اپل چند ماه پیش با شکایت کردن از کوالکام، یکی از بزرگ‌ترین شرکای سخت‌افزاری‌اش، همه را متعجب کرد. کوالکام شرکت سازنده چیپ‌هایی است که در پردازنده‌های تعداد زیادی از اسمارت فون‌ها به کار می‌روند، مثل اسنپ دراگون که در اکثر گوشی‌های اندرویدی یافت می‌شود و همین‌طور چیپ‌های اتصال به شبکه سلولار که در آیفون‌های اپل گنجانده می‌شوند.
در هفته‌ای که گذشت، کوالکام در یک درخواست تقابل ۱۳۴ صفحه‌ای با اپل شروع به مقابله کرد و ادعا نمود که اپل برای حفاظت از شرکت رقیب کوالکام یعنی اینتل، عملکرد چیپ‌های سلولار این شرکت را ضعیف نشان داده است.
اگر از این ماجرا سردرگم شده‌اید، بیایید با هم بررسی کنیم که اصلا چرا اپل و کوالکام وارد درگیری قانونی شدند و این درگیری‌ها چه مفهومی برای آینده آیفون می‌تواند داشته باشد؟
چرا اپل یکی از بزرگ‌ترین شرکای خودش را متهم کرد؟
در متن شکواییه اپل آمده که کوالکام حقوق ثبت اختراع خودش را بیشتر از آن چیزی که واقعا هست قیمت گذاری کرده. در بیانیه‌ای که به CNBC ارائه شده، اپل مدعی شده که کوالکام نسبت به باقی شرکت‌هایی که این شرکت با آنها برای صدور مجوز ثبت اختراع چیپ سلولار همکاری می‌کند، حداقل پنج برابر قیمت بیشتری را طلب می‌کند.
اپل در ادامه می‌گوید که کوالکام سال‌هاست برای فناوری‌هایی که ارتباطی با آنها ندارد از اپل پول‌های کلان دریافت کرده است. اپل گفته که با فناوری‌هایی مثل تاچ آی‌دی، صفحه نمایش‌های پیشرفته و دوربین‌های حرفه‌ای، هر چه به نوآوری‌های محصولاتش می‌افزاید، کوالکام هم بدون هیچ دلیل قانع کننده‌ای پول بیشتری از اپل طلب می‌کند و این کار را برای ادامه نوآوری در اپل مشکل کرده است.
کوالکام هم در مقابل از اپل شاکی است که چرا هزینه پروانه محصول را بر اساس درصدی از قیمت نهایی آیفون محاسبه می‌کند؛ قیمتی که بر اساس گزارش Fortune چیزی حدود ۱۵ دلار برای هر گوشی است. اپل هم می‌گوید قیمت مجوز کوالکام هم برای اپل و هم دیگر شرکت‌های سازنده چیپ یک رفتار انحصار طلبانه و غیر منصفانه است.
علاوه بر این، فارغ از اینکه چیپ‌های کوالکام در یک گوشی استفاده شده باشد یا نه، این شرکت از اپل هزینه صدور مجوز طلب می‌کند. این یعنی اپل یک بار برای حقوق ثبت اختراع و یک بار هم برای خرید سیلیکون به کوالکام پول می‌دهد. این در حالی است که اکثر سازندگان قطعات گوشی، بسته نرم‌افزاری مالکیت معنوی قیمت صدور مجوز خود را فقط با فروش چیپ‌های‌شان ارائه می‌کنند.
اپل تنها شرکتی نیست که از کوالکام دل خوشی ندارد. شرکت کوالکام به خاطر رفتار انحصار طلبانه‌اش در چند سال اخیر مورد حملات انتقادی شدیدی قرار گرفته است. همین دو سال پیش، کوالکام به خاطر سبک کاری ضد رقابتی‌اش ۹۷۵ میلیون دلار به چین غرامت پرداخت کرد. در ماه دسامبر ۲۰۱۶ هم دقیقا به همان دلیل موظف به پرداخت ۸۷۳ میلیون دلار جریمه به کره جنوبی شد. اوایل سال جاری میلادی نیز توسط کمیسیون تجارت فدرال آمریکا متهم به رفتار ضد رقابتی شد.
چرا کوالکام از اپل شاکی شده؟
در درخواست تقابلی که روز دوشنبه منتشر شد، کوالکام ادعا کرد که اپل در آیفون ۷ مخصوصا عملکرد چیپ‌های 4G LTE کوالکام را کاهش داده تا در مقابل چیپ‌های 4G LTE اینتل را تبلیغ کند. علاوه بر این، کوالکام گفته که اپل با تحریف حقایق و با دروغ و حقه سعی کرده تا در کشورهای مختلف حملات رگولاتوری به کوالکام را تشویق کند. در این درخواست تقابل، کوالکام حرفی از میزان جریمه نقدی مورد نظرش به میان نیاورده است.
دن روزنبرگ، معاون اجرایی و مشاور عمومی شرکت کوالکام در بیانیه‌ای گفته که در طول ده سال گذشته، اپل با محصولات و خدمات محبوب خود، نقش مهمی در روانه کردن سرمایه به سمت تکنولوژی و محصولات الکترونیکی مصرفی ایفا کرده است. اما برای اپل ساختن حق امتیاز آیفون، محصولی که اپل را به پرسودترین شرکت جهان تبدیل کرده، بدون فناوری‌های سلولار کوالکام ممکن نبود.
در مجموع مهم‌ترین بخش اعتراض شرکت کوالکام همان بخشی است که ادعا می‌کند اپل کارایی چیپ‌های سلولار کوالکام را مخصوصا کاهش داده تا چیپ‌های شرکت اینتل را بهتر نشان دهد. اپل در آیفون ۷ و ۷ پلاس از چیپ‌های شرکت اینتل هم استفاده کرده است.
این اتهام بر اساس اطلاعاتی بنا شده که محققان شرکت Twin Prime Inc منتشر کرده اند؛ یک شرکت بهینه‌سازی اپ‌های موبایل، ناظر بر چیپ‌های سلولار و یک سازمان خودکفا که عملکرد رادیویی محصولات الکترونیکی مصرفی را آزمایش می‌کند.
گابریل تاوریدیس، مدیر بخش محصولات شرکت Twin Prime در نوامبر ۲۰۱۶ به بلومبرگ گفت که طبق شواهد، آیفون ۷ از تمامی قابلیت‌های شبکه ورایزن بهره نمی‌برد و به نظر می‌رسد که اپل مخصوصا برخی از توانایی‌های چیپ‌های این شبکه را غیرفعال نگه داشته است.
گرچه هیچ دلیل معقولی برای این ادعا ارائه نشد، اما محققان این شرکت گفتند که اپل چیپ‌های CDMA کوالکام را روی شبکه‌های ورایزن و اسپرینت ضعیف کرده تا عملکردشان با عملکرد چیپ‌های ضعیف‌تر اینتل که در آیفون‌های GSM (شبکه‌های AT&T و T-Mobile) به کار رفته‌اند همخوانی پیدا کند و این تصور را در کاربران ایجاد کند که هر دو مدل نسبتا یکسان هستند.
با این کار، تمام آیفون ۷ها در تمام شبکه‌ها عملکرد مشابهی از خود نشان می‌دادند در حالی که آیفون‌های دارای چیپ‌های 4G LTE کوالکام می‌توانستند سریع‌تر و بهتر عمل کنند. برای مقایسه باید گفت که مودم X12 کوالکام در آیفون ۷ می‌تواند داده‌ها را با سرعت ۶۰۰ مگابیت بر ثانیه دانلود کند، در حالی که مودم اینتل سرعت دانلودی معادل ۴۵۰ مگابیت بر ثانیه دارد.
این اولین باری نیست که اپل از چیپ‌هایی با عملکردهای مختلف استفاده کرده است. وقتی آیفون 6S در سال ۲۰۱۵ عرضه شد، کسانی که دیوایس را مورد نقد و بررسی قرار می‌دادند متوجه شدند که بین مدل‌هایی که دارای چیپ‌های ساخت شرکت TSMC بودند و مدل‌هایی که از چیپ‌های سامسونگ استفاده می‌کردند تفاوت‌هایی از نظر طول عمر باتری وجود دارد.
این ماجرا چه معنایی برای آینده آیفون دارد؟
با اینکه ممکن است به این زودی‌ها نتیجه پرونده درگیری قانونی بین اپل و کوالکام را نبینیم، اما می‌توانیم پیش‌بینی کنیم که این مورد چه مفهومی برای اپل و آینده اسمارت فون محبوبش خواهد داشت.
اگر اپل موفق شود که کوالکام را شکست دهد، احتمالا قیمت آیفون به اندازه نسبتا قابل توجهی کاهش می‌یابد، چون اپل دیگر مجبور نخواهد بود برای هر دیوایس به کوالکام پول اضافه بدهد.
اما از سوی دیگر، اپل باید جواب بدهد که آیا در آیفون‌های مجهز به چیپ‌های کوالکام سرعت 4G را کاهش داده یا نه. اگر اپل چنین کاری کرده باشد اپل باید به کوالکام جریمه زیادی بدهد، البته این احتمال هم وجود دارد که کوالکام در آینده تمایل کمتری نسبت به ادامه کارش با اپل از خود نشان بدهد.
در هر حال، رابطه بین اپل و کوالکام به زودی دچار تغییر و تحولاتی می‌شود. اپل سعی خواهد کرد به سمت چیپ سازهایی برود که با هزینه کمتر توانایی‌های خوبی ارائه بدهند تا از این طریق بتواند قیمت نهایی آیفون را هم کمی کاهش دهد که شاید این امکان را پیدا کند که با اسمارت فون‌های اندرویدی ارزان قیمت‌تر از آیفون رقابت کند. اپل همین حالا هم از اینتل برای چیپ‌هایش کمک می‌گیرد اما ممکن است به زودی به دنبال شرکای دیگری هم در این زمینه بگردد تا وابستگی‌اش به یک شرکت واحد برای چیپ‌هایش را از بین ببرد.
با وجود اینکه آیفون ۸ در آینده نزدیک معرفی خواهد شد، احتمال دارد اپل کلا چیپ‌های LTE کوالکام را رها کند و فقط از چیپ‌های XMM 7650 اینتل برای آیفون ۸ استفاده کند. چیپ جدید اینتل توانایی دانلود با سرعت ۱ گیگابیت بر ثانیه و آپلود با سرعت ۲۲۵ مگابیت بر ثانیه را دارد. این یعنی ۴۵ درصد عملکرد بهتر نسبت به مودم‌های آیفون ۷. آینده سیلیکونی آیفون از همین حالا هم در حال تغییر کردن است.
