اگرچه امروزه اندروید یکی از پرکاربردترین سیستم‌عامل‌ها در جهان شناخته می‌شود، ولی همیشه اینطور نبوده است! در واقع، در سال 2014، اندروید به عنوان پرخطرترین سیستم عامل معروف بود.
تیم کوک در همان سال آیفون جدیدی را به بازار عرضه کرد و گفت توسعه‌دهندگان اندروید در ارسال بروزرسانی‌ها کند عمل می‌کنند، همین عامل موجب افزایش آسیبپذیری دستگاه‌ها خواهد شد.
هرچه یک دستگاه بیشتر در برابر آسیب‌ها مقاومت کند، تجربه کاربری بالا رفته و کاربر می‌تواند بدون هیچ نگرانی از عملکرد بالای دستگاه لذت ببرد. حالا بیایید به ادامه داستان توجه کنیم؛ چرا که گفته می‌شود اندروید در طی این سال‌ها موفق شد که سیستم کاربری خود را بهبود ببخشد.
دیگر مانند سال‌های قبل، اندروید با آسیبپذیری زیادی روبرو نیست و حتی می‌تواند با آیفون نیز رقابت کند؛ ولی این اتفاق چگونه رخ داده است؟ برای فهمیدن این ماجرا تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
آغازی فروتنانه
اپل در هنگام عرضه اولین آیفون خود، سیستم اینترنت 2G را در آن قرار داد و از 14 برنامه نیز رونمایی کرد. این برنامه‌ها که همگی توسط اپل ساخته شده‌اند، مزیت بالایی داشتند؛ به عبارتی دیگر، شرکت می‌توانست در هر زمان که بخواهد بروزرسانی برنامه‌ها را منتشر کند.
در مقابل، اولین روزهای اندروید کمی متفاوت بود! در ابتدا، گوگل نسخه جدیدی از اندروید را عرضه کرد. کمی بعد، ویژگی‌های جدیدی به آن افزوده شد و ظاهر آن نیز با تغییراتی مواجه گشت. همچنین امکان داشت که این ویژگی‌های جدید برای برخی از کاربران منتشر نشود، بنابراین شانس افراد در دریافت این برنامه‌ها دخیل بود. در آن زمان، 99 درصد از اکوسیستم اندروید همین وضعیت را داشت!
تنها گوشی‌های هوشمند اندرویدی که در زمان کوتاهی به بروزرسانی‌ها مجهز می‌شدند، گوشی‌های خود گوگل یعنی گوگل نکسوس بودند! این دستگاه‌ها آپدیت را به طور مستقیم از گوگل دریافت می‌کردند و با برنامه‌های عجیب و غریبی روبرو نمی‌شدند.
پراکندگی و ایجاد مشکلات امنیتی
بروزرسانی‌های نرم‌افزاری برای گوشی‌های اندرویدی در آن زمان به عنوان یک کار طاقت‌فرسا شناخته می‌شد! اگر کاربران خوش‌شانس بودند می‌توانستند ماه‌ها بعد بروزرسانی سیستم عامل اصلی را دریافت کنند. نکته بدتر ماجرا این بود که در آن زمان، وصله‌های امنیتی نیز هنوز طراحی نشده بودند.
تمام برنامه‌های اصلی اندرویدی نیز در اینجا حضور داشتند؛ بنابراین اگر برنامه‌ای با باگ یا مشکلی روبرو می‌شد، راهی برای رفع سریع یا گسترده آن وجود نداشت و کاربر در نسخه‌های مختلف با بدافزارها و دیگر مخرب‌ها مواجه بود!
حالا فکر نکنید که سیستم عامل iOS اپل در آن زمان عاری از هر مشکل امنیتی بود! برعکس، اپل در سال‌های عرضه نسل اول آیفون هنوز از فروشگاه رسمی یا همان اپ استور امروزی رونمایی نکرده بود؛ همین عامل منجر به افزایش آمار هکرها شد. حتی یک باگ در صفحه مرورگر می‌توانست امنیت آیفون اصلی را از بین ببرد.
تفاوت این شرکت با اندروید این بود که اپل می‌توانست این مشکلات امنیتی را به سرعت رفع کند؛ اما اندروید اینطور نبوده است.
ارتقای اندروید
زمانی که اندروید برای اولین بار در سال 2007 در حال توسعه بود، دنیا جای متفاوتی به نظر می‌رسید. تمام گوشی‌های هوشمند در آن زمان تنها به عملکردهای ابتدایی مجهز شده بودند. اما در طی این سال‌ها گوگل با تغییرات زیاد خود باگ‌های امنیتی دستگاه‌ها را کاهش داد و به طرز قابل توجه‌ای ایمن‌تر شده است.
سرویس‌های گوگل پلی نیز در واقع بخش بسیار مهمی از امنیت دستگاه‌های اندروید را فراهم می‌کنند. این برنامه می‌تواند علاوه بر دانلود برنامه‌های مختلف، به شما درباره بدافزار بودن یک برنامه هشدار دهد، آن را متوقف و یا از دستگاه حذف کند. گوگل پلی قادر است به صورت خودکار برنامه‌های نصب شده روی دستگاه را آپدیت کند، بنابراین نسخه‌های جدید می‌توانند به طور ایمن ویژگی‌ها و عملکردهای جدیدی را اضافه کنند.
نکته مهم دیگر در مورد فروشگاه گوگل پلی استور این است که نسخه‌های کاملا قدیمی اندروید را تحت پوشش قرار می‌دهد. برای مثال، اکنون در سال 2023 به سر می‌بریم و نسخه فعلی این فروشگاه تا اندروید 4.4 کیت کت 2013 پشتیبانی می‌کند. این چیزهای به ظاهر بی‌اهمیت به کاربر کمک می‌کند تا حتی نسخه‌های بسیار قدیمی اندروید نیز با امنیت خوبی روبرو باشند، این خود بخش بزرگی از استراتژی امنیتی اندروید محسوب می‌شود.
حمایت گوگل از سایر شرکت‌ها در پشت صحنه
گفته شده که اکنون یک بدافزار برای مرورگر کشف شده که می‌تواند رمز عبور شما را بدزدد! در هر صورت، گوگل می‌تواند بروزرسانی‌های فروشگاه گوگل پلی استور خود را هم برای کروم و هم برای هر برنامه دیگری منتشر کند. این در حالی است که ارسال بروزرسانی‌ها در گذشته ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول می‌کشید.
نوع دیگری از باگ که در دنیای اندرویدی گذشته حضور داشت، به Stagefright مشهور است. این باگ توانست بخشی از اندروید که رندر تصاویر و ویدیو را مدیریت می‌کرد، تحت تاثیر قرار دهد. پیامدهای امنیتی این باگ دو جنبه داشت: اول اینکه گوگل شروع به انتشار وصله‌های امنیتی ماهانه برای اندروید کرد و سطح امنیتی دستگاه‌های خود را در تاریخ مشخصی افزایش می‌داد.
وصله‌های امنیتی جدید اندروید تا به امروز هر ماه منتشر می‌شوند و نه فقط جدیدترها بلکه نسخه‌های قدیمی‌تر سیستم‌عامل نیز آن را دریافت می‌کنند. بنابراین حتی گوشی‌هایی با اندروید 11 یا 12 نیز می‌تواند از آن بهره گیرند.
به طور کلی، پرچمداران گوگل پیکسل و سامسونگ ابتدا وصله‌های امنیتی دریافت می‌کنند، این در حالی است که سایر دستگاه‌ها مانند موتورولا در هر سه ماه به یک پچ امنیتی مجهز می‌شوند.
از طرف دیگر، گوگل از سازندگان تلفن‌های هوشمند خواسته که برای استفاده از سرویس‌های گوگل در دستگاه‌های خود از این خدمات حمایت کنند. این روزها، برندهای محبوبی مانند سامسونگ و وان پلاس به کاربران خود وعده داده‌اند تا چهار سال بروزرسانی سیستم‌عامل و پنج سال وصله‌های امنیتی را منتشر کنند. بدون شک این وعده با حمایت گوگل در پشت صحنه همراه بوده است.
علیرغم اینکه این روزها بروزرسانی‌های زیادی منتشر می‌شوند، ولی همچنان به کارهای مهندسی زیادی نیاز دارند، به خصوص اگر با بروزرسانی بسیار بزرگی طرف باشیم. از سویی دیگر، پروژه Project Treble نیز موجب می‌شود تا دستگاه‌های اندرویدی امروزی نسبت به هفت یا هشت سال گذشته، بروزرسانی‌ها را با سرعت بالاتری دریافت کنند.
پروژه Project Mainline که در سال 2019 اجرایی شد، به اندروید کمک کرد تا بروزرسانی‌های نرم‌افزاری را برای مواردی مانند وای‌فای، بلوتوث، مدیریت رسانه و سایر بخش‌ها منتشر کند. بنابراین، این موارد می‌توانند بدون نیاز به بروزرسانی سیستم‌افزار، مستقیما توسط گوگل یا سایر سازنده‌ها به طور جداگانه آپدیت شوند.
بهبود حفاظت‌های امنیتی
مشکلات امنیتی کنونی اندروید بسیار سریع‌تر از گذشته رفع می‌شوند. گوگل در طی این سال‌ها اقدامات زیادی در زمینه رمزگذاری و مدیریت حافظه انجام داده است تا در صورت به وجود آمدن باگ‌های اندرویدی در آینده، به راحتی بتواند با آنها مقابله کند.
در نهایت بدانید که هیچ نرم‌افزاری هرگز کاملا امن نیست؛ به عبارتی دیگر، این آسیب‌پذیری‌ها برای همه سیستم‌عامل‌ها وجود دارد. امیدواریم که گوگل بتواند در سال‌های آینده نیز مانند عصر کنونی دستاوردهای خود را توسعه بخشیده و بر امنیت آنها بیافزاید.
نظر شما درباره بهبود امنیت اندروید در طی این سال‌ها چیست؟ آیا این توسعه و پیشرفت دستگاه‌های اندرویدی در آینده نیز ادامه خواهد داشت؟ شما می‌توانید نظرات خود را در بخش کامنت‌ها با ما در میان گذاشته و سوالات خودتان را از کارشناسان سایت بپرسید. برای اخبار بیشتر در این حوزه نیز با ما همراه باشید.
