از زمان تکامل ما که بیش از 2 میلیون سال میگذرد، انسانهای زیادی روی کره زمین بودهاند. این انسانها در زیستگاههای گوناگون و محیطهای چالش برانگیز زندگی میکردند. برخی حتی مسیرهای زیادی را طی کرده و به هم پیوستند.
اگرچه ممکن است آنها به نقاط مشترک زیادی از قبیل کنترل آتش، تولید ابزار سنگی یا تهیه لباس رسیده باشند، اما نسل امروز ما، انسانها، فقط زنده ماندهاند.
دانشمندان در مورد وجود فعلی انسانها بسیار بحث و بررسی کردهاند. برخی اظهار داشتند که تواناییهای تکنولوژیک بهتر نسل اولیه ممکن است به ما برتری نسبت به بقیه داده باشد. برخی دیگر اظهار داشتند که ممکن است نسل اولیه رژیم غذایی متنوعتری مصرف میکرده یا دوندههای کارآمدتری نسبت به سایرین بودهاند. اگرچه، دیگر محققان معتقدند که نژاد انسانهای اولیه ممکن است به دلیل ترکیب ژن با دیگر انسانها، هنوز منقرض نشده باشد.
محققان همچنین این فرضیه را مطرح کردهاند که تغییرات آب و هوایی میتواند در انقراض گونههای انسانهای اولیه نقش داشته باشد. در مطالعهای جدید، تیمی از دانشمندان ایتالیا، انگلستان و برزیل که روی چند رشته تحقیق میکردهاند، چنین ادعا میکنند که این عامل میتواند نقش اصلی در انقراض انسانهای دیگر داشته باشد.
نویسندگان معتقدند که یافتهها میتواند به عنوان هشداری برای ما نیز باشد؛ زیرا بشریت امروز با تغییرات آب و هوایی ساخته شده توسط بشر روبرو است.
دیرینهشناسی به نام پاسکواله رایا (Pasquale Raia)، یکی از نویسندگان این تحقیق اینچنین گفته است:
اگر تغییرات آب و هوایی خیلی شدید باشد، حتی نیروگاه نیز نابود خواهد شد. مردم باید به تمامی آسیبهایی که باعث تغییرات آب و هوایی میشود، توجه داشته باشند.
در این پژوهش، تیم فقط بر روی شش گونه شناخته شده انسان اولیه تمرکز کرده است. بقیه گونهها حذف شدند، زیرا سوابق فسیلی موجود برای تجزیه و تحلیل آنها بسیار محدود بود.
محققان با استفاده از پایگاه داده فسیلی که شامل 2754 آمار باستانشناسی است، از محل زندگی این گونهها نقشهبرداریهایی انجام دادهاند. آنها شواهد فسیلی و ارتباط ابزارهای مرتبط با هر گونه را در مکانها و دورههای زمانی مختلف بررسی کردند. پژوهشگران همچنین از روش مدلسازی آماری به نام شبیهساز آب و هوای گذشته استفاده کردند و با استفاده از سوابق موجود برای بازسازی شرایط آب و هوایی، از جمله دما و بارندگی، طی 5 میلیون سال گذشته به بررسی پرداختند.
جورجیو مانزی (Giorgio Manzi)، انسانشناس، گفته است:
این مسئله چشماندازی از تأثیرات بزرگ ناملایمات آب و هوایی را ارائه میدهد.
برای سه گونه از پنج گونه منقرض شده (erectus ،heidelbergensis و neanderthalensis)، درست قبل از از بین رفتن گونهها، تغییرات ناگهانی و شدیدی در آب و هوا روی کره زمین رخ داد. طبق گفته رایا، میانگین تغییر در دما تقریباً 4 تا 5 درجه سانتیگراد است.
محققان در ادامه با حضور در مکانهای گونهها، ارزیابی کردند که این گونهها چگونه در معرض نابودی آسیبپذیر بودهاند.
تیم تشخیص داد که قبل از نابودی، دو گونه erectus و heidelbergensis، بیش از نیمی از جمعیت خود را به دلیل تغییرات آب و هوایی از دست داده بود. حدود یک چهارم انسانهای اولیه از بین رفتند. منابع غذایی احتمالاً با تغییر زیستگاهها کاهش یافته و سرما ممکن است بقای گونههای سازگار با آب و هوای گرم را تهدید کرده باشد. این توضیحات آب و هوایی لزوماً به این معنی نیست که عوامل کوچک دیگر نیز مهم نبودهاند. رایا و همکارانش معتقدند که تجزیه و تحلیل آنها عامل اصلی انقراض انسانهای گذشته را نشان داده است.
انقراض انسانهای اولیه (نئاندرتالی) بسیار مورد بررسی قرار گرفته و در مورد آنها بحث شده است، اما از بین رفتن گونههای دیگر انسان چندان مورد توجه قرار نگرفته است. این مطالعه جدید نشاندهنده اولین تلاش برای درک چگونگی از بین رفتن چندین گونه انسان در مناطق وسیع است.
فیس گفته است ثبت تعداد محدودی از فسیلها برای بعضی از گونهها، کار را برای یافتن شرایط محیطی یا آب و هوایی که سایر گونههای انسان با آن سروکار داشتهاند، دشوار میکند. او اینچنین اظهار کرد:
اما اکنون نادیده گرفتن سایر دلایل احتمالی انقراض درست نیست.
به همین ترتیب، جورجیو مانزی که در این مطالعه مشارکت نداشت، خاطرنشان میکند که بسیاری از عنصر برای نابودی گونههای گذشته انسان، باید در نظر گرفته شوند. او گفته است که رابطه بین تغییر اقلیم و انقراض پیچیده است و همیشه یکی به دیگری منتهی نمیشود. او اینچنین خاطرنشان کرد که:
ناملایمات مختلف ناگهانی آب و هوا و بحرانهای زیستمحیطی حداقل در طی یک میلیون سال گذشته شناخته شده است. این شرایط همیشه منجر به انقراض نمیشود.
هنوز هم مانزی معتقد است که تحقیقات کنونی میتواند شرایط خوبی را برای تاثیرات تغییرات آب و هوایی ایجاد کند. او گفته است:
این پژوهشات، تصویری از تأثیرات شگرفی که ناملایمات آب و هوایی بر جمعیتهای انسانی گونههای مختلف داشته است، را ارائه میدهد.
پیشبینی شده است که کره زمین تا سال 2100 تا 5 درجه سانتیگراد گرمتر میشود، در نتیجه چالشهای اقلیمی بیشتری پیش رو خواهیم داشت.