باستان‌شناسان موفق به کشف یک چاه باستانی شدهاند که بیشتر شبیه یک جعبه چوبی است تا یک چاه واقعی. آن‌ها با استفاده از تکنیک تحلیل حلقه‌های درخت (dendrochronology) حدس می‌زنند که چوب به‌کاررفته در ساخت این چاه، ۷۲۷۵ سال پیش بریده شده است. کشف این چاه، آن را تبدیل به یکی قدیمی‌ترین سازه‌های چوبی شناخته‌شده در دنیا می‌کند.
Jaroslav Peška، باستان‌شناس از مرکز باستان‌شناسی Olomouc در جمهوری چک می‌گوید: ما براساس داده‌هایی که با استفاده از تکنیک درخت‌گاه‌شماری به‌دست آوردیم، حدس می‌زنیم که چوب‌های به‌کاررفته در ساخت این چاه جعبه‌مانند، ۵۲۵۵ یا ۵۲۵۶ سال قبل از میلاد مسیح بریده شدهاند. حلقه‌های موجود بر روی تنه این چوب‌ها، ما را قادر می‌سازند تا با دقت بالایی (با اختلاف یک سال)، تاریخ برش خوردن آن‌ها را حدس بزنیم.
این چاه قدیمی، در سال 2018 در نزدیکی شهر Ostrov جمهوری چک کشف شده و تکه‌های سرامیکی موجود در داخل آن، قدمت سایت مذکور را به اوایل دوره نوسنگی باز می‌گرداند، اما متاسفانه هیچ آثاری از سکونتگاه‌های آن دوره، در این محل پیدا نشده و این نشان می‌دهد که آن سکونتگاه‌ها احتمالا در فاصله دورتری از این چاه قرار داشته‌اند.
این چاه باستانی که در هنگام کشف، پر از خاک بود، توسط تیم باستان‌شناسی با دقت زیادی خاکبرداری و خارج گردید. این سازه چوبی دارای چهار تیرک از جنس بلوط در هر گوشه است که توسط تخته‌های مسطحی به هم وصل شدهاند. چاه تقریبا به شکل مربع با ابعاد ۸۰ در ۸۰ سانتی‌متر بوده که به صورت شفتی تا عمق ۱۴۰ سانتی‌متری زیر زمین پایین رفته است.
حتی در جاهایی که محل برخورد آب به دیواره‌های چاه بوده، وضعیت ماندگاری چوب‌ها استثنایی است و در آنجا نشانه‌هایی از به‌کارگیری ابزارهای سنگی صیقل‌خورده برای شکل دادن به چوب‌ها دیده می‌شود.
Peška می‌گوید: این سازه واقعا منحصربه‌فرد است. در ساخت آن از تکنیک‌هایی استفاده شده که در عصر آهن و برنز و حتی عصر روم باستان به کار می‌رفته‌اند. ما واقعا نمی‌دانیم که کشاورزان اولیه، چگونه تنها با داشتن ابزارهایی از سنگ، استخوان، شاخ یا چوب توانسته‌اند سطح درختان برش‌خورده را با چنین دقتی بسازند.
براساس داده‌هایی به‌دست‌آمده از تکنیک‌های مختلف باستان‌شناسی، درختانی که چوب آن‌ها به‌عنوان تخته‌های مسطح در اطراف چاه مورد استفاده قرار گرفته‌اند، در حدود ۷۲۷۵ سال پیش بریده شدهاند. این تاریخ احتمالا زمانی است که چاه ساخته شده است. اما دو تا از تیرک‌های آن، داستان متفاوتی دارند.
یافته‌های باستان‌شناسان نشان می‌دهد که هر دوی آن‌ها، زودتر از بقیه چوب‌ها برش خورده‌اند؛ یکی از آن‌ها در ۷۲۷۸ یا ۷۲۷۹ سال قبل و دیگری تقریبا ۹ سال زودتر از آن. به نظر می‌رسد که این دو تیرک قبلا در جایی مورد استفاده قرار گرفته بودند و بعدا برای ساخت چاه به کار رفته‌اند.
یکی از تخته‌های مسطح کناری هم سن متفاوتی دارد و حدس زده می‌شود ۷۲۶۱ یا ۷۲۴۴ سال پیش بریده شده باشد. این تاریخ‌ها احتمالا زمانی هستند که چاه بنا به دلایلی مورد تعمیر قرار گرفته است.
نکته مهمی که درباره چاه باستانی کشف‌شده باید بگوییم این است که این سازه قطعا قدیمی‌ترین سازه چوبی شناخته‌شده در دنیا نیست، برای اینکه هم‌اکنون بیش از ۴۰ چاه چوبی دیگر، شبیه به این چاه، در اروپا کشف شدهاند که قدمتی مشابه آن دارند. باستان‌شناسان فکر می‌کنند که بعضی از آن‌ها حتی ممکن است قدمت بیشتری هم داشته باشند. مثلا در مورد یکی از آن‌ها که در مجارستان قرار دارد حدس زده می‌شود که بین ۵۴۰۰ تا ۵۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح ساخته شده باشد.
تیم تحقیق در مقاله خود نوشته‌اند: تکنولوژی‌هایی که آن زمان در دسترس بودند، از قبیل ابزارهایی که از سنگ، استخوان، شاخ یا چوب ساخته می‌شدند، برای انجام کارهای نجاری بر روی چوب کافی بوده‌اند. مقایسه چاه Ostrov با نمونه‌هایی که در دوره‌های بعدتر ساخته شدهاند، ما را به تحسین این سازه کاملا دقیق وا می‌دارد.
این تحقیق در مجله Journal of Archaeological Science چاپ شده است.
