همواره یکی از مهمترین پرسش‌هایی که مدیران شبکه از خودشان می‌پرسند، این است: “کدام آنتی ویروس مناسب شبکه من است؟”. شمار پاسخ‌هایی که برای این پرسش می‌توان یافت، گاهی به اندازه‌ای فراوان است که از تعداد شرکت‌های تولید کننده آنتی ویروس نیز بیشتر می‌شود! از این روی روند گزینش آنتی ویروس، گاهی چنان پیچیده می‌شود که شاید مدیر شبکه را به جایی برساند که از خیر آن بگذرد و هرآنچه دم دست است را موقتی هم که شده در شبکه راه بیاندازد.
اینکه کدام یک از آنتی ویروسها به راستی نیاز ما را پوشش می‌دهند یا توان کدام یک از آن‌ها واقعا ارزش بهایی که بابت آن پرداخت می‌شود را دارد، نیاز به بررسی‌های موشکافانه‌ای دارد. در زیر پرسش‌هایی گردآوری شده است که می‌تواند در این راه کارشناسان را یاری رساند.
1- مهم است نقش Firewall را بهتر اجرا کند یا محافظت از فایل‌های موجود؟
آگاه باشید که سازمان‌های گوناگون، تجمع اطلاعاتی متفاوت و البته مسیرهای ورود و خروج اطلاعاتی متفاوتی دارند. بیمارستان‌ها، کارخانه‌ها و سازمان‌های نظامی نوع اندوختن اطلاعاتشان و روش ورود و خروج داده‌هایشان از شبکه با هم فرق دارند.
2- میزان درآمد سازمان چه اندازه است؟
درآمد سازمان، سقف سرمایه گذاری امنیتی را تعیین می‌کند. به گویش دیگر معین می‌کند که تا چه اندازه باید برای امنیت پول پرداخت کرد و این سیستم امنیتی باید از چه اندازه سرمایه پاسداری کند.
3- سازمان به راستی چه اندازه بر روی امنیت سرمایه گذاری خواهد کرد؟
گاهی سرمایه‌ای که سازمان می‌خواهد برای امنیت کنار بگذارد، برابر با توان یا نیاز آن‌ها نیست. گاهی حتی ممکن است برای امنیت وادار به دریافت وام هم شود، و البته گاهی هم ممکن است که بسیار کمتر از نیاز واقعی و توان پرداختی‌اش سرمایه گذاری کند.
4- این آنتی ویروس باید امنیت چندین کاربر را تامین کند؟
شمار کم یا بسیار کاربر، گزینه‌های متفاوتی از آنتی ویروس را نیاز دارد. گاهی یک سیستم امنیتی بسیار پیچیده و بزرگ، برای یک شبکه کوچک تا اندازه‌ای دست و پا گیر می‌شود که شبکه را تا اندازه از کار افتادن آسیب پذیر می‌کند. و یا برعکس، گزینش یک آنتی ویروس ساده برای شبکه‌ای با شمار بسیار بالای کاربر، به هنگام بروز مشکل در شبکه یا حتی نیاز به یک تنظیم خاص، مدیر شبکه را به پریشانی بکشاند!
5- سازمان در آینده چند کاربر خواهد داشت؟
آینده نگری در گزینش آنتی ویروس، مدیر شبکه را از تلاش‌های مجدد و دوباره کاری‌ها در آینده نجات می‌دهد.
6- شبکه در کدام شهر و کشور واقع است؟
این که شبکه در کدام موقعیت جغرافیایی قرار دارد، میزان اهمیت امنیتی و در نتیجه کیفیت آنتی ویروس را معین می‌کند. امنیت در چین، هند، سوئیس، برزیل و ایران و یا شهرهای تهران، بندرعباس، زاهدان و عسلویه حال و هوایی کاملا متفاوت دارد.
7- کدام توانایی آنتی ویروس بیشتر نیاز است؟ فایروال، IPS، امنیت فایل‌ها، امنیت ایمیل‌ها یا حتی Messaging و چت؟
برخی از آنتی ویروسها، بسیار گران‌تر از برخی دیگر هستند. گاهی این بهای گزاف، برای توانایی‌هایی است که به راستی شبکه به آن‌ها نیازی ندارند. و البته بر عکس، گاهی هم ناخن خشکی در هنگام گزینش آنتی ویروس، شبکه و سازمان را از برخی لایه‌های بسیار با ارزش امنیت بی بهره می‌گذارد.
8- داد و ستد اطلاعاتی سازمان و شبکه آن، تا چه اندازه‌ای است؟ درون شهری، کشوری یا جهانی؟
9- چقدر زمان برای شروع در اختیار دارید؟ چند روز تا چند هفته؟ چند ماه؟ یا یک روز؟
سفارش دادن یک آنتی ویروس زمان بر است، همچنین نصب و راه اندازی هرکدام زمان خودش را نیاز دارد. برنامه زمان‌بندی در امنیت، گاهی تاثیرات عجیبی در تصمیم گیری ها می گذارد.
10- آنتی ویروس باید از چند Segment پشتیبانی کند؟
باید آگاه بود که برخی از آنتی ویروس ها توانایی پشتیبانی از چندین سگمنت را ندارد.
11- فعالیت سازمان چیست؟ تولیدی؟ بیمارستانی؟ نظامی؟
هر دسته از سازمان‌ها، نحوه ذخیره سازی اطلاعاتی خاص خودش را دارد. مثلا تولیدی‌ها، سیستم‌های پایگاه داده حجیمی برای انبار داری دارند در حالی که شرکت‌های فروش، بیشتر موارد اطلاعاتی سنگینی را در Gateway و با بیرون از شرکت و اینترنت دارند.
12- کدام گزینه مهم است: امکان Customize کردن و کسب دانش مدیریت سیستم توسط کارشناسان فنی سازمان، یا پشتیبانی سریع و بهتر توسط شرکت تولید کننده آنتی ویروس؟
آموختن برخی از آنتی ویروسها، بسیار مشکل و زمان‌بر است. همچنین برخی از شرکت‌های ارایه کننده اصولا سیستم آموزشی خوبی ندارند و برخی دیگر آن‌ها پشتیبانی مناسبی ندارند! برای همین در هنگام گزینش آنتی ویرس، لازم است بررسی شود که قرار است که خود سازمان مدیریت سیستم را به عهده بگیرد تا سرعت واکنش و مدیریت رویدادها بیشتر شود، یا قرار است این کار برای دستیابی به تنظیمات حرفه‌ای‌تر و دقیق‌تر و البته بی دردسرتر توسط شرکت فروشنده انجام شود.
13- آیا قرار است این آنتی ویروس جایگزین آنتی ویروسی دیگر شود؟
برخی از شرکت‌ها، خدمات جایگزینی را به صورت رایگان ارایه می‌کنند. برخی دیگر اصولا این کار در لیست خدمات آن‌ها نیست. پاک کردن بعضی از آنتی ویروسها با جان کندن انجام می‌شود! و بعضی دیگر به سادگی آب خوردن با یک کلیک.
14- ساختار شبکه چیست؟ Windows ،Novell ،Unix یا Linux یا آمیخته‌ای از یک یا دوتا از آن‌ها؟
برای گروهی از سازمان ها بسیار مهم است که تمام سیستم‌ها محافظت شوند، و البته هستند سازمان‌هایی که قید امنیت تعدادی از سیستمهایشان را می‌زنند تنها به این دلیل که آنتی ویروس ارزانتر، از آن پشتیبانی نمی‌کند!
15- نرم‌افزارهایی که در شرکت استفاده می‌شوند از چه نوعی هستند؟ مبادلات بزرگ اطلاعاتی با پایگاه داده دارند یا صفحات HTML و وبسایت را پردازش می کنند؟
اینکه سازمان مبتنی بر چه گروهی از نرم‌افزارها فعالیت می‌کند، در گزینش آنتی ویروس تاثیرگذار است. نرم‌افزارهایی که با پایگاه داده کار می‌کنند، با نرم افزارهای وب سایت و حتی آن دسته از نرم‌افزارها که به صورت سرویس کار می‌کنند، رفتارهای متفاوتی را با آنتی ویروسها، و البته آنتی‌ویروس‌ها با آن‌ها دارند.
16- چه فناوری‌هایی در شبکه فعال است: XML ،HTTP ،J2EE ،.Net و یا سرویس‌های وب؟
آنتی ویروس‌های مختلف در پردازش فناوری‌های متفاوت سرعت و دقت متفاوتی دارند که لازم است مد نظر قرار گیرد.
از آنجا که هر شبکه ویژگی‌های خودش را دارد و گزینه‌هایی که باید مورد توجه قرار گیرند تنها محدود به میزان فشار آنتی ویروس بر روی شبکه نیست، مقایسه آنتی ویروسها نمی‌تواند خیلی موفق باشد. روی هم رفته می‌توان گفت که میزان بزرگی سازمان و شبکه‌ای که آنتی ویروس در آن بکار گرفته می‌شود، در بیشتر مواقع نقش مهمی در تصمیم گیری برای انتخاب آنتی ویروس دارد.
