قصد داریم در این مقاله اطلاعاتی درباره بازار فارکس (FX یا FOREX) ارائه کنیم و هر آنچه که نیاز دارید درباره این بازار ارزی بدانید را معرفی کنیم؛ پس تا انتهای این مطلب همراه ما باشید تا به پاسخ سوال «فارکس چیست» برسید.

خیلی وقت‌ها پیش آمده که اسامی و اصطلاحات جدیدی می‌شنویم ولی معنای آنها را نمی‌دانیم. یکی از همین اسم‌ها، فارکس است. اگر به حیطه داد و ستد ارزهای خارجی علاقه داشته باشید، حتما با اصطلاحات آن نیز آشنا هستید.

در پاسخ به سوال «فارکس چیست؟»، اینگونه پاسخ می‌دهیم که فارکس یک بازار جهانی برای تبادل ارزهای خارجی است که معمولا در آن یک ارز با اهداف تجاری و گردشگری و غیره به ارزی دیگر تبدیل می‌شود.

بر اساس اطلاعاتی که تاکنون منتشر شده است، حجم روزانه معاملات در فارکس در سال 2022، به 7.5 تریلیون دلار در سال می‌رسد! لطفا برای اطلاعات بیشتر، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.

فارکس چیست؟

در پاسخ به سوال «فارکس چیست» می‌توان گفت که در اصل، بازار جهانی تبادل ارزی فارکس از عبارت Foreign Exchange گرفته شده است. چون میزان تبادل‌های تجاری، بازرگانی و مالی روز به روز در حال افزایش است، بازار فارکس در جهت آسان کردن هرچه بیشتر امور داد و ستد ارزی تلاش می‌کند و در نظر دارد به بزرگترین بازار تبادلی جهان تبدیل شود.

تبادل ارزها در بازار فارکس چگونه انجام می‌شود؟

در بازار فارکس، ارزها به صورت دوتایی و نسبت به یکدیگر معامله می‌شوند؛ برای مثال EUR/USD که نشان دهنده تبادل یورو در برابر دلار آمریکا است. بازارهای فارکس در دو نوع، یعنی بازارهای نقدی و بازارهای مشتقه هستند که در دومی معاملات آتی، اختیارات و نقل و انتقالات ارز انجام می‌شوند.

برخی از فعالان بازار، از فارکس استفاده می‌کنند تا از ریسک ارز بین‌المللی و نرخ بهره و سفته‌بازی‌های سیاسی جغرافیایی در امان باشند و انواع سبد سرمایه گذاری خود را گسترش دهند.

این بازار 24 ساعته باز است؛ به معنایی دیگر، فارکس پنج روز در هفته باز بوده (البته در روزهای شنبه تا دوشنبه تعطیل است) و افراد می‌توانند در هر ساعت از شبانه‌روز به داد و ستد ارزی بپردازند. ارزها در سراسر جهان در مراکز مالی عمده فرانکفورت، هنگ کنگ، لندن، نیویورک، پاریس، سنگاپور، سیدنی، توکیو و زوریخ در هر منطقه زمانی معامله می‌شوند.

این بدان معناست که با پایان روز معاملاتی ایالات متحده، بازار فارکس در توکیو و هنگ کنگ آغاز می‌شود. به این ترتیب، بازار فارکس می‌تواند در هر زمانی بسیار فعال باشد و قیمت‌ها نیز دائما تغییر کنند.

بازار فارکس چگونه کار می‌کند؟

بازار فارکس تنها بازار معاملاتی بدون توقف در جهان است. البته در گذشته این بازار تحت سلطه شرکت‌های نهادی و بانک‌های بزرگ بود که به نمایندگی از مشتریان عمل می‌کردند. اما در سال‌های اخیر بیشتر تاجران و سرمایه‌گذاران با هر میزان ارزی که در اختیار دارند، در آن شرکت می‌کنند که فارکس را شبیه به یک خرده‌فروشی می‌کند.

بازار فارکس کجاست؟

یکی از نکات جالب درباره این مرکز معاملاتی جهانی این است که شما نمی‌توانید به هیچ عنوان یک ساختمان فیزیکی برای معاملات پیدا کنید. این امر می‌تواند به این دلیل باشد که اینترنت و شبکه‌های کامپیوتری حرف اول را در این مجموعه می‌زنند. شرکت‌کنندگان در بازار شامل موسسات، بانک‌های سرمایه‌گذاری، بانک‌های تجاری و معامله‌گران کوچک از سراسر جهان هستند.

چه کسانی می‌توانند در فارکس معامله ارزی داشته باشند؟

تا قبل از توسعه اینترنت، تجارت ارزی برای کاربران کاری دشوار بود. اما اکنون این روند آسان‌تر شده است. اکثر معامله‌گران ارزی در گذشته ثروتمندان، شرکت‌های بزرگ چند ملیتی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری بودند، زیرا معاملات فارکس به سرمایه زیادی نیاز داشت و افراد عادی نمی‌توانستند در آن به داد و ستد بپردازند.

اکنون نیز در بازارهای فارکس، بانک‌های تجاری و سرمایه‌گذاری همچنان بیشتر معاملات خود را به نمایندگی از مشتریان انجام می‌دهند. البته سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و فردی نیز می‌توانند از فرصت‌های خوب این بازار استفاده کنند و یک ارز را با ارزی دیگر معامله کنند.

انواع بازار در فارکس چیست؟

همانطوری که در بالا نیز اشاره کردیم، در بازار فارکس، بازارهای نقدی، آتی و غیره وجود دارند. در این بین، بازار نقدی بزرگترین آنهاست و وقتی کسی به بازار فارکس اشاره کند، حتما منظورش به بازارهای نقدی آن خواهد بود.

بازارهای آتی در بین شرکت‌های مالی محبوبیت زیادی دارد و آنها باید ریسک ارز خارجی خود را تا تاریخ مشخصی در آینده پوشش دهند.

بازار نقدی

در بازار نقدی، ارزها بر اساس قیمت معاملاتی خود که توسط عرضه و تقاضا تعیین می‌شود، خرید و فروش می‌شوند. محاسبه این قیمت‌ها به عوامل زیادی بستگی دارد:

• نرخ بهره کنونی
• عملکرد اقتصادی
• احساسات و نظرات سیاسی جغرافیایی
• برآورد قیمت

معامله نهایی در بازار نقدی همان معامله نقدی هستند که در آن، یکی از طرفین مبلغ ارز مورد توافق خود را به طرف مقابل داده و مقدار مشخصی از ارز دیگر را به ارزش نرخ مبادله‌ای توافق شده تحویل می‌گیرد. پس از آن، معامله به صورت نقدی انجام و تسویه می‌شود.

بازار‌های نقدی فارکس معمولا به عنوان بازاری شناخته می‌شوند که با معاملات کنونی سر و کار دارند نه معاملات آینده؛ ولی باید گفت که احتمال دارد تسویه معاملات تا دو روز هم به طول بیانجامد.

بازار آتی (فوروارد) و آینده (فیوچر)

قرارداد آتی یا فوروارد (forward contract) در فارکس اینطور انجام می‌شود که دو طرف در یک قرارداد خصوصی قید می‌کنند تا در تاریخ آتی و قیمت از پیش تعیین‌ شده در بازارهای فرابورس، به معامله بپردازند.

قرارداد آینده یا فیوچر (future contract) مانند قرارداد آتی در یک توافق استاندارد بین دو طرف انجام می‌شود ولی بین آنها تنها یک تفاوت وجود دارد. قرارداد آتی در فرابورس (OTC) و قرارداد آینده در بورس انجام می‌شود. در این بازار، قراردادها بر اساس اندازه استاندارد و تاریخ تسویه خود در بازارهای عمومی خرید و فروش می‌شوند و صرافی نیز به عنوان طرف مقابل معامله‌گر عمل کرده و خدماتی همچون تسویه حساب و غیره را ارائه می‌دهد.

معرفی پردرآمدترین مشاغل حوزه فناوری و میزان درآمد سالیانه بر اساس دلار

در بازار اختیارات برخلاف بازارهایی که بالا به آنها اشاره کردیم، ارزهای واقعی معامله نمی‌شوند و با قراردادهایی سر و کار داریم که نوع ارز، قیمت هر واحد و تاریخ آتی تسویه حساب مشخص است. در این بازار نیز جفت ارزهای خاصی برای معامله وجود دارد.

استفاده از بازارهای فارکس

ارزهای دارایی دو ویژگی متمایز دارند:

1. تفاوت نرخ بهره بین دو ارز به راحتی محاسبه می‌شود.
2. می‌توان از تغییرات نرخ ارز نیز سود برد.

پس افراد می‌توانند ارز با نرخ بهره بالاتر بخرند و ارز با نرخ بهره کمتر را کاهش دهند تا از تفاوت بین دو نرخ بهره در دو اقتصاد مختلف سود کسب کنند. مثلا، قبل از بحران مالی 2008، کاهش ین ژاپن (JPY) و خرید پوند انگلیس (GBP) بسیار مرسوم بود، چون افراد از تفاوت نرخ بهره سود خوبی کسب می‌کردند.

فارکس برای جلوگیری از ریسک

شرکت‌های خارجی تجاری معمولا هنگامی که قصد خرید یا فروش کالا در خارج از بازار خود داشته باشند، با ریسک فراوانی روبرو می‌شوند؛ این امر به خاطر نوسانات ارزش ارز رخ می‌دهد.

بازارهای ارزی در هنگام معامله نرخی تعیین می‌کنند تا از این ریسک جلوگیری شود. معامله‌گر می‌تواند در بازارهای آتی به خرید و فروش ارز یا نقل و انتقال آن بپردازد. با این کار، نرخ ارز توقف کرده و ریسک کمتر می‌شود.

پیش‌بینی نوسان ارز در فارکس چگونه است؟

عواملی مانند نرخ بهره، مسائل تجاری، گردشگری، قدرت اقتصادی و ریسک سیاسی جغرافیایی بر عرضه و تقاضای ارزی تأثیر دارد. معمولا معامله‌گران می‌توانند برای پیش‌بینی قیمت ارز، یکی از ارزها را کاهش یا افزایش دهند.

چگونه تجارت در فارکس را آغاز کنیم؟

معاملات فارکس اصلا پیچیده نبوده و مانند معاملات سهام هستند. البته باید اطلاعات و دانش کافی برای داد و ستد ارزی داشته باشید.

1. در ابتدا حساب واسطه‌گری باز کنید.
2. استراتژی معاملاتی داشته باشید؛ چون همیشه نمی‌توان حرکت بازار را پیش‌بینی یا زمان‌بندی کرد.
3. بالاتر از اعداد خود قرار داشته باشید: اطمینان حاصل کنید که برای انجام معاملات آتی، پول نقد کافی در حساب خود دارید.
4. تعادل عاطفی داشته باشید: چون در فارکس با قراردادهای زیادی سر و کار خواهید داشت که هر کدام ممکن است منجر به ضرر شوند؛ پس همیشه باید آمادگی داشته باشید تا پوزیشن‌های خود را ببندید.

اصطلاحات فارکس

مبتدیان در ابتدا باید برای سفر در دنیای فارکس چند اصطلاح را یاد بگیرند:

• حساب فارکس (Forex account): از حساب فارکس برای انجام معاملات ارزی استفاده می‌شود که سه نوع است:
  1. حساب‌های میکرو فارکس: در این حساب‌ها می‌توان در هر موقعیت تا 1000 دلار ارز معامله کرد.
  2. حساب‌های مینی فارکس: در این حساب‌ها می‌توان در هر موقعیت تا 10000 دلار ارز معامله کرد.
  3. حساب‌های استاندارد فارکس: در این حساب‌ها می‌توان در هر موقعیت تا 100000 دلار ارز معامله کرد.
• درخواست (Ask): کمترین قیمتی که برای خرید ارز پیشنهاد می‌دهید.
• پیشنهاد (Bid): وقتی قیمتی برای فروش ارز پیشنهاد می‌دهید.
• قرارداد برای تفاوت (Contract for difference): معامله‌گران می‌توانند بدون داشتن دارایی، تغییرات قیمت ارزها را تخمین بزنند.
• اعتبار اهرم یا لوریج (Leverage): یعنی از سرمایه قرض گرفته شده برای چند برابر کردن بازده استفاده کنیم. معمولا معامله‌گران از آن برای تقویت موقعیت خود استفاده می‌کنند.
• اسپرد (Spread): به  اختلاف بین قیمت خرید و فروش گفته می‌شود.
• جفت ارز (Currency pair): تمام معاملات فارکس شامل یک جفت ارز هستند.
• درصد در واحد (Pip): کوچکترین تغییر قیمت ممکن در یک جفت ارز را می‌گویند.
• لات (Lot): به واحد استاندارد در معامله ارز می‌گویند که برابر با 100.000 واحد ارز است. اگرچه لات‌های 1000 و 10000 نیز برای معامله در دسترس هستند.
• حاشیه سود (Margin): معامله‌گران باید مقداری از پول خود را به عنوان سپرده یا حاشیه سود کنار بگذارند.

باید بدانید که حد معاملات برای هر لات مساوی با حاشیه سودی است که برای اهرم استفاده می‌شود. پس کارگزار می‌تواند سرمایه را در یک نسبت از پیش تعیین شده در اختیار شما قرار دهد. به عنوان مثال، ممکن است آنها به ازای هر 1 دلاری که برای معامله قرار می‌دهید، 50 دلار بگذارند. یعنی شما باید تنها 10 دلار از پول خود را برای معامله 500 دلاری ارز استفاده کنید.

استراتژی‌ اصلی در تجارت فارکس چیست؟

معمولا در فارکس معاملات به دو صورت بلند و کوتاه هستند. در معامله طولانی، معامله‌گر شرط می‌بندد که قیمت ارز افزایش می‌یابد و می‌تواند از آن سود ببرد. در معامله کوتاه نیز می‌توان برای کاهش قیمت جفت ارز شرط بست. البته معامله‌گران می‌توانند برای تنظیم عملکرد خود از استراتژی‌های معاملاتی تحلیلی استفاده کنند.

استراتژی‌های معاملاتی فارکس چهار نوع هستند:

1. معامله اسکالپ (scalp trade) که شامل موقعیت‌های تصاعدی است و مقدار سود با توجه به تعداد کمترین تغییر قیمت محدود می‌شود.
2. معاملات روزانه (Day trades) به معاملات کوتاه مدتی می‌گویند که پوزیشن‌ها در همان روز نقد می‌شوند.
3. معاملات نوسانی (swing trades) به معاملاتی می‌گویند که معامله‌گر موقعیت را برای روزها یا هفته‌ها حفظ می‌کند.
4. معاملات پوزیشن (position trade)، به معاملاتی می‌گویند که معامله‌گر ارز را برای مدت طولانی مثلا ماه‌ها یا حتی سال‌ها نگه می‌دارد.

نمودارهای مورد استفاده در معاملات فارکس

در معاملات فارکس از سه نوع نمودار استفاده می‌شود:

1. نمودار خطی برای شناسایی روند یک ارز به صورت کلی کاربرد دارد. این نمودار ابتدایی‌ترین و رایج‌ترین نوع نمودار است که توسط معامله‌گران فارکس استفاده می‌شود. قیمت معاملات یک ارز برای دوره‌های مشخص نشان داده می‌شود و می‌توان از خطوط روند مشخص شده برای طراحی استراتژی‌های معاملاتی استفاده کرد.
2. نمودار میله‌ای اطلاعات قیمت بیشتری را نسبت به نمودارهای خطی ارائه می‌دهند. هر نمودار میله‌ای یک روز معامله را نشان می‌دهد که شامل قیمت اولیه، بالاترین قیمت، پایین‌ترین قیمت و قیمت پایانی (OHLC) برای یک معامله است. خط تیره در سمت چپ، قیمت ابتدایی و خط تیره در سمت راست، قیمت پایانی را نشان می‌دهد. می‌توان از رنگ‌های مختلف برای جریان قیمت استفاده کرد. مثلا سبز یا سفید برای افزایش قیمت و قرمز یا سیاه برای کاهش قیمت کاربرد دارند.
3. نمودار شمعی برای اولین بار توسط تاجران ژاپنی برنج در قرن هجدهم استفاده شد. این نمودار نسبت به سایر نمودارها، جذاب‌تر هستند و خواندن‌شان نیز آسان‌تر است. قسمت پایینی شمع کمترین قیمت و قسمت بالایی آن، بالاترین نقطه قیمت ارز را نشان می‌دهد. بالای شمع در رنگ سبز یا سفید و پایین آن در رنگ قرمز یا مشکی است.

مزایا و معایب تجارت در فارکس چیست؟

مزایا

• بالا بودن حجم معاملات روزانه در جهان
• فعالیت 24 ساعته (فارکس از دوشنبه تا جمعه 24 ساعته باز است)
• سرمایه اولیه به سرعت چند برابر می‌شود
• قوانین مشابه معاملات معمولی اینجا نیز کاربرد دارد
• نسبت به بازارهای سنتی سهام یا اوراق قرضه غیرمتمرکزتر است

معایب

• اعتبار اهرم ممکن است معاملات فارکس را بی‌ثبات کند
• اعتبار اهرم در محدوده 50:1 مرسوم است
• باید اصول و شاخص‌های اقتصادی را بشناسید
• نسبت به سایر بازارها مقررات کمتری دارد
• هیچ ابزاری برای درآمدزایی وجود ندارد

آیا بازارهای فارکس بی‌ثبات هستند؟

بازارهای فارکس یکی از نقدپذیرترین بازارهای جهان هستند. بنابراین، نوسان کمی دارند. ولی بی‌ثباتی اقتصادی یا عدم تعادل در روابط تجاری با ارز دیگر می‌تواند منجر به نوسانات قابل توجهی شود.

امنیت بازار فارکس چگونه است؟

کشورهایی مانند ایالات متحده زیرساخت‌های پیچیده‌ای برای معاملات فارکس دارند. این معاملات به شدت توسط انجمن ملی معاملات آتی (NFA) و کمیسیون معاملات آتی کالا (CFTC) پیگیری می‌شوند. با این حال، شرکت‌ها در کشورهای در حال توسعه مانند هند و چین به دلیل استفاده زیاد از اعتبار اهرم در معاملات فارکس، محدودیت‌هایی دارند. اروپا بزرگترین بازار معاملات فارکس است.

با کدام ارزها می‌توانیم معامله کنیم؟

ارزهای با نقدینگی بالا معمولا در بازار عملکرد قیمتی خوب و دقیقی دارند. دلار آمریکا بیشترین معامله را در بین ارزهای جهانی دارد. سایر ارزها به ترتیب محبوبیت عبارتند از: ین ژاپن (JPY)، پوند بریتانیا (GBP)، دلار استرالیا (AUD)، دلار کانادا (CAD)، فرانک سوئیس (CHF) و دلار نیوزیلند (NZD).

جمع‌بندی «فارکس چیست؟»

بازار جهانی تبادل ارزی فارکس برای آسان‌سازی هرچه بیشتر امور داد و ستد ارزی به وجود آمده و در نظر دارد به بزرگترین بازار تبادلی جهان تبدیل شود. در این بازار، ارزها به صورت دوتایی و نسبت به یکدیگر معامله می‌شوند. برخی از فعالان بازار از فارکس برای در امان ماندن از ریسک ارز بین‌المللی و نرخ بهره و سفته‌بازی‌های سیاسی جغرافیایی استفاده می‌کنند.

بازار جهانی فارکس 24 ساعته باز است؛ البته در روزهای شنبه تا دوشنبه تعطیل خواهد بود. ارزها در سراسر جهان در مراکز مالی عمده فرانکفورت، هنگ کنگ، لندن، نیویورک و غیره در هر منطقه زمانی معامله می‌شوند. با پایان روز معاملاتی ایالات متحده، بازار فارکس در توکیو و هنگ کنگ آغاز می‌شود. بازار می‌تواند در هر زمان بسیار فعال باشد و قیمت‌ها نیز دائما تغییر کنند.

ساختمان فیزیکی برای معاملات وجود ندارد. در بازارهای فارکس، بانک‌های تجاری و سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و فردی می‌توانند از فرصت‌های خوب این بازار استفاده کنند و یک ارز را با ارزی دیگر معامله کنند. در بازار فارکس، بازارهای نقدی، آتی و غیره وجود دارند.

در این میان، بازار نقدی بزرگترین آنهاست و با معاملات کنونی سر و کار دارند؛ ولی تسویه معاملات تا دو روز هم به طول می‌انجامد. برای ورود به این عرصه، در ابتدا باید اصطلاحات مختلف آن را بشناسید و دانش کافی کسب کنید. از اینکه تا انتهای این مطلب همراه ما بودید، سپاسگزاریم. امیدواریم که مقاله «فارکس چیست» برایتان مفید و کاربردی بوده باشد.

 

 

منبع‌ها: forbes  investopedia