پس از محدودیت‌هایی که شرکت اپل برای استفاده از اپلیکیشن‌های iOS ایرانی ایجاد کرد که منجر به مسدود و غیرفعال شدن آن‌ها شد؛ کسب‌وکارهای ایرانی دنبال راه‌کارها و فناوری‌های جدیدی برای اجرا و استفاده از این اپ‌ها رفتند.
یکی از این فناوری‌ها، وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده یا PWA است. نسل جدیدی از اپلیکیشن‌های تحت وب که به کاربران اجازه می‌دهد همانند یک اپلیکیشن موبایل از آن‌ها استفاده کنند. شرکت ایرانسل هم موفق شده اپلیکیشن‌های «ایرانسل من» و «لنز» خود را که در میان مشترکان محبوب و پرطرفدار هستند؛ با فناوری PWA پیاده‌سازی کند.
حالا می‌خواهیم نگاهی به فناوری PWA بیندازیم و بررسی کنیم کدام کسب‌وکارها و برندهای معروف دنیا از وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده استفاده می‌کنند.
مشکلات اپلیکیشن‌های بومی موبایل
یکی از دلایل موفقیت پلتفرم‌های اندروید و iOS، اپلیکیشن‌های بومی آن‌ها است. این اپ‌ها موجب شدند این دو سیستم‌عامل موبایل به اوج محبوبیت و کاربرپذیری برسند.
گستردگی و عملکرد بی‌نظیر اپلیکیشن‌های بومی باعث شد بسیاری از کاربران سراغ وب اپلیکیشن‌ها نروند یا پلتفرم‌های دسکتاپ و حتی موبایل دیگر را کنار زده و فقط از اپ‌های اندروید یا iOS استفاده کنند. کسب‌وکارها هم به سرعت اپ‌های این دو پلتفرم را توسعه داده و از وب اپلیکیشن‌ها و پلتفرم‌های دیگر فاصله گرفتند.
اما اپلیکیشن‌های بومی موبایل در عین اینکه بسیار قدرتمند و بی‌رقیب هستند؛ استفاده از آن‌ها بسیار راحت‌تر و لذت‌بخش‌تر است و مردم به آن‌ها عادت کردند و همیشه روی دستگاه‌های همراه در دسترس‌اند؛ محدودیت‌های خاص خود را دارند. مثلا، وابسته به یک شرکت و پلتفرم هستند. اپ‌های اندرویدی روی دستگاه‌های iOS نصب نمی‌شوند و برعکس.
همین‌طور، تصمیم یک شرکت و پلتفرم می‌تواند باعث مسدودسازی یا عدم دسترسی به آن‌ها شود. مانند اتفاقی که در ماجرای مسدودسازی اپ‌های ایرانی از طرف شرکت اپل و اپ‌استور صورت گرفت. کسب‌وکارها برای هر پلتفرم باید اپلیکیشن بومی سازگار با آن را توسعه دهند که هزینه‌ها و دردسرهای بیشتری به همراه دارد.
این مشکلات باعث شدند دوباره وب اپلیکیشن‌ها در کانون توجه قرار گیرند و راه تکامل خود را در پیش گرفته تا کمبودها و مشکلات اپلیکیشن‌های بومی را حل کنند.
اینترنت پرسرعت امروزی، فناوری‌های مدرن طراحی و توسعه برنامه‌نویسی و زیرساخت‌های فراهم شده توسط وب‌سایت‌ها باعث شدند وب اپلیکیشن‌ها وارد نسل تازه‌ای شده و بتوانند خودشان را جایگزین اپلیکیشن‌های بومی معرفی کنند.
وب اپلیکیشن پیش‌رونده چیست؟
گوگل در سال ۲۰۱۵ مفهوم وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده (Progressive Web Apps) را مطرح کرد. PWA بیشتر از اینکه فضای وب اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌ها را دگرگون کند؛ روی اپلیکیشن‌های بومی موبایل تاثیرگذار بود و آغاز تحولی بزرگ را رقم زد.
یک PWA از جدیدترین فناوری‌ها و تکنیک‌های وب اپلیکیشن‌ها و اپلیکیشن‌های موبایل به صورت ترکیبی سود می‌برد. PWA در واقع یک وب اپلیکیشن است که می‌تواند همانند یک اپلیکیشن بومی موبایل عمل کند و روی گوشی‌های هوشمند اجرا شود. کار کردن با یک وب اپلیکیشن پیش‌رونده دقیقا همانند کار کردن با یک اپ موبایل است و در سمت کاربر، هیچ تفاوت و تغییری مشاهده نمی‌شود.
فناوری‌های مدرن توسعه وب‌سایت‌ها و پیشرفت‌های اخیر در مرورگرهای وب، سرویس ورکرها، کش‌ها و رابط‌های برنامه‌نویسی نرم‌افزار (API) به توسعه‌دهنده‌ها اجازه داده است وب اپلیکیشن‌هایی بنویسند که مانند اپ موبایل روی دستگاه‌های همراه اجرا شده و امکان افزوده شدن به صفحه خانگی سیستم‌عامل‌های موبایل را داشته باشند. افزون بر این، بتوانند به طور آفلاین مورد استفاده قرار گرفته و ارسال اعلان (Push Notifications) داشته باشند.
مزیت وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده چیست؟
به زبان دیگر، چه نیازی به نصب یک PWA داریم؟ وقتی اپ‌های موبایل به راحتی کار کرده و بهترین عملکرد را دارند؛ چه نیازی به وجود وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده هست؟
اولین و بزرگ‌ترین مزیت وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده، عدم وابستگی به یک اکوسیستم و پلتفرم موبایل است. PWA به اندروید یا iOS وابسته نیست و از اکوسیستم‌های گسترده‌تری در وب به همراه ابزارها و پلاگین‌ها سود می‌برد. کسب‌وکارها با آسودگی خاطر می‌توانند وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده را توسعه داده و فرآیند تکامل و حفظ پلتفرم‌های خود را طی کنند.
مزیت دیگر فناوری PWA، توسعه ساده‌تر وب‌سایت‌ها بدون درگیر شدن با قابلیت‌های سازگاری با رابط‌ها و اکوسیستم‌های مختلف است. شما وقتی می‌خواهید یک برنامه موبایل بسازید؛ باید دایما در حال سازگاری این برنامه با پلتفرم اندروید و iOS باشید؛ جدیدترین تغییرات و اصلاحات را اعمال کرده و نسخه جدید بدهید.
گرفتار چندپارگی نسخه‌های برنامه موبایل شده و ویژگی‌هایی را به طور متناوب میان آن‌ها ردوبدل کنید ولی در وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده؛ همه کاربران موبایل یک کد وب سایت را اجرا کرده و روند توسعه منظم و پایداری خواهید داشت.
از مزیت‌های دیگر PWA می‌توان به حذف هزینه‌های تولید و توسعه اپلیکیشن‌های بومی موبایل اشاره کرد. هزینه توسعه یک اپ موبایل تقریبا ۱۰ برابر بیشتر از هزینه توسعه وب سایت است.
از سوی دیگر، وب اپلیکیشن‌ها در دستگاه‌های همراه حافظه رم و منابع سخت‌افزاری کمتری اشغال کرده و روان‌تر اجرا می‌شوند. کاربران نیازی به نصب ده‌ها اپ ندارند که شاید هفته‌ای فقط چند بار به آن‌ها سر زده و منابع داخلی گوشی را درگیر نصب دایم آن‌ها کنند.
نصب وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده سریع‌تر، ساده‌تر و بدون پیچیدگی‌ها یا درگیری‌های پلتفرمی است. شما نیازی به جست‌وجو در اپ‌استورها برای نسخه‌های اندروید یا iOS یک برنامه ندارید و فقط کافی است نشانی یک وب سایت را وارد کنید. بسیاری از مراحل دانلود و نصب اپلیکیشن‌های موبایل در PWA حذف می‌شود.
آیا وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده ویژگی‌های اپلیکیشن‌های موبایل را دارند؟
غالب ویژگی‌هایی که در اپلیکیشن‌های موبایل سراغ داریم یا کاربران از آن‌ها استفاده می‌کنند؛ در فناوری PWA و وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده نیز دیده می‌شوند.
همان‌طور که از نام‌شان مشخص است؛ در هر دستگاه و سیستم‌عاملی قابل استفاده هستند. در هر مرورگر وب و پلتفرمی باز شده و هیچ محدودیت سیستم‌عاملی ندارند. حتی اهمیت ندارد سیستم‌عامل و مرورگر وب روی موبایل یا دسکتاپ است.
ظاهری شبیه به اپلیکیشن‌های موبایل دارند. از رابط، طراحی و گرافیک مشابهی سود برده و کاربران می‌توانند در آن‌ها جست‌وجو کرده، اعلان دریافت و آن‌ها را نصب کنید. یک PWA را می‌توان همانند اپلیکیشن بومی موبایل روی اندروید یا iOS نصب و آیکون آن را در صفحه خانگی قرار داد. بعد، تنها با لمس این آیکون وارد محیطی شبیه به اپلیکیشن موبایل شده درحالی‌که دارید از یک وب اپلیکیشن استفاده می‌کنید.
جالب است بدانید وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده هیچ‌گاه نیاز به به‌روزرسانی ندارند. ویژگی سرویس ورکر استفاده شده در آن‌ها باعث می‌شود همیشه به آخرین نسخه به‌روز باشند. اگر یک کاربر به اینترنت متصل باشد؛ محتوای جدید نمایش داده شده و در دسترس کاربر است. البته، بی‌نیاز از اینترنت هم کار می‌کنند و همیشه نباید به اینترنت متصل باشند. همانند اپلیکیشن‌های بومی موبایل امن و انعطاف‌پذیر هستند؛ از پروتکل HTTPS استفاده می‌کنند و قابلیت لینک‌دهی دارند.
چه کسب‌کارهایی از وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده استفاده می‌کنند؟
شاید در وهله اول به نظر برسد شرکت‌های معروف یا نرم‌افزارهای پرمخاطب از فناوری PWA استفاده نمی‌کنند. اما نگاهی به بهترین وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده ویندوز ۱۰، اشتباه بودن این باور را اثبات می‌کند.
اوبر، توییتر، مسنجر اندروید، گوگل مپس، گوگل فوتوز، تیندر، استارباکس، فلیپبورد، تلگرام و ایرفرانس ده PWA محبوب و پرکاربرد در ویندوز ۱۰ هستند. کاربران به راحتی این وب اپلیکیشن‌ها را نصب و استفاده می‌کنند بدون اینکه درگیر اکوسیستم یا اشغال حافظه رم و دردسرهای دیگر شوند.
با گشت‌وگذاری در وب می‌تواند وب اپلیکیشن‌های معروف دیگر مانند پینترست یا اینستاگرام را یافت که روی ویندوز ۱۰ قابل استفاده هستند. تمام این اپ‌ها روی اندروید و iOS نیز نصب شده و همراه با سبکی، سرعت در اجرا و راحتی در استفاده هستند.
چگونه وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده مشکل کاربران iOS را حل کردند
همان‌طور که اطلاع دارید؛ چندی پیش شرکت اپل تعداد زیادی اپلیکیشن ایرانی iOS را در اپ‌استور مسدود و دسترسی کاربران به آن‌ها را قطع کرد. برخی از این اپلیکیشن‌ها بسیار پرکاربرد و پرطرفدار بودند و کاربران روزانه نیاز به اجرا و استفاده از آن‌ها هستند.
مانند اپ‌های «ایرانسل من» و «لنز» که هزاران کاربر در طول روز آن‌ها را روی دستگاه‌های همراه خود اجرا می‌کنند.
اعمال سیاست‌های جدید اپل در قبال اپ‌های ایرانی باعث از دسترس خارج شدن اپ‌های شرکت ایرانسل هم شد. اما این اپراتور سریعا به فکر استفاده از راه‌کارهای جایگزین افتاد که در این میان فناوری PWA بهترین و مناسب‌ترین راه‌حل برای کاربران آی‌او‌اس بود.
لذا، ایرانسل اپلیکیشن‌های «ایرانسل من»، «لنز» و حتی اپلیکیشن‌های بانکی یا اسنپ و تپ‌سی هم قادر هستند تا به صورت وب اپلیکیشن پیش‌رونده را پیاده‌سازی کرده تا همه کاربران و مشترکان به اپ‌های دلخواه خود دسترسی داشته و فارغ از سیستم‌عامل و پلتفرم از آن‌ها استفاده کنند.
