همان‌طور که می‌دانید شاید مهم‌ترین و پر حاشیه‌ترین خبر این هفته، پیروزی دونالد ترامپ، نامزد حزب جمهوری خواه در انتخابات آمریکا باشد، اتفاقی که شاید کمتر کسی انتظارش را داشت. با توجه به اهمیت این موضوع و تاثیر آن بر همه بخش‌های جامعه آمریکا، مطمئنا اهالی سیلیکون ولی هم از نتیجه این انتخابات بی‌نصیب نخواهند ماند، اما در این بین شرکت اپل بیش از همه مورد انتقاد چهل و پنجمن رئیس جمهور آمریکا بوده است.
اپل که مدتی است عنوان با ارزش‌ترین شرکت دنیا را به خود اختصاص داده، در طول کمپین‌های انتخاباتی و سخنرانی‌های انتخاباتی ترامپ بارها مستقیما مورد انتقاد او قرار گرفته است. تیم کوک، مدیر عامل اپل، در کمپین‌های انتخاباتی کلینتون فعال بوده و در سال ۲۰۱۵ هم با جان پودستا، رییس کمپین انتخاباتی کلینتون ملاقاتی خصوصی داشته است. حتی اخیرا گفته شده بود تیم کوک و بیل گیتس یکی از گزینه‌های کلینتون برای سمت معاون اولی رییس جمهور بوده‌اند.
بسیاری از دولت‌ها و موسسات با اعلام خبر ریاست جمهوری ترامپ، نشست‌های اضطراری برگزار کردند تا درباره این اتفاق و تاثیرات آن بحث کنند. محتمل‌ترین گزینه‌هایی که تیم کوک و گروهش درباره آن بحث می‌کنند، موارد زیر است:
بازگشت مالیات به وطن
مالیات همیشه یک موضوع مهم برای اپل محسوب می‌شود و اصلاحات و تغییر در مالیات مسئله شماره یک این کمپانی و سایر کمپانی‌هاست.
سیاست‌های ترامپ ممکن است به مذاق اپل خوش نیاید. اپل در حال حاضر در حدود ۲۰۰ میلیارد دلار نقدینگی و اوراق بهادار در خارج از مرزهای آمریکا دارد و باید ۳۵ درصد از آن را به عنوان مالیات به داخل آمریکا انتقال دهد. ترامپ در سخنرانی باشگاه اقتصادی نیویورک در سپتامبر، اعلام کرد که شرکت‌هایی که کسب و کارشان در خارج از ایالات متحده است می‌بایست ۱۰ درصد مالیات بدهند!
این سرمایه در خارج از مرزها خوابیده، کسی نمی‌داند مبلغ آن چقدر است، برخی می‌گویند ۲.۵ تریلیون دلار است، اما برخی را می‌شناسم که فکر می‌کنند این مبلغ تا ۵ تریلیون هم برسد. ما این مبلغ را می‌گیریم و مالیات آن به جای ۳۵ درصد تنها ۱۰ درصد خواهد بود و چه کسی این را به ۳۵ درصد بازمی‌گرداند؟ واضح است هیچ‌کس، چون هیچ‌کس این کار را نمی‌کند.
فایننشال تایمر در روز چهارشنبه گزارش کرد: بزرگ‌ترین گروهی که از این انتقال نفع می‌برند گروه‌های بزرگ فناوری در آمریکا خواهند بود. تیم کوک در مصاحبه‌ای با واشنگتن پست در اوایل امسال گفت:
صادقانه بگویم من فکر می‌کنم که قوه مقننه و حکومت موافق خواهند بود که این پرسودترین تغییر مالیاتی برای کشور و اقتصادش خواهد بود. زمانی که ما سرمایه خود را به کشور منتقل کنیم، ۳۵ درصد مالیات فدرال پرداخت خواهیم کرد و پس از آن میانگین ۵ درصد دیگر در داخل ایالت‌هایی که هستیم، بنابراین مالیات ۴۰ درصد خواهد بود. صحبت از ۴۰ درصد است، تا زمانی که یک نرخ منصفانه نباشد ما سرمایه خود را به کشور بر نخواهیم گرداند.
گفته می‌شود کمپانی‌های آمریکایی در خارج، ۱.۲ تریلیون دلار منبع مالی دارند و اپل بزرگ‌ترین آن‌هاست. همچنین این احتمال هم وجود دارد که حکومت ترامپ ممکن است تلافی اتفاق کمیسیون اروپا را بکند که در اوایل امسال اپل را ملزم به پرداخت ۱۴.۵ میلیارد دلار مالیات کرد.
تولید آمریکایی
ترامپ در طول کمپین‌هایش به اپل اعلام کرد که باید آیفون‌هایش را در خاک آمریکا تولید کند. امروزه آیفون‌ها در چین سرهم می‌شوند و اکثر اجزا آن از کشورهای آسیایی تامین می‌شوند.
من قصد دارم که مشاغل را به داخل کشور برگردانم. قصد دارم اپل را ملزم کنم تا تولید رایانه‌ها و آیفون‌هایش را در خاک خودمان تولید کند، نه در چین. تولید آن‌ها در چین چه کمکی به ما می‌کند؟!
ترامپ تنها رئیس جمهور یا نامزد ریاست جمهوری نیست که با بیان این که اپل باید در آمریکا تولید داشته باشد، این شرکت را به چالش می‌کشد. باراک اوباما هم در سال ۲۰۱۱ از استیو جابز، مدیر عامل سابق اپل، چنین درخواستی را داشت.
این انتقال خط تولید بنا به چند دلیل برای اپل ناخوشایند است:
- چالش‌های لجستیکی، زیرا بسیاری از تامین کنندگان قطعات محصولات اپل در آسیا هستند.
- کمبود مهارت‌های تولید در آمریکا
- قیمت تمام شده در چین بسیار کمتر است. بعضی ارزیابی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که سرهم کردن قطعات در آمریکا می‌توان بیش از ۵۰ درصد هزینه بیشتر برای تولید هر آیفون به همراه داشته باشد که باعث بالاتر رفتن قیمت نهایی دستگاه و تاثیر منفی در فروش جهانی آن خواهد شد.
البته هنوز راه‌هایی وجود دارد که ترامپ می‌تواند با آن‌ها اپل را به تولید آیفون در خاک آمریکا تشویق کند. او یک بار تعرفه گمرکی ۴۵ درصدی بر واردات کالاهای چینی را مطرح کرد که باعث تغییر شکل بی سابقه در ساختار اقتصادی آمریکا شد.
رمزنگاری و درهای پشتی
ترامپ حتی بایکوت تمام محصولات اپل را از سوی مردم هم خواستار شده بود و دلیل آن را هم اصرار این شرکت بر رمزنگاری و همان درهای پشتی عنوان شد که در اوایل سال جاری به جنجالی رسانه‌ای تبدیل شده بود، همان زمانی که FBI از اپل خواست تا آیفون یکی از مجرمان حادثه سن برناردیو را رمزگشایی کند.
ترامپ مدعی بود که اپل باید درباره این ماجرا با FBI همکاری می‌کرد:
چیزی که من به آن فکر می‌کنم این است که شما باید اپل را بایکوت کنید تا زمانی که این شرکت رمزگشایی آیفون را در اختیار نیروهای امنیتی بگذارد. نظر شما چیست؟ من به آن فکر کرده‌ام، به بایکوت اپل!
او اوایل امسال در توییتی اعلام کرده که هم از آیفون و هم از گوشی سامسونگ استفاده می‌کند اما اگر اپل به دولت دسترسی به اطلاعات آن تروریست را ندهد، او فقط از سامسونگ استفاده می‌کند (البته ترامپ برای سخنرانی در رویداد صنفی سامسونگ مبلغی دریافت کرده بود).
البته ماجرای آیفون سن برناردیو حل شد و اپل هم تا آخر حاضر به همکاری نشد اما رمزنگاری آیفون هنوز یک موضوع بحث برانگیز است که می‌تواند باز هم منجر به جدالی بین اپل و مقامات قانونی آمریکا شود.
