در سالهای اخیر اوضاع بازار ارز کشور همیشه در نوسان بوده و نمودار آن، سینوسی که چه عرض کنم، رسما صعودی شده است! تغییرات قیمت ارز و بهخصوص دلار در حدی بوده که حالا کوچک و بزرگ، زن و مرد، پیر و جوان و خلاصه همه افراد جامعه خواه ناخواه به سمت علم اقتصاد و مفاهیم آن کشیده شدهاند. حالا با واژهها و اصطلاحات خاصی طرف هستیم که هرکسی دوست دارد معنی آن را بفهمد. یکی از این واژههای غریب برای عموم مردم، آربیتراژ است که این روزها خصوصا اصطلاح آربیتراژ ارز خیلی بر سر زبانها افتاده، اما اکثرا با مفهوم آن آشنا نیستند و یا اینکه از آن استفاده میکنند اما حتی اسمش را هم نمیدانند! امروز و در آیتیرسان تصمیم گرفتیم تا نگاهی به مفهوم آربیتراژ بیندازیم و ببینم که اصلا آربیتراژ ارز چیست و در چه شرایطی بهوجود میآید؟!
آربیتراژ چیست؟
پیش از هر چیز، ابتدا اجازه دهید تا شما را با معنا و مفهوم آربیتراژ آشنا کنیم. در علم اقتصاد، آربیتراژ به معنای کسب سود از اختلاف بهوجود آمده در دو و یا حتی چند بازار مختلف است. در معنای کلی، آربیتراژ بیشتر به مکان متفاوت وابسته بوده اما گاهی اوقات، زمان نیز میتواند در آربیتراژ معنا پیدا کند. ذکر این نکته خالی از لطف نیست که وجود آربیتراژ نتیجه ناکارآمدی یک بازار است!
به بیانی سادهتر، اگر اختلاف قیمت یک کالا در دو بازار مختلف در حدی باشد که بتوانید سودی کسب کنید، شما از سود آربیتراژی بهره گرفتهاید. بگذارید برای روشنتر شدن موضوع یک مثال بزنیم. فرض کنید که قیمت آیفون Xs اپل در کرمانشاه 10 میلیون تومان باشد و در همین لحظه این قیمت در تهران به 11 میلیون تومان برسد. شما میتوانید آیفون Xs عزیز را از کرمانشاه بخرید و همان روز در تهران به فروش برسانید. حال اگر فرض کنیم که 500 هزار تومان در این راه هزینه کرده باشید (بابت حمل و نقل و…) باز هم 500 هزار تومان ناقابل در جیب شما باقی میماند. یعنی شما ابتدای روز 10 میلیون تومان پول داشتید و حالا 10 میلیون و 500 هزار تومان دارید! در صورت انجام اینکار شما توانستهاید از آربیتراژ استفاده کرده و سود آربیتراژی کسب کنید.
البته اگر بخواهیم خیلی دقیق عنوان کنیم، باید بگوییم که آربیتراژ مجموعهای از تراکنشهاست که در هیچ حالتی موجب زیان نشده و حداقل یکی از آنها سودآور باشد. در غیر این صورت به عمل انجام شده آربیتراژ گفته نمیشود. یعنی در واقع آربیتراژ یک معامله بدون کوچکترین رسیک خواهد بود.
آربیتراژ ارز چیست و چه کاربردی دارد؟
حال که با معنا و مفهوم آربیتراژ آشنا شدید، اجازه دهید تا به سوال اصلیمان یعنی آربیتراژ ارز چیست بپردازیم. گاهی اوقات در برخی بازارها بهجای یک کالا، این قیمت ارز است که موجب سودآوری میشود. یعنی یک ارز مشخص در یک لحظه و در دو مکان متفاوت، تفاوت ارزشی قابل توجهی دارد. بنابراین شما میتوانید همانکاری که با آیفون Xs اپل کردید، این بار با ارز ادامه دهید! آربیتراژ ارز و یا آربیتراژ سهام دو نمونه بسیار معروف از آربیتراژ هستند که همیشه و در تمامی بازارها و میان بیزینسمنها نقل مجلس میشوند!
آربیتراژ ارز نیاز به خرید و فروش سریع دو و یا چند ارز دارد. با اینکه دولتها تمام تلاششان را میکنند تا امکان آربیتراژ ارزی وجود نداشته باشد اما باز هم برخی کشورها در این راه ناکام میمانند. در کشورهای پیشرفته گاهی اوقات زمان آربیتراژ ارز به کمتر از یک دقیقه میرسد اما در برخی دیگر نظیر ایران، این میزان حتی چند روز نیز به طول میانجامد!
یک مثال ساده برای آنکه بدانید آربیتراژ ارز چیست
تصور کنید دو بانک مختلف نرخ ارزها را بهصورتی متفاوت تعیین کردهاند. مثلا بانک A نرخ تبدیل ریال به دلار را 10 به 1 عنوان کرده و بانک B این نسبت را 12 به 1 قرار داده است (یعنی پرداخت 12 ریال برای 1 دلار). حال شما میتوانید به بانک A مراجعه کرده و با پرداخت 10 ریال یک دلار ناقابل را بگیرید و سپس به بانک B بروید و همان یک دلار را بدهید اما 12 ریال پس بگیرید. به همین راحتی توانستید 2 ریال سود کنید!
نظر شما در این باره چیست؟ آیا توانستید پاسخ این پرسش که آربیتراژ ارز چیست را بگیرید؟ آیا تاکنون از این روشها برای کسب درآمد استفاده کردهاید؟ نظر خودتان را با ما و سایر دوستانتان در آیتیرسان به اشتراک بگذارید.
ممنون