در حال حاضر واقعیت مجازی (Virtual Reality) بیشتر در بازیهای کامپیوتری و سرگرمیها دیده میشود ولی به نظر میرسد استفاده از آن به عنوان ابزاری برای آموزش و درمان در حال گسترش است. محققان معتقدند که کودکان، گروهی هستند که میتوانند از مزایای واقعیت مجازی برای هدفهای مختلف استفاده کنند. برای این کار، توسعه دهندگان واقعیت مجازی باید ابزارهای آموزشی و بازیهای کامپیوتری متناسب با سن کودکان را گسترش دهند. از واقعیت مجازی میتوان برای آموزش مهارتها و تحصیلات به کودکان ناتوان استفاده کرد.
به عنوان مثال، از واقعیت مجازی در برنامههای متعددی با هدف آموزش مهارتهای اجتماعی به کودکان مبتلا به اوتیسم استفاده شده است. در این برنامههای آزمایشی مشاوران و روانپزشکها میتوانند با یک سناریوی تکراری با کودکان اوتیسمی تعامل داشته باشند. در این سناریوها مشاوان به صورت شخصیتهای فانتزی جذاب مثل یک گلابی، دلفین یا شخصیتهای معروف کارتونی با کودک به عنوان دوست یا مربی ارتباط برقرار میکنند. کودکان مبتلا به اوتیسم با حیوانات بهتر از انسان ارتباط برقرار میکنند. یکی از راههای شناخته شده درمان اوتیسم، دلفین درمانی است. با توجه به محدودیتهای استفاده از دلفین واقعی، واقعیت مجازی میتواند گزینه خوبی برای جایگزینی باشد. اخیرا درمان به کمک واقعیت مجازی برای کودکان مبتلا به اوتیسم تجاری شده است. استارت آپ واشنگتن فلوریو (Washington Floreo) این خدمات را با نام “معالجه همه جانبه اتویسم” ارایه میکند. در قسمتی از این درمان، به کودکان مهارتهای اجتماعی و داستانها در یک محیط امن و آرام تدریس میشود. این رویکرد به دانشمندان اجازه میدهد که بر پیشرفت کودکان تحت این روش نظارت کنند. دادهها و اطلاعات مناسب را جمع آوری کنند و نتایج آزمایش را شفاف و دقیق بررسی کنند. افراد سالم هم میتوانند مهارتهای مثل رانندگی را با استفاده از واقعیت مجازی یاد بگیرند که در آن واقعیت مجازی جایگزین محیط واقعی میشود.
علاوه بر اهداف درمانی، واقعیت مجازی میتواند یک سرگرمی مهم برای کودکان ناتوان باشد مخصوصا کودکانی که از ویلچر استفاده میکنند. کارشناسان بیان میکنند که بازیهایی که از تکنولوژی واقعیت مجازی استفاده میکنند میتوانند به یک تجربه جذاب تبدیل شوند زیرا که به کودکان ناتوان اجازه میدهند، با کمترین تلاش بتوانند کاراکتر بازی را کنترل کنند و امکان رقابت با افراد دیگر را به آنها میدهد. این بازیها احساس تعلق و موفقیت را به این کودکان میدهند. با وجود اینکه همه بازیهای واقعیت مجازی ویژگیهای لازم برای افراد ناتوان را ندارند ولی بازیهای اخیر به گونهای طراحی شدهاند که همه کودکان با هر محدودیت حرکتی بتوانند این بازیها را انجام دهند.