شرکت اپل به تازگی نسخه بتا iOS 17.4 را منتشر کرده است. غول کوپرتینویی در این نسخه از iOS تغییرات قابلتوجهی را مطابق با قانون بازارهای دیجیتال اتحادیه اروپا (DMA) اعمال نموده است. این بهروزرسانی امکان سایدلود برنامهها را بهصورت انحصاری در اختیار کاربران آیفون در اتحادیه اروپا قرار میدهد.
سایدلود فرآیندی است که طی آن کاربران میتوانند برنامههای مورد نظر خود را از منابعی به غیر از فروشگاه رسمی اپ استور دانلود و نصب نمایند. با اینحال در مقطع کنونی این ویژگی تنها به گوشیهای آیفون محدود بوده و تبلتهای آیپد به این قابلیت انعطافپذیر دسترسی ندارند.
تفاوت میان آیفون و آیپد در این زمینه قابل توجه است. اگرچه سیستمعاملهای iOS و iPadOS از مبانی و پیکرهبندی مشابهی برخوردار هستند؛ اما اپل تصمیم گرفته تا قابلیت سایدلود و ویژگیهای مرتبط با آنرا به گوشیهای آیفون محدود نماید. این موضوع بدان معناست که کاربران آیپد قادر به نصب اپ استورهای متفرقه یا دانلود برنامههای مختلف از آنها نیستند. بعلاوه گزینههایی مانند انتخاب موتورهای مرورگر جایگزین یا تغییر برنامه پرداخت کیف پول پیشفرض تنها در دسترس کاربران آیفون قرار دارند.
قانون بازارهای دیجیتال اتحادیه اروپا در تغییرات اخیر سیاست اپل نقشی اساسی ایفا میکند. این قانون، پلتفرمهای بزرگ دنیای فناوری را هدف قرار داده و از آنها بهعنوان دروازهبان (gatekeeper) یاد میکند. قانون DMA با کاهش محدودیتها قصد دارد تا شرایط رقابتی در بازار را تقویت نماید.
بر اساس این قانون، iOS بهعنوان یک پلتفرم gatekeeper قلمداد شده و بایستی از تغییرات مورد اشاره تبعیت کند. نکته جالب توجه اینکه اتحادیه اروپا، iPadOS را یک سیستمعامل مجزا از iOS قلمداد نموده و این موضوع احتمالا دلیل تصمیم اپل برای محدود کردن قابلیت سایدلود به آیفون را به خوبی توضیح میدهد.
بعلاوه قانون جدید بر فروشگاه اپ استور اپل بهعنوان یکی دیگر از سرویسهای gatekeeper نیز تاثیر میگذارد. اپل به منظور هماهنگی با مقررات اتحادیه اروپا، ساختار کمیسیون خود را مورد بازنگری قرار داده است. بدین منظور در ابتدا کمیسیون 17 درصدی از توسعهدهندگان دریافت شده و پس از گذشت یک سال، این رقم برای اکثر توسعهدهندگان و مشترکان به 10 درصد کاهش پیدا میکند. تعرفههای کمیسیون تجدید نظر شده برای فروشگاه اپ استور و تمامی دستگاههای اپلی از جمله آیپد اعمال میشوند.
اجرای گزینشی قانون بازارهای دیجیتال توسط اپل موجب طرح سوالات مهمی در زمینه آینده توزیع برنامهها و آزادی کاربران میشود. اگرچه کاربران آیفون در اتحادیه اروپا انعطافپذیری لازم را بهدست میآورند؛ اما کاربران آیپد احساس عقبماندگی داشته و تصور میکنند که با آنها بهعنوان شهروند درجه دوم در همان اکوسیستم رفتار شده است. بر اساس پیشبینیها طی ماههای آینده احتمالا شاهد شکلگیری بحثها و چالشهای حقوقی در این زمینه خواهیم بود؛ چرا که سازمانهای تنظیمکننده مقررات و کاربران، برداشت اپل از DMA و تاثیر آن بر بازار برنامههای منصفانه و رقابتی را مورد بررسی قرار میدهند.