سگها گرچه بسیار دوست داشتنی هستند، اما آن‌ها هم مثل هر حیوان دیگری غرایز و حالات مخصوص به خودشان را دارند و ممکن است گاهی اوقات باعث عصبانیت ما شوند.
با این‌حال، مطالعه جدیدی نشان می‌دهد که نباید بر سر سگها داد زد یا تنبیه‌شان کرد. این تحقیق که نتایج آن به‌تازگی منتشر شده است می‌گوید که آموزش‌هایی مانند تنبیه مثبت (positive punishment) و تقویت منفی (negative reinforcement) می‌توانند اثرات بد بلندمدتی را بر روی وضعیت روانی سگها بگذارند.
محققان در مقاله خود نوشته‌اند: نتایج مطالعه ما نشان می‌دهند که سگ‌هایی که با استفاده از روش‌های مبتنی بر پاداش (reward-based methods) آموزش دیده‌اند، حالت‌های روانی کوتاه‌مدت و بلندمدت بهتری نسبت به سگ‌هایی دارند که با متدهای مبتنی بر تنبیه (aversive-based methods) آموزش یافته‌اند.
آن‌ها گفته‌اند: سگ‌هایی که با روش‌های تنبیه‌محور مورد آموزش قرار گرفته بودند، وضعیت قرارگیری بدن و رفتارهای استرسی بیشتری در طول آموزش از خود نشان دادند، سطح هورمون کورتیزول آن‌ها بعد از آموزش افزایش یافته بود و در تست سوگیری شناختی (cognitive bias)، بسیار ‘بدبینانه’ عمل کردند.
مطالعاتی از این دست، قبلا نیز انجام شده و نتایج آن‌ها نشان داده است که آموزش‌های مبتنی بر تنبیه، اثرات منفی زیادی بر روی حیوانات دارند. اما این تحقیق‌ها، عمدتا بر روی سگ‌های پلیس و آزمایشگاهی انجام گرفته‌اند. ضمن اینکه، روش‌های آموزش تنبیهی، بیشتر تمایل به استفاده از قلاده‌های شوک الکتریکی دارند، در حالیکه این قلاده‌ها تنها یکی از چندین ابزار قابل‌استفاده برای آموزش هستند.
بنابراین، برای اینکه اثرات این آموزش‌ها، بر روی سگ‌های همراه هم مورد بررسی قرار بگیرد، یک تیم بین‌المللی از پژوهشگران به سرپرستی آنا کاتارینا (Ana Catarina)، بیولوژیست از دانشگاه پورتو پرتغال، تصمیم گرفتند که مطالعه جدیدی را در این زمینه انجام دهند.
سگ‌های تست‌شده در این مطالعه، از بین تعدادی از مدارس آموزش حیوانات در شهر پورتو انتخاب شدند: ۴۲ سگ از سه مدرسه با آموزش‌های مبتنی بر پاداش مثل غذا یا بازی، و ۵۰ سگ از چهار مدرسه با آموزش‌های مبتنی بر تنبیه مانند داد زدن، تنبیه فیزیکی حیوان، یا کشیدن قلاده.
تیم تحقیق، رفتار هر کدام از سگها را در طول ۱۵ دقیقه اول سه مرحله آموزش فیلم‌برداری نمودند و همچنین از بزاق آن‌ها برای بررسی سطوح استرس ناشی از آموزش نمونه‌برداری کردند. ضمنا سه سگ از هر گروه، در خانه استراحت کردند تا از بزاق آن‌ها به عنوان سطح استاندارد هورمون استرس کورتیزول استفاده گردد و سه سگ دیگر هم از هر گروه برای انجام تست‌های بزاق بعد از آموزش انتخاب شدند.
محققان همچنین در طول آموزش، رفتار سگها را تجزیه و تحلیل کرده و به دقت رفتارهای استرسی آن‌ها مانند خمیازه کشیدن، لیسیدن لب‌ها و صدا درآوردن را مشاهده کردند. سگ‌هایی که با روش‌های مبتنی بر تنبیه، آموزش دیده بودند، از خودشان رفتارهای استرسی به‌ویژه خمیازه کشیدن و لیسیدن لب را نشان دادند. بزاق آن‌ها هم به میزان قابل‌توجهی، سطوح کورتیزول بالایی داشت. در مقابل، سگ‌های آموزش‌دیده با پاداش، رفتارهای استرسی کمتری از خود نشان دادند و سطوح کورتیزول بسیار نرمال‌تری داشتند.
مرحله بعدی مطالعه، بررسی اثرات بلندمدت این استرس بود. یک ماه بعد از آنکه سگها در آموزش‌های اولیه مورد ارزیابی قرار گرفتند، ۷۹ تای آن‌ها، آموزش دیگری دیدند تا یک کاسه حاوی اسنک سوسیس را از میان کاسه‌های زیادی که در داخل یک اتاق قرار داده شده بود، پیدا کنند. آن‌ها اگر کاسه را پیدا می‌کردند، غذای خوشمزه‌ای می‌گرفتند، ولی اگر پیدا نمی‌کردند، غذایی دریافت نمی‌کردند.
محققان کاسه‌ها را در نقاط مختلف اتاق قرار دادند تا ببینند سگها برای جستجوی کاسه اسنک سوسیس چقدر سریع حرکت می‌کنند. سرعت بالا، به این صورت تفسیر شد که سگ اشتیاق زیادی برای دریافت غذای خوشمزه دارد، در حالیکه سرعت پایین به معنای آن بود که سگ نسبت به گرفتن پاداش، خوشبین نیست.
تیم تحقیق مشاهده کردند که سگ‌های آموزش‌دیده با روش تنبیهی، با سرعت‌های بسیار پایینی به سمت کاسه‌ها حرکت می‌کردند. نکته جالب دیگر اینکه، سگ‌های آموزش‌دیده با متدهای تشویقی، سریع‌تر از گروه دیگر، آزمایش پیدا کردن کاسه را یاد گرفتند.
این نتایج نشان می‌دهند که آموزش‌های مبتنی بر پاداش، بسیار موثرتر از نوع تنبیهی هستند؛ هرچند که محققان می‌گویند این موضوع ممکن است به خاطر آن باشد که این سگها پیشاپیش روش‌های آموزش پاداش‌محور را یاد گرفته‌اند. البته ممکن است گروه دیگری از سگ‌های آموزش تنبیهی بتوانند این کار را سریع‌تر از گروه فعلی انجام دهند. بنابراین تحقیقات زیادی برای مشخص کردن این موضوع لازم است.
در مجموع، نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهند که آموزش‌های مبتنی بر تنبیه لزوما بهتر از آموزش‌های پاداش‌محور نیستند و آموزش سگها در کنار پاداش، برای حالات روحی و شادی آن‌ها بسیار بهتر است. تیم تحقیق می‌گویند که مطالعه آن‌ها به این نکته اشاره دارد که وضعیت روحی سگ‌های آموزش‌دیده با تنبیه ممکن است در معرض خطر باشد.
این مطالعه هم‌اکنون در bioRxiv قابل‌دسترس است.
