چگونه با تغییر سرعت شاتر عکس‌های منحصر بفرد بگیریم؟!

اگر بخواهیم با دقت نگاه کنیم، باید بگوییم که عبارت “سرعت شاتر” اشتباه است. در واقع باید گفت زمان شاتر! شاتر همیشه با یک سرعت ثابت باز و بسته می‌شود و در واقع تفاوت در مقدار زمانی است که شاتر باز می‌ماند. زمانی که درک درستی از اتفاقی که درون دوربین می‌افتد داشته باشیم، می‌توانیم بهتر عمل کنیم و در پی آن نتیجه بهتری بدست آوریم.

در مطلب زیر قرار است با زمان باز ماندن شاتر بازی کنیم و ببینیم که چطور این مقدار زمان می‌تواند تاثیر گذار باشد.

برای اینکه بتوانیم سرعت یا زمان شاتر را بهتر درک کنیم، بگذارید کمی در این‌باره توضیح دهیم، شاتر دوربین شما می‌تواند یک هشت هزارم ثانیه باز بماند. یعنی باید یک ثانیه را به 8000 قسمت تقسیم کنید و یک قسمت آن را در نظر بگیرید. بله شاتر شما می‌تواند به اندازه این یک قسمت باز بماند. در مقابل اما همین شاتر قادر است 20 تا 30 دقیقه هم باز باشد و به همین اندازه نور وارد دوربین شود.

با هر مقدار باز بودن شاتر، یک نتیجه متفاوت بدست خواهد آمد.

1. توقف لحظه

توقف لحظه را بیشتر در عکس‌های ورزشی دیده‌ایم. لحظه به ثمر رسیدن یک گل، یا تکل رفتن بازیکن. این گونه عکس‌ها همیشه به چشم بشر جالب به نظر می‌آیند، زیرا در واقعیت چشم‌های ما قادر به توقف لحظات نیستند.

بیایید با هم تمرین کنیم. فکر کنید که یک عکاس ورزشی هستید و می‌خواهید از صحنه‌های به ثمر رسیدن گل عکس بیندازید. اول باید لنز مناسب تهیه کنید. در عکاسی ورزشی معمولا از لنزهایی با زوم زیاد یا تله استفاده می‌شود. بیشتر عکاسان از نوع 400 میلی متری یا بیشتر استفاده می‌کنند. نکته دیگر ثابت نگه داشتن دوربین است. در این موارد سه پایه جواب نمی‌دهد، زیرا نیاز است که دوربین حرکت داده شود، پس بهتر است مونو پاد انتخاب شود.

پس از این‌ها باید مطمئن شوید که زمان شاتر را روی مقداری بگذارید که از بازیکن زمانی که در میانه عمل است، عکس بگیرد. به نور هم توجه کنید، اگر عکاسی در محیط خارجی صورت می‌گیرد، پس نور طبیعی باید کافی باشد، اما اگر قرار است در محیط‌های داخلی عکس بگیرید، پس اکسپوژر باید تا حد امکان طولانی باشد. در این مواقع نیاز است که ISO در بیشترین مقدار خودش قرار بگیرد، تا امکان فریز کردن سوژه فراهم شود. برای بیشتر ورزش‌ها، زمان 1/1500 ثانیه نقطه شروع است. البته در ورزش‌های سریعتری چون هاکی روی یخ، فوتبال، راگبی و غیره، شاید مجبور باشیم که سرعت بیشتری به شاتر بدهیم.

تکنیک

دیافراگم را روی f/2.8 یا f/4.5 بگذارید و با وجود نور خورشید سرعت شاتر را روی 1/1500 ثانیه قرار دهید. اگر با این مقدار نتوانستید عکس دلخواه‌تان را بگیرید، سرعت شاتر را بیشتر کنید. سعی کنید که زمان عمل مربوطه را پیش بینی کنید. به یاد داشته باشید که با قرار دادن این مقدار برای دیافراگم، ریسک از دست دادن فوکوس، زیاد خواهد شد. یکی از عکاسان مشهور ورزشی در اینباره چنین می‌گوید: اگر صحنه رخ دادن گل را در منظره‌یاب دیدید، صحنه را از دست داده‌اید.

2. لحظه سرنوشت ساز

مخترع عبارت “لحظه سرنوشت ساز” هنری کارتیر برسون است. او یک عکاس خیابانی و مردمی مشهور است و باور دارد که باید آن زمان ارزشمندی را که منجر به تولید یک عکس ارزشمند می‌شود با نام “لحظه سرنوشت ساز” معرفی کرد. البته پیدا کردن لحظه طلایی که باید شاتر فشرده شود کار چندان ساده‌ای نیست و قدرت عکس‌العمل بالایی می‌خواهد، اما اصل قضیه صبر است. باید دقایق زیادی را منتظر آن لحظه طلایی ماند.

تکنیک

باید به صحنه‌ای که می‌خواهید از آن عکس بیندازید فکر کنید و تلاش کنید که آن را در ذهنتان تصویر سازی کنید. سپس فریم را ایجاد کنید. بنشینید تا صحنه مورد نظرتان اتفاق بی‌افتد. ممکن است در این بین افراد مختلفی از فریم شما عبور کنند، اما عجله نکنید. به زودی مورد مد نظرتان پدیدار می‌شود.

3. ایجاد تاری خلاق و انتزاعی

بازی با زمان شاتر به مانند سفر در زمان می‌ماند. زمانی که شاتر باز است، نور به سنسور می‌رسد، هر چه این زمان طولانی‌تر باشد، بعضی از قسمت‌های عکس تارتر می‌شود. البته برخی مواقع این تاری ناخواسته است که در اثر باز بودن بیش از حد شاتر یا تکان خوردن دوربین اتفاق می‌افتد.

اما تاری که اینجا از آن حرف می‌زنیم نوع عمدی آن است. تاری که برای گرفتن عکس‌های انتزاعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. هر چه زمان باز ماندن شاتر بیشتر شد، حرکت بیشتر و تاری نیز افزایش می‌یابد. در واقع تاری ممکن است در اثر حرکت سوژه یا حرکت خود دوربین باشد. اگر هر دو حرکت داشته باشند این تاری پویا می‌شود و اگر دوربین ثابت باشد و سوژه حرکت کند، حس سرعت در عکس کاملا پیدا خواهد بود.

تکنیک

مقدار دیافراگم را روی f/5.6 یا بیشتر (بسته‌تر) بگذارید. این عکس‌ها را در محیط‌های کم نور، پیش یا پس از غروب خورشید  بگیرید. زمان شاتر را 1/10 ثانیه قرار دهید. شاتر را رها کنید و دوربین را از چپ به راست یا هر جهتی که می‌خواهید حرکت دهید یا حتی آن را بچرخانید. در این حالت و زمانی که شاتر باز است، با حرکت دوربین، اجسام با هم ترکیب می‌شوند و تصویر انتزاعی پدید خواهد آمد.

4. اکسپوژر در نور کم

در این قسمت هدف فوکوس روی صحنه و حرکت تنها یک بخش از آن است. در واقع این حالت بیشتر زمانی که می‌خواهید هنگام شب رد نور خودروها را ثبت کنید بدرد می‌خورد. این عکس‌ها واقعا جذابند، زیرا دیدن رد نور خودروها بدون آنکه خودشان مشخص باشند، واقعا جالب و رویایی است. زمان دیگری که مناسب برای این نوع عکاسی است، زمان آبی است (20 تا 30 دقیقه پس از غروب خورشید زمانی که یک نور آبی نرم آسمان را فرا می‌گیرد) این مدت زمان بسیار مناسبی برای عکاسی با اکسپوژر طولانی است، زیرا آسمان آبی است و سوژه به خوبی نوردهی شده است.

تکنیک

دوربین را روی سه پایه گذاشته و دیافراگم را f/8 تا f/11 بگذارید. سرعت شاتر را به اندازه‌ای که احساس می‌کنید مناسب است قرار دهید. این مقدار می‌تواند از یک دهم تا سه یا چهار ثانیه باشد. هر چه هوا تاریک‌تر باشد، زمان باز ماندن شاتر هم باید بیشتر شود.

محل مناسب را انتخاب کنید و آنجا بایستید. چند عکس آزمایشی بگیرید. اینجا زمان از هر چیزی مهم‌تر است. اگر می‌خواهید رد نور عبور خودروها را ثبت کنید باید بهترین زمانی که سوژه درون قاب شما قرار می‌گیرد انتخاب کنید. این همان زمان سرنوشت ساز است.

5. اکسپوژر طولانی

همانطور که از عنوان هم مشخص است، اینبار قرار است شاتر را به مدت طولانی یعنی 20 تا 30 ثانیه باز بگذاریم. برای این حالت از عکاسی نیاز به فیلتر تراکم خنثی 10 نقطه‌ای است. این فیلتر باعث می‌شود که جلوی نور به اندازه کافی و لازم گرفته شود تا شاتر بتواند به حدی که می‌خواهید باز باشد. می‌توان از فیلتر ND برای عکاسی در روز و زمانی که می‌خواهیم شاتر را زیاد باز بگذاریم استفاده کرد، اما شاید این پرسش به ذهنتان خطور کند که چرا باید چنین کاری کنیم؟ این تکنیک برای زمانی مناسب است که مثلا می‌خواهید از یک آسیاب آبی عکس بیندازید و می‌خواهید که چرخ آسیاب تار شود. یا اینکه زمانی که می‌خواهید از امواج دریا عکس بیندازید و دلتان می‌خواهد آن‌ها را نرم و ابریشمی نشان دهید بکار می‌آید.

تکنیک

دوربین را روی سه پایه گذاشته و دیافراگم را روی مقداری بین f/11 و F/16 بگذارید. زمان اکسپوژر در این نوع عکس‌ها بهتر است بین 15 تا 30 ثانیه یا بیشتر باشد. اگر می‌خواهید این زمان را بیش از 30 ثانیه قرار دهید، نیاز به کابل ریموت کنترل دارید. در این مدل صحنه‌ها نیاز به حرکت زیاد است. هر چه میزان باز بودن شاتر بیشتر باشد، تصویر سورئال‌تر خواهد شد.

اگر از فیلتر ND استفاده می‌کنید، از فوکوس خودکار برای قرار دادن همه چیز در فوکوس استفاده کنید و سپس دوربین را روی فوکوس دستی بگذارید. دلیل اینکار این است که به محض استفاده از این فیلتر صحنه تاریک می‌شود و اگر دوربین روی فوکوس خودکار باشد برای یافتن نقطه فوکوس تلاش خواهد کرد. پس بهتر است اول فوکوس را خودکار و سپس فوکوس را دستی کنید و فیلتر ND را بگذارید. توجه داشته باشید که در عکاسی با اکسپوژر طولانی، باتری خیلی زود تمام می‌شود، پس باتری یدک همراهتان داشته باشید.

6. افق گردی یا پنینگ

افق گردی اگر به درستی انجام شود می‌تواند نتایج بسیار خوبی داشته باشد، اما به این آسانی‌ها هم نیست. افق گردی یعنی فوکوس روی یک سوژه در حال حرکت و چرخاندن دوربین روی افق! در طی همین چرخش شاتر باید آزاد شود. زمان اکسپوژر اینجا بسته به سوژه یا مقدار نور است، ولی زمان بیشتر ترجیح داده می‌شود. زمان مناسب می‌تواند 1/30 یا پایین‌تر باشد.

تکنیک

جایی بایستید که امکان چرخش از کمر به راحتی وجود داشته باشد. زمان‌بندی اهمیت زیادی دارد. شاتر را زمانی آزاد کنید که احساس می‌کنید سوژه در بهترین شکلش در فریم قرار داد. زمانی که شاتر را رها می‌کنید با سوژه تا زمانی که شاتر بسته شود، حرکت کنید.

گام بعدی گرفتن عکس است. توصیه می‌شود که حتما این نوع عکاسی را تمرین کنید.حتما با تنظیمات بازی کنید و آنچه بهتر جواب می‌دهد، بی‌یابید.