همانطور که میدانید اقیانوسها، بیشتر سطح زمین را که شامل طولانیترین رشتهکوه آن و همچنین پلهای قدیمی که انسانهای قدیمی از آنها برای رسیدن به سایر مناطق و قارهها استفاده میکردند میپوشاند. اما سوال اینجاست که اگر این آبها وجود نداشتند، سطح زمین چه شکلی میشد؟
جواب این سوال را یکی از دانشمندان علوم سیارهای ناسا به نام James O’Donoghue داده است. او در ویدیو شبیهسازیشده خود نشان میدهد که اگر همه آبهای روی زمین خشک شوند و سهپنجم از سطح زمین که در زیر دریاها و اقیانوسها قرار گرفتهاند نمایان گردد، با چه چیزی مواجه خواهیم شد.
O’Donoghue، قبلا در ناسا کار میکرده و حالا در آژانس پژوهشهای هوافضای ژاپن (JAXA) مشغول به کار است. او برای آماده کردن ویدیوی مذکور، از انیمیشنی که توسط یکی از فیزیکدانان و انیماتورهای ناسا به نام Horace Mitchell در سال 2008 تهیه شده بود، استفاده کرده و چیزهایی را هم به آن افزوده است. او علاوه بر ویرایش زمانبندی آن، یک ردیاب را هم به آن اضافه کرده تا نشان دهد در هر لحظه چه مقدار آب از داخل اقیانوسها خالی شده است.
با خشک شدن تدریجی آب اقیانوسها، اولین بخشهایی از سطح زمین که نمایان میشوند، فلاتهای قارهای (لبههای هر قاره که تا زیر آب امتداد پیدا کردهاند) هستند. O’Donoghue میگوید: من روند خشک کردن آب اقیانوسها را با سرعت پایینی شروع کردم، برای اینکه در همان چند ده متر ابتدایی عمق آب، بخشهای بزرگی از سطح زمین آشکار شدند.
فلاتهای قارهای، شامل تعداد زیادی پلهای زمینی میشود که انسانهای اولیه برای مهاجرتشان از یک قاره به قاره دیگر ساختهاند. دهها هزار سال پیش، اجداد ما به کمک همین پلها میتوانستند از اروپای قارهای به انگلیس، از سیبری به آلاسکا و از استرالیا به جزیرههای اطراف آن بروند.
O’Donoghue میگوید: زمانی که آخرین عصر یخبندان رخ داد، آب اقیانوسها منجمد شدند و این پلها هم در دل آنها مدفون گردیدند. هر کدام از این پلها، به انسانهای اولیه امکان مهاجرت از نقطهای به نقطه دیگر را میداد و بعد از پایان یافتن عصر یخبندان، آب روی آن را میپوشاند. ویدیوی O’Donoghue، حالا با حذف آن آبها، نگاهی به دنیای اجداد قدیمی ما انداخته است.
این ویدیو همچنین طولانیترین رشتهکوههای زمین را که با خشک کردن آب اقیانوسها تا عمق ۲۰۰۰ الی ۳۰۰۰ متری نمایان میشوند، نشان میدهد. این رشتهکوهها، برآمدگیها و پشتههای میانی اقیانوسها هستند که بیش از ۶۰ هزار کیلومتر طول دارند و حدود ۹۰ درصد آنها زیر آب قرار گرفته است.
کوههای آتشفشانی، از دل شکافهایی که در اثر جابهجایی صفحات تکتونیکی زمین ایجاد شدهاند، پدید آمدهاند و در جاهایی که فاصله این صفحات از هم بیشتر شده، با بالا آمدن سنگهای مذاب از زیر پوسته زمین، کفهای اقیانوسی جدیدی شکل گرفتهاند.
با خشک شدن آب اقیانوسها تا عمق ۶۰۰۰ متری، تقریبا اکثر آبهای روی کره زمین ناپدید شدهاند؛ اما برای خالی کردن عمیقترین نقاط گودال ماریناس، باید ۵۰۰۰ متر دیگر هم پایین رفت.
O’Donoghue میگوید: خالی کردن تدریجی آب اقیانوسها و نمایان شدن کف آنها، برای من کار بسیار هیجانانگیزی بود. این ویدیو به ما نشان میدهد که کف اقیانوسها هم بهاندازه سطح زمین، پستیها و بلندیهای زیادی دارد و از زمینشناسی بسیار جالبی برخوردار است.
او در ادامه صحبتهایش میگوید: شبیهسازی خشک شدن آب اقیانوسها، نهتنها کف این گودالهای عظیم را به ما نشان میدهد، بلکه داستان قدیمی انسانهای اولیه را هم برای ما بازگو میکند.