد، همچنین پس از آن اپل با 18.2 درصد، هواوی با 11.8 درصد، شیائومی با 8.6 درصد و سپس برندهای نوکیا، سونی اریکسون، ال‌جی، آنر و اچ‌تی‌سی قرار دارند.

همچنین در بخش تبلت‌ها طی سال 99 بیش از 370 هزار آگهی در سایت دیوار منتشر شد که به ترتیب معاملات تبلت برندهای لنوو، سامسونگ، اپل، ایسوس و هواوی بیش از دیگر برندهاست.

وضعیت خرید و فروش تلفن همراه و تبلت دست دوم

اما در این میان چند نکته وجود دارد، یک آنکه اصلا خرید دستگاه‌های دیجیتال مانند گوشی موبایل، تبلت و لپ‌تاپ به صورت دست دوم کار صحیحی است یا خیر؟

باید به این نکته توجه کرد که خرید یک کالای دست دوم به معنای آن است که شخص می‌خواهد کالای خود را به صورت دست دو بفروشد و اصلی‌ترین دلایل برای فروش یک کالا به صورت دست دو، کیفیت پایین آن و قصد جایگزینی یک کالا با مدل دیگر است.

در هر معامله کالای دست دوم یک خریدار و یک فروشنده وجود دارد، اینکه یک خریدار به علت هزینه کمتر کالای دست دوم قصد خرید آن را دارد قابل درک است، اما یک فروشنده چرا باید کالایی که در اختیار دارد را به صورت دست دوم به فروش برساند؟!

در این سمت ماجرا هم مسائل مالی حرف اول را می‌زند، بسیاری از فروشندگان برای تامین هزینه‌های زندگی اقدام به فروش وسایل خود می‌کنند. به طور مثال فردی که به دنبال خرید یک گوشی جدید است، برای تامین بخشی از هزینه‌های گوشی جدید، مدل قدیمی خود را می‌فروشد در صورتی که شاید اگر آن فرد نیاز مالی نداشته باشد گوشی قدیمی خود را نگه دارد یا آن را به افراد نیازمند هدیه دهد.

اما در نظر داشته باشید که عده‌ای دیگر از کیفیت و عملکرد محصولی که خریداری کرده‌اند، رضایت ندارند و به همین دلیل می‌‌خواهند آن را فروخته و جایگزین کنند. بنابراین برای خرید یک کالا به صورت دست دوم باید مواردی را در نظر داشته باشیم.

گوشی موبایل و تبلت دست دوم بخریم یا خیر؟

به طور کلی دستگاه‌های الکترونیکی مانند لپ‌تاپ و تبلت یک طول عمر مفید دارند، عموما طول عمر تلفن‌های همراه سامسونگ 3 تا 4 و گوشی‌های هواوی و شیائومی حدود 2 سال است. البته مدل‌های اپل پایداری بالاتری دارند و تا 5-6 سال نیز می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. پس از پایان عمر مفید یک گوشی، عملکرد قطعات سخت افزاری و نرم افزاری آن کاهش پیدا می‌کند و کارایی و بازدهی گوشی به شدت پایین می‌آید.

همچنین گوشی‌های موبایل تا 2 و نهایت 3 سال آپدیت می‌شوند و پس از آن دیگر نمی‌توان آن‌ها را به روز کرد به همین دلیل بهتر است گوشی دست دو قدیمی خریداری نکنید، زیرا عمر مفید آن‌ها به اتمام رسیده و از نظر نرم‌افزاری هم آپدیت نمی‌شوند.

گوشی‌های قدیمی معمولا به طور مداوم استفاده شده و بازدهی آن‌ها کاهش پیدا کرده است بنابراین شاید یک گوشی پرچمدار مربوط به 4 سال پیش عملکرد بهتری نسبت به یک گوشی میان‌رده جدید نداشته باشد به این ترتیب اگر می‌خواهید یک گوشی پرچمدار قدیمی بخرید، پیشنهاد ما این است که گوشی میان‌رده جدید بازدهی بیشتری برای شما خواهد داشت.

اما اگر یک گوشی قدیمی را صرفا برای حس نوستالژی آن یا جمع کردن یک کلکسیون می‌خواهید شرایط فرق دارد، در این گونه مواقع ظاهر گوشی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند و اگر مدلی که به دنبال آن هستید با ظاهری تمیز به فروش می‌رسد، می‌توانید آن را خریداری کنید.

در خصوص گوشی‌های جدید که یک یا دو سال اخیر به بازار آمده‌اند باید گفت که بررسی یکسری موارد الزامی است، توجه شما به ظاهر گوشی، بررسی‌های نرم‌افزاری لازم و چک کردن بخش‌های مختلف گوشی از جمله کارهایی هستند که باید انجام دهید و تنها در صورتی که گوشی از کیفیت و سلامت کافی برخوردار بود اقدام به خرید آن بکنید. مجموعه این نکته‌ها پیشتر در مطلبی با عنوان “راهنمای خرید گوشی دست دوم” نوشته شده که می‌توانید آن را مطالعه کنید.

اما به طور کلی نباید خرید گوشی دست دوم را در اولویت خرید خود قرار دهید، اگر به دنبال تغییر گوشی موبایل خود هستید بهتر است هزینه لازم برای خرید یک مدل با کیفیت و نو را جمع‌آوری کنید، حتی می‌توانید از شرایط قسطی خرید در برخی فروشگاه‌ها استفاده کنید و تنها در صورتی به سراغ خرید گوشی دست دوم بروید که واقعا چاره‌ای دیگر نداشته باشید.

وضعیت خرید و فروش لوازم جانبی موبایل دست دوم

به علت قیمت پایین‌تر لوازم جانبی موبایل، طبیعی است که معاملات دست دوم در این حوزه کمتر از تلفن همراه و یا تبلت باشد. بیشترین موارد جستجو شده در بخش لوازم جانبی موبایل کلمات هندزفری، قاب و شارژر هستند. کلمه هندزفری 165 هزار مرتبه، قاب 94 هزار مرتبه و شارژر 83 هزار مرتبه طی سال 99 در دیوار سرچ شد. به این ترتیب بازار لوازم جانبی بسیار کوچک‌تر از بازار تلفن همراه است و کمتر پیش می‌‌آید فردی بخواهد لوازم جانبی موبایل را به فروش بگذارد.

در خصوص لوازم جانبی مانند هندزفری، ایربادز، قاب گوشی یا حتی آداپتور، کابل شارژ و ساعت هوشمند، کیفیت ظاهری حرف اول را می‌زند، در این مدل دستگاه‌ها از ظاهر محصول می‌توان دریافت که این کالا چه مقدار کار کرده، چه مقدار آسیب دیده و چقدر می‌تواند برای شما کار کند.

نکته خاصی در خصوص خرید لوازم جانبی موبایل نیست به جز آنکه از سالم بودن و کیفیت کالا اطمینان حاصل کنید.

لپ‌تاپ یا سخت افزار دست دوم بخریم یا خیر؟

لپ‌تاپ و سیستم دسکتاپ تفاوت قابل توجهی با یکدیگر دارند، لپ‌تاپ دارای ظرافتی خاص است که باعث می‌شود آسیب‌پذیری آن بیشتر و طول عمر آن نسبت به سیستم دسکتاپ کمتر باشد. به همین دلیل برای خرید لپ‌تاپ دست دو باید نکاتی را مد نظر بگیرید که پیش‌تر در مطلب “ راهنمای خرید لپ‌تاپ دست دوم: نکاتی که پیش از خرید باید بدانید” به تمامی ابعاد آن پرداخته‌ایم.

اما به طور کلی بازار لپ‌تاپ دست دو به علت گرانی شدید لپ‌تاپ در سال‌های اخیر دچار تحولاتی شده که در بازارهای دیگر دیده نمی‌شود. یکی از موارد شایع بازار دست دو لپ‌تاپ، قیمت بالای مدل‌های مختلف است. همانطور که می‌دانید به جز کاربران و مصرف‌کنندگان، فروشگاه‌های بسیاری در زمینه فروش لپ‌تاپ دست دو فعالیت دارند و به نوعی می‌توانند این بازار را مدیریت کنند. همین موضوع باعث شده تا لپ‌تاپ‌های دست دو قیمت بالایی پیدا کنند به طوری که شما می‌توانید با صرف کمی هزینه بیشتر، یک لپ‌تاپ نو و قدرتمندتر خریداری کنید.

به این ترتیب ارزش مالی و قیمت لپ‌تاپ‌های استوک یکی از مهم‌ترین مواردی است که پیش از خرید باید به آن توجه کنید، زیرا در بسیاری از مواقع با یک مقایسه ساده متوجه می‌شوید که نیازی به خرید یک لپ‌تاپ استوک ندارید و با پولی که دارید می‌توانید یک لپ‌تاپ نو و مناسب خریداری کنید. اگر لپ‌تاپ دست دو قیمت متعادلی داشت، خرید آن می‌تواند گزینه عاقلانه‌ای باشد.

در مورد سیستم دسکتاپ باید گفت که تمامی اجزای سیستم از مانیتور تا کیس و اجزای داخلی آن در بازار به فروش می‌رسد. همچنین سخت افزار داخلی لپ‌تاپ نیز در بازار وجود دارد و شما خودتان می‌توانید برای تغییر یک قطعه و یا ارتقای لپ‌تاپ، سخت افزار آن را به صورت نو یا دست دو خریداری و استفاده نمایید.

قطعات سخت افزاری معمولا خیلی دیر آسیب می‌بینند یا بازدهی آن‌ها کاهش پیدا می‌کند، گاها سخت افزار یک سیستم دسکتاپ پس از گذشت 10 سال همچنان کارایی بالایی دارد اما اگر قصد خرید سخت‌افزار دست دو را دارید، بهتر است از سال ساخت و سری ساخت محصول مطلع شوید، به هر شکل خرید یک سخت افزار جدید به معنای طول عمر بیشتر آن است. همچنین حتما از فروشنده مهلت تست بگیرید زیرا کارایی سخت افزار تنها با تست و آزمایش در یک مدت زمان مناسب (حدودا دو روز) مشخص می‌شود.

کنسول دست دوم بخریم یا خیر؟

با افزایش قیمت کنسول‌های بازی، خرید و فروش دست دو این کالاها به شدت افزایش پیدا کرده به طوری که شاید در حال حاضر کنسول‌های دست دوم بیش از کنسول‌های نو معامله شوند. به این ترتیب خرید و فروش کنسول دست دو کاملا متداول است و حتی پیشنهاد می‌شود برای خرید کنسول به سراغ مدل‌های دست دو بروید که هزینه کمتری هم برای شما دارد. به ویژه کنسول‌های پلی‌استیشن 4 و ایکس باکس وان و S که نسل آن‌ها به پایان رسیده و مدل‌های دست دوم بسیار زیادی با قیمت‌های مناسب از این دو کنسول در بازار یافت می‌شود.

در خصوص خرید کنسول تنها لازم است دسته و اقلام همراه شامل کابل برق و HDMI را یک دور بررسی نمایید، اگر یک بازی را در خود کنسول نیز اجرا کنید، کافیست و می‌توانید از کیفیت آن مطمئن شوید، فقط مطمئن شوید که سخت افزار داخل کنسول تغییری نکرده و به عنوان مثال حافظه SSD کنسول همان حافظه اورجینال آن است.

نتیجه نهایی…

همانطور که گفته شد برای خرید کالای دست دوم به ویژه در حوزه فناوری باید به محصول نگاه کرد، کالاهایی مانند کنسول، سخت افزار و لپ‌تاپ (به شرط داشتن قیمت مناسب) برای خرید دست دو مناسب هستند اما بهتر است برای خرید گوشی به دنبال مدل‌های دست دو نروید.

ضمنا این نکته را مد نظر داشته باشید که در دسته لوازم الکترونیکی، خرید یک محصول نو همواره بهتر از مدل دست دوم آن است به همین دلیل تلاش اول شما باید خرید یک کالای نو هر چند ضعیف‌تر از کالای دست دو باشد.

شما نیز تجربه خرید کالای دست دو خود را با ما در میان بگذارید، تاکنون تلفن همراه، تبلت، لپ‌تاپ، سخت افزار یا کنسول دست دوم خریداری کرده‌اید یا خیر؟ آیا شما خرید لوازم دست دو را پیشنهاد می‌دهید؟