چین اخیراً گزارشی علمی منتشر کرده که آزمایشی در مقیاس آزمایشگاهی را شبیهسازی سه انفجار هستهای پیاپی بررسی میکند. هدف پژوهش، درک بیشتر از ابعاد تخریب و پیامدهای عملیاتی چنین حملهای و کمک به طراحی پناهگاهها و سازههای مقاومتر بوده است.
چطور این سناریو در آزمایشگاه شبیهسازی شد؟
برای تقلید انفجارهای متوالی، تیم پژوهشی نظامی چینی یک محفظه فلزی بزرگ با دیوارههای ضخیم ساخت که در اندازهای قرار میگرفت تا در آزمایشگاه جا شود. داخل محفظه از ماسه کوارتزی و سه کره شیشهای مدفون استفاده کردند و با گاز تحت فشار، هر کره را در زمانهای متوالی منفجر کردند تا اثر سه انفجار پیاپی را ثبت کنند. دوربینها و حسگرها هر لحظه از فروپاشی و جابهجایی مصالح را ضبط کردند.
مراحل کلیدی آزمایش
- ایجاد محفظه خلاّی فلزی با دیوارههای سنگین
- مدفون کردن کرههای شیشهای در ماسهٔ کوارتز برای شبیهسازی مواد زمین
- ایجاد انفجارهای متوالی با گاز تحت فشار و ثبت ویدئویی و دادهای
- مقایسه با دادههای تاریخی مانند آزمون پالانکوین 1965 برای اعتبارسنجی
نتایج آزمایش: گودال بزرگتر و تخریب چشمگیرتر
نتایج نشان داد که اصابت پیدرپی سلاحهای انفجاری بهطور قابلتوجهی شعاع و حجم گودال را نسبت به یک انفجار منفرد افزایش میدهد. برای مقایسه، آزمایش تاریخی پالانکوین در سال 1965 گودالی با شعاع حدود 119 فوت و عمق نزدیک به 69 فوت بهجا گذاشت. نسخهٔ مینیاتوریشدهٔ چین برای حالات چندضرب پیدرپی، به گودالی معادل شعاع 374 فوت و عمق 115 فوت رسید — رقمی که نشاندهنده افزایش چشمگیر در برد و عمق تخریب است.
در گزارش آمده است: «نتایج نشان میدهد انفجارهای چندنقطهای بهشدت شعاع گودال، حجم و سطح پرتابشدهٔ آزاد را نسبت به رویدادهای تکنقطهای افزایش میدهند، و عمق دفن انفجار تأثیر عمیقی بر نتیجه دارد.»
چرا این پژوهش اهمیت دارد؟
این مطالعه بیش از آنکه صرفاً کنجکاوی علمی باشد، برای استراتژی دفاعی و مهندسی پناهگاهها اهمیت دارد. با توجه به توسعهٔ جنگافزارهایی مانند کلاهکهای هستهای کمعیار و نفوذگر زمین (که در گزارش از آنها بهعنوان نگرانی اشاره شده)، دانستن چگونگی گسترش و تداخل امواج انفجار در زمانهای نزدیک میتواند طراحی پناهگاهها، سیستمهای مقابله با انفجار و برنامههای تخلیه را دگرگون کند.
پیامی برای طراحان پناهگاه و سیاستگذاران
- پناهگاههای سنتی ممکن است در برابر انفجارهای متوالی کارایی لازم را نداشته باشند.
- تحلیل عمق و ترتیب انفجارها برای طراحی سازههای مقاوم ضروری است.
- این نوع پژوهشها اطلاعاتی فراهم میکنند که میتواند منجر به استانداردهای جدید حفاظتی شود.
در دنیایی که رقابت تسلیحاتی میان قدرتها افزایش یافته، چنین مطالعاتی بهسرعت از وضعیتِ صرفاً علمی به مسئلهای راهبردی تبدیل میشوند. سؤال این است: آیا کشورها آمادهاند پناهگاهها و زیرساختهای حیاتی را براساس این دادههای جدید بازطراحی کنند؟
این پژوهش پس ازحملات اسراییل به پناهگاه سید حسن نصراله وبه مرکزغنی سازی ایران انجام میشود .زیرا مخصوصا درحملات به پناهگاه نصراله درلبنان اسراییل ازانفجارات پی درپی وپشت سرهم برای نفوذاستفاده کرد ومعلوم است که آمریکا ازقبل روی این مسئله کارکرده است وتحقیقات چین پی بردن به روشهای مقابله است .دراینگونه حملات چون حمل بمب بزرگترامکان نداردباشلیک چندبمب همزمان یاپی درپی سعی درایجاد قدرت انفجاری بیشتردارند اگرچندهواپیما همزمان نقطه ای راهدف قراردهند واین بمبها همزمان اصابت به یک نقطه داشته باشند گستردگی وپهنای تخریب بوجود میاورندولی اگر این پرتابها پی درپی باشند ویکی پس ازدیگری به نقطه ای اصابت کنند عمق تخریب ونفوذبیشتری ایجاد میکند وبرای نفوذدرپناهگاههای عمیق وزیرزمینی استفاده میشود.